بیماری ها و درمان آنها
شایع ترین نشانه های کم خونی کدامند ؟ (2 نکته مهم)

علائم و نشانه های کم خونی
زنان در سنین باروری معمولاً بیشتر از دیگران به کم خونی ناشی از فقر آهن مبتلا میشوند.
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده، زنان بین ۱۹ تا ۵۰ سال باید روزانه ۱۸ میلیگرم آهن دریافت کنند.
این مقدار برای زنان باردار به ۲۷ میلیگرم و برای مردان بزرگسال به ۸ میلیگرم میرسد.
کمبود آهن در بدن میتواند با علائم عجیبی خود را نشان دهد:
علائم کم خونی
- خستگی: خستگی اولین و شایعترین علامت کمخونی ناشی از فقر آهن است. وقتی خون شما اکسیژن کافی ندارد، بدن نمیتواند مواد مغذی را به خوبی شکسته و انرژی کافی تولید کند. این کار موجب میشود فرد احساس خستگی و ضعف کند. کسانی که به کم خونی فقر آهن مبتلا هستند، گلبولهای قرمز کمتری برای انتقال اکسیژن به اعضای بدن دارند. این کمبود اکسیژن خود را به صورت خستگی، سردرد و ضعف نشان میدهد.
- تنگی نفس: زمانی که بدن شما اکسیژن کافی نمیگیرد، ریهها تلاش میکنند اکسیژن بیشتری دریافت کنند. به همین دلیل، افراد مبتلا به فقر آهن ممکن است هنگام بالا رفتن از پلهها یا در طول ورزش دچار تنگی نفس شوند. محققان کلینیک مایو بیان کردهاند که آنها به دلیل کمبود اکسیژن در بدن به تنگی نفس میافتند، زیرا ماهیچهها نمیتوانند برای فعالیتهای معمولی مثل راه رفتن، اکسیژن کافی دریافت کنند.
- سندرم پای بیقرار: این سندروم نوعی اختلال عصبی است که با احساس سوزن سوزن شدن در پاها و نیاز به حرکت آنها در زمان استراحت خود را نشان میدهد. این وضعیت میتواند کیفیت خواب افراد را پایین بیاورد و یکی از نشانههای کمبود آهن باشد.
- ریزش مو: زمانی که به فولیکولهای مو اکسیژن کافی نمیرسد، ریزش مو اتفاق میافتد و تا زمانی که مشکل کمبود آهن برطرف نشود، موها به حالت اولیه برنمیگردند. همه افراد هر روز تعدادی از موهایشان را از دست میدهند، اما ریزش بیش از حد و عدم رشد مجدد آنها میتواند نشانهای از کم خونی فقر آهن باشد.
- عفونتهای مکرر: آهن برای حفظ یک سیستم ایمنی قوی ضروری است. بنابراین، کمبود آهن میتواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
- اضطراب:کمبود اکسیژن در بافتهای بدن به دلیل کمبود آهن ممکن است باعث ایجاد احساس اضطراب شود. اما این مشکل بعد از بهبود وضعیت آهن بدن برطرف خواهد شد.
- تمایل به خوردن چیزهای عجیب: افرادی که به کم خونی فقر آهن مبتلا هستند، ممکن است تمایلات عجیبی مانند خوردن خاک، یخ یا کاغذ پیدا کنند. این وضعیت به نام سندروم پیکا شناخته میشود و معمولاً با مصرف مکملهای آهن بهبود مییابد.
- سردرد و سرگیجه: سردرد و احساس سبکی سر میتواند نشانهای از کمخونی باشد که به دلیل کمبود اکسیژن به مغز ایجاد میشود. در موارد شدید، این مشکل حتی میتواند باعث غش در بعضی افراد شود.
- ضربان قلب نامنظم: تپش قلب و ضربان نامنظم ممکن است به دلیل کمبود انرژی باشد. چون بدن شما در تلاش است تا سطح اکسیژن را بالا ببرد، بنابراین گردش خون سریعتر میشود.
- درد قفسه سینه: این درد ناشی از کمبود هموگلوبین و اکسیژن کافی است و در موارد جدی کمخونی، ممکن است به سکته قلبی منتهی شود.
- سوزن سوزن شدن پاها: هنوز مشخص نیست که کمخونی ناشی از فقر آهن به سندرم پای بیقرار ارتباط دارد یا خیر، اما افراد مبتلا به فقر آهن معمولاً احساس نیاز قوی و ناخوشایندی به حرکت پاها دارند که میتواند باعث اختلال در خواب شبانه شود.
- رنگ پریدگی: وقتی که اعضای حیاتی بدن مانند قلب و مغز به اندازه کافی اکسیژن نداشته باشند، خون کمتری به پوست میرسد و این باعث رنگ پریدگی میشود.
- شکنندگی ناخنها: ناخنها مانند سایر سلولهای زنده نیاز به اکسیژن دارند. اگر ناخنها به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکنند، شکننده و ضعیف میشوند. ناخنهای افراد مبتلا به فقر آهن معمولاً انحناهای غیرعادی پیدا میکنند و ممکن است خطوط طولی روی آنها ظاهر شود که در موارد شدیدتر به شکل فرورفتگیهایی به نام ناخنهای قاشقی درمیآیند.
- سرد بودن دستها و پاها: کاهش جریان خون به اندامها موجب احساس سرما در دستها و پاها میشود.
چگونه از کمخونی پیشگیری کنیم؟
- زنان باردار برای جلوگیری از کمبود آهن باید از ماه چهارم بارداری تا سه ماه بعد از زایمان، داروی آهن مصرف کنند.
- نوزادان هم از چهارماهگی تا حدود دو سالگی باید قطره آهن مصرف کنند. چون شیر مادر به تنهایی نمیتواند آهن کافی برای نوزاد تأمین کند، تا زمانی که کودک بتواند غذاهای دیگر را بخورد، لازم است که از قطره آهن استفاده شود.
- در سایر موارد به افراد توصیه میشود که از مواد غذایی حاوی آهن، به ویژه گوشت قرمز، به مقدار کافی استفاده کنند. غذاهای غنی از آهن شامل گوشت قرمز، ماهی، مرغ، زرده تخممرغ، جگر، سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج، حبوبات مثل عدس و لوبیا، آجیل و کشمش هستند.

عوارض کمخونی
- خستگی و از دست دادن انرژی
- ضربان قلب سریع
- تنگی نفس و سردرد
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- رنگ پریدگی
- گرفتگی عضلات پا
- بیخوابی
- انحنای ناخنها
- زخم شدن دهان یا ترک دور لب
اگر کمخونی شدید باشد، عوارض ممکن است عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن دست و پا
- مشکل در راه رفتن
- دیدن خطوط آبی و سیاه روی لثهها
- زوال عقل
- درد شکم
- یبوست
- استفراغ
- خونریزی معده
- بزرگ شدن کبد
- ضعف عضلات
- افت فشار خون
- زرد شدن چشمها
- ریزش مو
- بیقراری
- میل به خوردن مواد غیرخوراکی مثل گچ و خاک
بیشتر بخوانید: