روزیگلیتازون | روسیگلیتازون چیست و چرا مصرف می شود؟ (2 نکته مهم)
آشنایی با قرص روسیگلیتازون یا روزیگلیتازون
روسیگلیتازون (Rosiglitazone) یکی از داروهای گروه گلیتازون‌ها است که به بدن کمک می‌کند تا به انسولین بهتر پاسخ دهد و در نتیجه قند خون را کاهش می‌دهد. این دارو می‌تواند به تنهایی مصرف شود، اما معمولاً همراه با متفورمین یا دیگر داروهای ضد دیابت مصرف می‌شود.
روسیگلیاتازون برای درمان دیابت نوع دو (دیابت شیرین غیر وابسته به انسولین) استفاده می‌شود. این دارو باعث می‌شود بدن به انسولین بهتر پاسخ بدهد و در نتیجه قند خون پایین بیاید. اثرات این دارو به تدریج ظاهر شده و معمولاً بعد از هشت هفته تأثیرش به حداکثر می‌رسد. این دارو به صورت ترکیبی با متفورمین نیز موجود است.
استفاده از ترکیب این دو دارو می‌تواند کنترل دیابت را بهبود بخشد. روسیگلیتازون در بیمارانی که اضافه وزن دارند بهتر عمل می‌کند، اما ممکن است باعث افزایش وزن هم بشود. کم‌خونی هم یکی از عوارض جانبی این دارو است. می‌توانید روسیگلیتازون را همراه با انسولین نیز مصرف کنید.
مکانیسم اثر روسیگلیاتازون
روسیگلیاتازون با بهبود پاسخ سلول‌های هدف به انسولین، قند خون را کاهش می‌دهد و تأثیری بر ترشح انسولین از پانکراس ندارد. این دارو به گیرنده‌های خاصی در بدن که به نام PPARgamma شناخته می‌شوند، متصل می‌شود و اثرات آن بر متابولیسم قند و چربی تأثیر می‌گذارد. PPARgamma در سلول‌های خاصی از بدن نیز وجود دارد. یکی از عوارض این دارو احتباس مایعات است که نتیجه افزایش بازجذب سدیم می‌تواند باشد.
فارماکوکینتیک روسیگلیاتازون
- شروع اثر: اثر آن با تأخیر همراه است و بیشترین تأثیر تا 12 هفته مشاهده می‌شود.
- توزیع: Vdss(apparent)=17.6L
- اتصال به پروتئین: 99.8% عمدتاً به آلبومین
- متابولیسم: 99% در کبد، از طریق CYP2C8 و به میزان کمتری از طریق CYP2C9
- زیست‌دستیابی: 99%
- نیمه عمر: 3 تا 4 ساعت
- زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: 1 ساعت که با مصرف غذا تأخیر می‌افتد.
- دفع: از طریق ادرار (حدود 64%) و مدفوع (حدود 23%) به صورت متابولیت
مقدار و روش مصرف داروی روزیگلیتازون | روسیگلیتازون
- قبل از شروع درمان، حتما بروشور دارویی موجود در جعبه را بخوانید تا اطلاعات کافی درباره دارو و عوارض جانبی آن به دست آورید.
- دوز دارو بسته به شخص متفاوت است؛ حتماً طبق دستور پزشک از دارو استفاده کنید. دوز معمول این دارو 1 تا 2 قرص در روز است که بسته به نیاز بیمار تغییر می‌کند.
- قرص را با یک لیوان آب مصرف کنید و سعی کنید هر روز در همان ساعت مشخص از دارو استفاده کنید.
- برای دیدن تأثیر دارو باید حداقل 2 تا 3 ماه آن را مصرف کنید.
- اگر دوز دارویی را فراموش کردید، بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان نزدیک به دوز بعدی است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و دو دوز را با هم نخورید.
موارد منع مصرف داروی روسیگلیتازون
- تاریخ انقضای دارو را چک کنید و اگر تاریخ انقضا گذشته است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی روزیگلیتازون را به دیگران حتی اگر علائمشان شبیه به شما باشد ندهید.
- قبل از مصرف دارو، ببینید آیا داروهای دیگری که مصرف می کنید با روزیگلیتازون تداخل دارند. اگر مطمئن نیستید، با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر نارسایی قلبی دارید (کلاس 3 و 4) از آغاز درمان با روزیگلیتازون حتماً با پزشک خود صحبت کنید.
مصرف روسیگلیتازون در دوران بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی هرگز دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید. داروها می‌توانند برای جنین یا خود شما آثار منفی داشته باشند.
تاثیر روسیگلیتازون بر رانندگی و کار با ماشین آلات
روزیگلیتازون ممکن است باعث سرگیجه یا تاری دید شما شود. بنابراین قبل از رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود اطمینان حاصل کنید. همچنین ممکن است به خاطر افت قند خون ناشی از مصرف این دارو، قادر به رانندگی نباشید.
تداخلات دارویی روزیگلیتازون | روسیگلیتازون
برخی داروها ممکن است با روزیگلیتازون تداخل داشته باشند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهند. پیش از مصرف هر دارویی، فهرستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه و حتی داروهای گیاهی) تهیه کنید و آن را با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید. بدون مشورت با پزشک، دوز داروی خود را تغییر ندهید یا مصرف آن را قطع نکنید.
- داروهایی که بر روی CYP2C8 تأثیر می‌گذارند می‌توانند با روزیگلیتازون تداخل کنند.
- داروهای ضد دیابت می‌توانند باعث افت قند خون شوند.
- داروهای مسدود کننده کانال کلسیم ممکن است دیابت را بدتر کنند.
- کورتیکواستروئیدها می‌توانند وضعیت دیابت را بدتر کنند.
- دیورتیک‌های تیازیدی ممکن است به افزایش مشکلات مرتبط با دیابت کمک کنند.
- جم فیبروزیل ممکن است مقدار روزیگلیتازون را در بدن افزایش دهد.
- گلیمپراید تأثیر بیشتری بر کنترل قند خون دارد.
- گیبوراید ممکن است تأثیرات متفاوتی بر غلظت پلاسما و روزیگلیتازون داشته باشد. مصرف ترکیبی این دو دارو می‌تواند کنترل قند خون را بهتر کند.
- انسولین ممکن است خطر نارسایی قلبی و مشکلات قلبی دیگر را افزایش دهد.
- ایزونیازید ممکن است دیابت را بدتر کند.
- متفورمین تأثیر بیشتری بر کنترل قند خون دارد.
- نیاسین ممکن است مشکلات دیابتی را تشدید کند.
- نیترات‌ها ممکن است خطر حمله قلبی را افزایش دهند.
- استروژن‌ها ممکن است دیابت را بدتر کنند.
- فنوتیازین‌ها می‌توانند وضعیت دیابت را بدتر کنند.
- فنی توئین می‌تواند دیابت را تحت تأثیر قرار دهد.
- ریفامپین مصرف روزیگلیتازون را کاهش می‌دهد.
- داروهای سمپاتومیمتیک ممکن است وضعیت دیابتی شما را بدتر کنند.
- هورمون‌های تیروئیدی می‌توانند دیابت را بدتر کنند.
- به دلیل خطر افت قند خون، از مصرف الکل خودداری کنید.
- اگر دارو را با غذا مصرف کنید، ممکن است غلظت آن در بدن کمتر شود و با تأخیر خود را نشان دهد، اما این تأثیر معمولاً زیاد قابل توجه نیست.
- از مصرف داروهایی مانند یونجه، آلوئه‌ورا، قره‌قاط، کدو تلخ و برخی دیگر به دلیل خطر افت قند خون پرهیز کنید.
ملاحظات مهم در هنگام استفاده از داروی روزیگلیتازون | روسیگلیتازون
برخی داروها در شرایط خاص نمی‌توانند تجویز شوند یا ممکن است در صورت نیاز به درمان اضافی، تجویز گردند. بنابراین بهتر است قبل از مصرف داروی روسیگلیتازون، پزشک شما از نکات زیر باخبر باشد:
- اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
- اگر مشکلات کلیوی یا کبدی دارید.
- اگر دچار مشکلات قلبی و عروقی هستید.
- اگر بدنتان دچار ورم (ادم) شده یا ریه‌تان آب آورده باشد.
- اگر دچار کم‌خونی هستید.
- اگر مشکلات چشمی (مانند شبکیه) دارید.
- اگر به مشکلات استخوانی (مثل پوکی استخوان یا استئوپنی) مبتلا هستید.
- اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید. این شامل تمام داروها می‌شود، چه با تجویز پزشک و چه بدون آن، مانند داروهای گیاهی و مکمل‌ها.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی داشته‌اید.
عوارض جانبی داروی روزیگلیتازون | روسیگلیتازون
هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. اما بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. برخی عوارض بعد از مدتی از بین می‌روند. در صورتی که هر یک از این عوارض به طور مداوم ادامه پیدا کرد، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:
- سردرد
- سرگیجه و تاری دید: این مشکلات ممکن است به دلیل افت قند خون یا قند بالا ایجاد شوند.
- علائم سرماخوردگی و سرفه
در صورت بروز علائم افت قند خون (هیپوگلیسمی) مانند احساس تنگی نفس یا اضطراب، تعریق، احساس گرسنگی، تپش قلب و سرگیجه: سریعاً مقداری خوراکی شیرین مثل بیسکویت یا نوشیدنی قندی مصرف کنید و اگر این علائم ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید.
- احساس تشنگی: هر روز چند لیوان آب بنوشید.
اگر دچار حالت تهوع (استفراغ مداوم)، دل‌درد، زردی پوست یا چشم، کاهش اشتها یا تیرگی رنگ ادرار شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ممکن است نشانه‌ای از مشکل کبدی باشد.
نکته مهم: اگر با مواردی غیر از عوارضی که در بال ذکر شد مواجه شدید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- ضربان قلب سریع یا تپش قلب
- تغییر در چرخه قاعدگی
- شکستگی استخوان
- تغییر در بینایی (مثل تغییر رنگ یا مشکلات دید در شب)
اگر علائم دیگری دارید که فکر می‌کنید به خاطر مصرف روزیگلیتازون باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد داروی روسیگلیتازون (مسمومیت دارویی)
- روزیگلیتازون را بیشتر از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
- اگر متوجه شدید فردی دچار مسمومیت دارویی شده و علائمی مانند افت شدید قند خون، لرز، تنگی نفس یا غش و ضعف (از حال رفتن) در او مشاهده کردید، فوری با اورژانس تماس بگیرید.
هشدار
در مورد روسیگلیتازون
- داروهای تیازولیدین دیون، مانند روزی گلیتازون، می‌توانند منجر به نارسایی قلبی شوند یا آن را تشدید کنند. بنابراین، باید علائم و نشانه‌های آن را به دقت زیر نظر داشت (مثل افزایش وزن سریع، تنگی نفس یا احتباس مایعات). این عارضه معمولاً در ابتدای درمان یا هنگام افزایش دوز دارو بیشتر دیده می‌شود.
- افراد مبتلا به احتباس مایعات باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند زیرا ممکن است موجب افزایش حجم پلاسما و احتباس مایعات شوند و این ممکن است به نارسایی قلبی منجر شود.
- افرادی که مشکلات قلبی عروقی دارند، باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند.
- این دارو در شرایط کتواسیدوز دیابتی نباید مصرف شود.
- کارکرد این دارو به حضور انسولین در بدن وابسته است، بنابراین مصرف آن در دیابت نوع ۱ توصیه نمی‌شود.
- استفاده ترکیبی با سایر داروهای کاهش دهنده قند خون ممکن است خطر افت قند خون را افزایش دهد. در صورت مصرف همزمان ممکن است نیاز به کاهش دوز باشد.
- مصرف همزمان با نیترات‌ها به علت افزایش خطر ایسکمی قلبی توصیه نمی‌شود.
- از مصرف همزمان با انسولین به دلیل افزایش خطر احتباس مایعات، نارسایی احتقانی قلب و ایسکمی قلبی خودداری کنید.
- افراد با سطح بالای ترانس آمیناز باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند.
- در بیمارانی که بیماری فعال کبدی دارند یا سطح ALT آنها بیشتر از ۲.۵ برابر حد نرمال است، نباید درمان با این دارو آغاز شود.
- مسمومیت کبدی خاصی با تیازولیدین دیون دیگری به نام (Troglitazone) گزارش شده است.
- شکستگی استخوان در زنانی که با روزی گلیتازون درمان می‌شدند گزارش شده است.
- این دارو می‌تواند هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول‌های سفید خون (WBC) را کاهش دهد. در بیماران مبتلا به آنمی باید با احتیاط مصرف شود.
- روزی گلیتازون می‌تواند باعث شروع سریع‌تر یا بدتر شدن ادم ماکولا در بیماران دیابتی شود.
- این دارو در زنان قبل از یائسگی و زنان فاقد تخمک‌گذاری باید با احتیاط مصرف شود زیرا ممکن است باعث شروع تخمک‌گذاری و افزایش خطر حاملگی شود.
- ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان هنوز مشخص نشده است.
شرایط نگهداری داروی روزیگلیتازون | روسیگلیتازون
- دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
