روده های بیش فعال از علل تا درمان این عارضه (2 نکته مهم)
“`html
روده‌های بیش‌فعال
روده‌های بیش‌فعال به اختلالی در عملکرد روده اشاره دارد که می‌تواند بر دیگر قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد. یکی از رایج‌ترین مشکلات در دستگاه گوارش، روده‌ی بیش‌فعال است. عادت‌های روده‌ای در افراد مختلف متفاوت است.
برای بعضی از افراد، طبیعی است که روزی دو بار مدفوع کنند. در واقع، اگر حتی یک بار هم نتوانند مدفوع کنند، ممکن است احساس ناراحتی و نفخ کنند.
برای دیگران، عادت روده‌ای عادی ممکن است به معنای دفع مدفوع هر روز باشد. هنگامی که فرد بین سه بار در روز تا سه بار در هفته مدفوع کند، این عادت طبیعی تلقی می‌شود.
روده‌های بیش‌فعال در مقابل اسهال
- نکته‌ای وجود دارد که بر اساس تعداد دفعات مدفوع در یک روز یا هفته، روده‌ها می‌توانند بیش‌فعال یا غیرفعال شناخته شوند. اصطلاح اسهال به عبور بیش از ۲۰۰ گرم یا ۲۰۰ میلی لیتر مدفوع اشاره می‌کند که معمولاً در بیش از سه بار حرکت روده در ۲۴ ساعت رخ می‌دهد و این هیچ تغییری در عادت روده ندارد. گاهی ممکن است حرکات مکرر روده وجود داشته باشد، اما این به معنی اسهال نیست.
- در اسهال، مدفوع به صورت آبکی یا نرم است و معمولاً در موارد شدید با علائم دیگری مثل احساس فوریت برای دفع مدفوع، گرفتگی شکم، نفخ و بی‌اختیاری روده همراه است. بعضی اوقات ممکن است فرد حرکات مکرر روده را تجربه کند که مدفوع آن قوام طبیعی دارد. در این صورت، این وضعیت به عنوان اسهال در نظر گرفته نمی‌شود، اما نباید نادیده گرفت که این حرکات بیشتر از حد معمول است.
- حرکات مکرر روده که شل یا آبکی نیستند و ناگهانی به وجود نمی‌آیند، ممکن است اسهال محسوب نشوند. از نظر بالینی این وضعیت به عنوان روده‌ی بیش‌فعال توصیف می‌شود. این حالت در شرایطی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مشاهده می‌شود. روده‌ی بیش‌فعال پاتولوژیک نیست و در صورتی که به مدت طولانی ادامه پیدا کند، عوارضی مانند کم‌آبی بدن ایجاد نخواهد کرد. با این حال، هر اختلالی در عادت روده‌ای نیاز به ارزیابی و کنترل دقیق دارد. گاهی اوقات این مورد ممکن است با شرایط جدی‌تری مانند سرطان روده بزرگ همراه شود.
علل روده‌های بیش‌فعال
فعالیت روده به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. عضلات کوچک در دیواره‌های روده به طور ریتمیک منقبض می‌شوند که به این عمل پریستالسیس گفته می‌شود. این اقدام غذا را از طریق روده منتقل می‌کند.
فعالیت عضلات تحت کنترل اعصاب است و همچنین می‌تواند تحت تأثیر مواد شیمیایی مختلفی از جمله داروها، سموم و هورمون‌ها قرار گیرد. حتی مقدار آب و ترکیب مدفوع می‌تواند بر تحرک روده تأثیر بگذارد.
هر نوع تحریک یا آسیب به روده می‌تواند فعالیت آن را افزایش دهد و باعث تسریع در حرکت مواد از طریق روده شود. این موضوع می‌تواند توانایی روده در جذب مجدد آب از مدفوع را تحت تأثیر قرار دهد.
این حرکت که به نام تحرک روده شناخته می‌شود، مسئولیت دفع مدفوع را نیز بر عهده دارد و مدفوع را به سمت راست روده هدایت می‌کند و سپس به بیرون می‌فرستد.
هنگامی که تحرک روده سریع‌تر از حد طبیعی است، ممکن است مدفوع به مدت کافی برای جذب مجدد آب در روده نماند. این وضعیت به هیدراته شدن مدفوع و ایجاد مدفوع آبکی که در بیماری‌های اسهالی دیده می‌شود کمک می‌کند.
تغذیه و سبک زندگی
برخی از عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی (عوامل فیزیولوژیکی) ممکن است بر ترکیب مدفوع و تحرک روده تأثیر بگذارند و منجر به حرکات بیش از حد روده شوند.
- غذا – برخی غذاها، به ویژه غذاهای تند، پرخوری و خوردن مکرر.
- مایعات – مصرف زیاد مایعات ممکن است حرکات طبیعی روده را تنظیم کند.
- فیبر بالا – مصرف فیبر ممکن است حرکات طبیعی روده را تنظیم کند، اما می‌تواند به گاز یا اسهال بیش از حد نیز منجر شود.
- استرس – اضطراب و تنش روانی.
- محرک‌ها – مصرف بعضی مواد محرک.
“““html
- نیکوتین، کافئین.
- ورزش – فعالیت بدنی متوسط می‌تواند عادت روده را منظم کند، در حالی که ورزش شدید ممکن است باعث اسهال شود.
اختلالات عملکردی
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شاید مشهورترین اختلال عملکردی روده باشد. این به این معناست که هیچ مشکل خاصی وجود ندارد که بتواند تغییرات در عادات روده و علائم دیگری مانند درد شکم، نفخ و احساس سنگینی شکم را توضیح دهد.
استرس، برخی محرک‌ها و غذاهای خاص می‌توانند این مشکل را تشدید کنند. علت دقیق IBS هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما مربوط به اختلال در حرکات دستگاه گوارش است.
IBS ممکن است به صورت اسهال، یبوست یا هردو بروز کند. گاهی اوقات فرد ممکن است فقط یک نوع عارضه داشته باشد. از نظر نوع اسهال، اکثر بیماران در طول دوره بیماری هر روز سه تا پنج بار حرکات روده دارند که ممکن است قوام طبیعی نداشته باشد.
معمولا بیماران بعد از خوردن غذا، چه تحت فشار باشند و چه نباشند، احتمالاً با این نوع غذاها با مشکلاتی مواجه می‌شوند.
علائم روده بیش فعال چیست؟
علائم رایج روده بیش فعال:
- دردهایی که به ویژه بعد از خوردن غذاهای چرب یا تند ایجاد می‌شود.
- نفخ و احساس سنگینی در شکم.
- گرفتگی شکم که معمولاً در سمت چپ شکم حس می‌شود.
- آروغ زدن مکرر.
- احساس تورم در شکم.
- ناراحتی شکمی.
- بی اختیاری مدفوع (شامل اسهال یا یبوست).
- ریفلاکس اسید (ترش کردن).
بسیاری از اختلالات گوارشی می‌توانند باعث بروز این علائم شوند، بنابراین تشخیص دقیق ممکن است سخت باشد.
مشاوره حرفه‌ای از یک پزشک عمومی یا متخصص گوارش و ارزیابی دقیق علائم برای شناسایی علت قبل از تجویز درمان مناسب بسیار مهم است.
علل پاتولوژیک روده بیش فعال
علل پاتولوژیک روده بیش فعال می‌تواند به دو دسته حاد و مزمن تقسیم شود و بیشتر آنها معمولاً منجر به اسهال می‌شوند. برخی از این دلایل عبارتند از:
داروها
- ملین‌ها.
- آنتی بیوتیک‌ها (اسهال ناشی از آنتی بیوتیک).
- آنتی اسیدها (محصولات حاوی منیزیم).
- داروهای آنالوگ پروستاگلاندین (داروهای معده).
- شیمی درمانی.
عفونت‌ها – ویروسی، باکتریایی، انگلی
- گاستروانتریت.
- آنفلوآنزای معده.
- عفونت معده.
- انگل‌های روده انسان.
عدم تحمل غذا و سندرم سوء جذب
- عدم تحمل لاکتوز.
- عدم تحمل گلوتن.
- سوء جذب فروکتوز.
- کمبود آنزیم‌های لوزالمعده.
اختلالات غدد درون ریز
- پرکاری تیروئید.
- تومورهای غدد درون ریز.
بیماری‌های روده و جراحی روده
- بیماری‌های التهابی روده (IBD) – کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
- جراحی بای پس معده.
- برداشتن روده (سندرم روده کوتاه).
- عمل جراحی ویپل.
سرطان
- سرطان روده بزرگ یا کولورکتال.
- سرطان روده کوچک.
بیشتر بخوانید :
چگونه می‌توان حرکات روده را آهسته کرد؟
هر نوع بیماری که باعث اسهال یا حرکات بیش از حد روده می‌شود، باید تحت درمان قرار گیرد.
اما برخی تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی نیز می‌توانند کمک کننده باشند. برای مشاوره در مورد رژیم‌های غذایی و شیوه‌های زندگی مناسب، همیشه با یک متخصص پزشکی مشورت کنید.
تمام محرک‌ها، از جمله نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و تنباکو باید به حداقل برسند یا قطع شوند.
سعی کنید به تدریج برخی از غذاها را از رژیم غذایی خود حذف کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا غذاهای محرکی که ممکن است باعث تحرک غیرطبیعی روده شوند را شناسایی کنید. عدم تحمل لاکتوز یکی از مسائل رایج غذایی است، بنابراین ممکن است لازم باشد از مصرف شیر و محصولات لبنی کاسته یا خودداری کنید.
فیبر برای حفظ عادت منظم روده و سلامت کلی روده اهمیت زیادی دارد. بهتر است فیبر از منابع طبیعی گرفته شود، اما می‌توان از مکمل‌ها هم استفاده کرد. با این حال، مصرف زیاد فیبر ممکن است باعث ناهنجاری‌های عادت روده نیز شود.
روده‌ها را منظم کنید تا تعداد دفعات حرکات روده کاهش یابد. هرگز توصیه نمی‌شود که در زمان بروز حرکات روده آن را متوقف کنید، اما اگر این حرکات به شکل مزمن و بیش از حد تکرار شوند، ممکن است آموزش روده کمک کننده باشد.
سایت رضیم
“`
