ضررهای تزریق انسولین را بشناسیم! (2 نکته مهم)

عوارض تزریق انسولین

تزریق انسولین برای مدیریت دیابت بسیار مهم است. انسولین هورمونی طبیعی است که به کنترل قند خون و ذخیره انرژی مواد غذایی کمک می‌کند. در بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، تولید این هورمون در بدن کافی نیست یا عملکرد آن به درستی نیست. به همین دلیل، پزشک ممکن است انسولین را برای درمان دیابت نوع یک یا نوع دو تجویز کند. اما باید توجه داشت که مانند سایر داروها، انسولین هم ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.

تزریق انسولین و اثرات آن

تزریق انسولین باعث می‌شود قند به درستی داخل سلول‌ها رها شود، که این موضوع بر متابولیسم چربی و پروتئین تأثیر می‌گذارد و ممکن است در طولانی‌مدت به چاقی و مشکلات ناشی از آن منجر شود.

تزریق انسولین، حتی برای کسانی که نیاز به این دارو دارند، باید تحت نظر پزشک یا پرستاران آموزش‌دیده و با کنترل دقیق قند خون صورت گیرد. پزشک یا پرستار در طول تزریق دائماً قند خون بیمار را بررسی می‌کنند و اگر بیمار دچار افت قند شود، به سرعت واکنش نشان می‌دهند.

اگر کسی به انسولین نیاز نداشته باشد اما آن را تزریق کند، ممکن است دچار افت شدید قند خون شود. از آن‌جایی که اکثر این افراد علائم افت قند را نمی‌شناسند، ممکن است به سرعت اقدام نکنند و با مشکلات جدی از جمله خطر مرگ روبرو شوند.

اقداماتی ضروری در صورت تزریق انسولین بیش از مقدار تجویزی

نکته اول این است که اگر بیش از حد انسولین مصرف کردید، نترسید. در بیشتر موارد، این وضعیت را می‌توان در خانه مدیریت کرد. تا وقتی که هوشیار هستید، مراحل زیر را دنبال کنید:

1- قند خون خود را چک کنید.

2- نیم فنجان نوشابه یا آب‌میوه شیرین بنوشید و می‌توانید آب‌نبات یا قرص یا ژل گلوکز مصرف کنید. اگر غذایی نخورده‌اید، همین حالا یک وعده بخورید. حدود ۱۵ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات می‌تواند قند خون شما را بالا ببرد.

3- استراحت کنید.

4- ۱۵ یا ۲۰ دقیقه بعد قند خون خود را دوباره چک کنید. اگر هنوز هم پایین است، ۱۵ تا ۲۰ گرم قند ساده مثل عسل یا مربا یا آب‌نبات مصرف کنید و اگر می‌توانید، چیزی بخورید.

5- توجه کنید که در چند ساعت آینده حال شما چگونه است.

6- اگر هنوز هم علائم دارید، یک ساعت بعد از خوردن غذا قند خون خود را مجدداً چک کنید. اگر قند خونتان پایین است، به خوردن مقدار مناسب قند ادامه دهید.

7- اگر سطح قند خون شما بعد از دو ساعت پایین ماند یا اگر علائم شما بهتر نشد، باید فوراً به مرکز اورژانس تماس بگیرید.

8- اگر قند خون شما به طور موقتی بالا برود، نگران نباشید. سطح پایین قند خون خطرناک‌تر از بالا بودن چند ساعت قند است.

9- اگر بیهوش شدید یا به گیجی دچار شدید، اطرافیان شما باید وضعیت شما را تحت نظر داشته باشند. آنها باید بدانند که چگونه اقدامات زیر را انجام دهند:

10- اگر شما هوشیاری خود را از دست بدهید، آنها باید فورا با اورژانس تماس بگیرند.

11- آنها باید به شما گلوکاگون که خاصیت ضد انسولین دارد، تزریق کنند. اگر شما در خطر قند خون پایین هستید، از پزشک خود درباره نیاز به استفاده از گلوکاگون در خانه سوال کنید.
12- اگر به اندازه کافی هوشیار هستید، باید اطرافیانتان به شما آب قند بدهند. اگر علائم شما بیشتر از یک ساعت بهبود نیابد، باید با اورژانس تماس بگیرند.

ضررهای تزریق انسولین

“`

1- عوارض جانبی انسولین می‌تواند از مشکلات جزئی شروع شده و به مسائل جدی‌تری مانند افزایش وزن بینجامد. نکته مهم این است که انسولین به تنهایی باعث افزایش وزن نمی‌شود، بلکه با تنظیم قند خون، چربی اضافه در بدن به دلیل مصرف غذای بیشتر یا دریافت کم انسولین می‌تواند موجب افزایش وزن شود. خبر خوب این است که با یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم، می‌توانید از افزایش وزن جلوگیری کنید.

2- هنگام تزریق انسولین ممکن است کمی قرمزی یا خارش در محل تزریق رخ دهد. اگر این خارش یا التهاب بیشتر شود یا خیلی آزاردهنده شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. جدیدترین وسایل تزریق (مثل قلم انسولین) می‌توانند در کاهش این عوارض پوستی کمک کنند.

3- یکی دیگر از عوارض احتمالی تزریق انسولین، ضخیم شدن پوست در ناحیه تزریق است، که این مورد نسبتا نادر است.

4- دیگر عوارض جانبی مصرف انسولین می‌تواند شامل تورم صورت، لب‌ها یا زبان و یا مشکلات تنفسی باشد. این عوارض می‌تواند علامت یک آلرژی شدید به انسولین باشد و هر کسی که آن‌ها را احساس کند، باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. تجویز و تعیین دوز مصرف این دارو باید تحت نظر یک پزشک متخصص انجام شود تا از بروز عوارض جلوگیری شود.

5- احساس خواب‌آلودگی، ضعف، گیجی یا احساس ناخوشی ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قند خون شما به طور نامناسبی بالا یا پایین رفته است. بهترین کار این است که قند خون خود را اندازه‌گیری کرده و با نظر پزشک، میزان غذا و انسولین دریافتی را تنظیم کنید.

6- در مصرف انسولین به صورت استنشاقی، کاهش قند خون شایع‌ترین عارضه جانبی است. همچنین، تنگی نفس، درد در قفسه سینه، عفونت‌های تنفسی، سرفه، خشکی دهان و زخم گلو نیز ممکن است به دلیل استفاده از این دارو از طریق بینی و دهان پیش بیاید.

7- گاهی اوقات داروهای دیگری که افراد دیابتی مصرف می‌کنند، ممکن است با انسولین تداخل کنند و عوارض ناخواسته ایجاد کنند. برای مثال، برخی داروهای ضد فشار خون یا بعضی مکمل‌های ویتامینی می‌توانند حساسیت یا مقاومت بدن نسبت به انسولین را افزایش دهند. برای جلوگیری از این عوارض، پزشک باید از تمام داروها و مکمل‌هایی که بیمار مصرف می‌کند، مطلع باشد، چه این انسولین به صورت استنشاقی باشد یا تزریقی.

در نهایت، ذکر این موضوع مهم است که انسولین به عنوان یک داروی اصلی برای درمان بیماران دیابتی نوع یک و نوع دو که به دیگر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند تجویز می‌شود. اهمیت دارد که تجویز و تعیین دوز این دارو تحت نظر پزشک متخصص باشد تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

چگونه از مصرف بیش از حد انسولین جلوگیری کنیم؟

شما می‌توانید با اقدامات زیر از مصرف بیش از حد انسولین جلوگیری کنید:

• در هر زمانی چیزی بخورید. حتی اگر گرسنه نیستید، می‌توانید تکه‌ای نان، یک لیوان شیر بدون چربی یا یک عدد میوه مصرف کنید.
• آماده باشید. ممکن است در شرایط خاصی دچار عوارض انسولین شوید. یک بسته آب‌نبات در کیف یا اتومبیل خود نگه‌دارید.
• اطمینان حاصل کنید که دوستان و خانواده‌تان علائم و نشانه‌های معمول کاهش قند خون شما را می‌شناسند. اگر سطح قند خون شما پایین بیاید، آن‌ها باید بتوانند اقدامات کمکی لازم را انجام دهند.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم