علت آتاکسی (نداشتن تعادل در راه رفتن) چیست ؟ (2 نکته مهم)
“`html
علت نداشتن تعادل در راه رفتن چیست ؟
آتاکسی چیست ؟
آتاکسی (به انگلیسی: Ataxia) به معنای ناهماهنگی یا بی نظمی در حرکات بدن است که در آن ضعف عضلانی وجود ندارد. آتاکسی می‌تواند به دلیل اختلالات مربوط به سیستم تعادل، مغ cerebellum و یا حواس بوجود بیاید.
این مشکل می‌تواند بر روی حرکت چشم، گفتار، حرکات اعضای بدن، تنه و حتی راه رفتن تاثیر بگذارد.
برای داشتن تعادل، چندین بخش از سیستم عصبی باید به خوبی کار کنند. اگر یکی از این قسمت‌ها آسیب دیده باشد، ممکن است آتاکسی رخ دهد.
پزشک با معاینه‌های لازم می‌تواند مشخص کند که آیا اختلال در عملکرد مغز، نخاع یا عصب باعث بروز آتاکسی شده است. معمولاً بخشی که در این مشکل موثر است، مخچه است.
علل بوجود آمدن آتاکسی یا نداشتن تعادل در راه رفتن
- آسیب‌های کانونی: هر گونه آسیب در بخش‌های خاصی از سیستم عصبی مرکزی می‌تواند باعث آتاکسی شود. مثلاً اگر مخچه آسیب ببیند، این نوع آتاکسی به نام آتاکسی مخچه‌ای شناخته می‌شود.
- عوامل خارجی: معمولاً عواملی مانند مصرف مشروبات الکلی و برخی داروهای معتادکننده می‌توانند به آتاکسی منجر شوند. داروهایی مانند حشیش، کتامین و سایر مواد مخدر نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند.
- فقدان ویتامین B12: کمبود این ویتامین می‌تواند باعث ایجاد نوعی آتاکسی حسی و همچنین مخچه‌ای شود.
- علل آتاکسی حسی: مشکلاتی مانند نوروپاتی جانبی می‌توانند آتاکسی کلی یا متمرکز به وجود آورند.
- پسگرایی غیر-وراثتی مخچه‌ای: سوءمصرف الکل، ورم مغزی در ارتفاعات و بیماری سلیاک از جمله علل این نوع پسگرایی هستند.
علائم آتاکسی چیست ؟
مشکلاتی در راه رفتن که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- راه رفتن با قدم‌های باز
- تلو تلو خوردن یا افتادن به طرفین
- ناتوانی در راه رفتن به صورت مستقیم
- افتادن به دلیل عدم تعادل
- حرکات نامنظم دست
- لرزش که معمولاً هنگام رسیدن اعضا به هدف تشدید می‌شود و می‌تواند روی پاها، بازوها، سر و حتی کل بدن تاثیر بگذارد
- اختلال در گفتار که عموماً باعث نامفهومی آن می‌شود
- مشکلات چشمی که می‌تواند باعث دوبینی یا تاری بینایی شود
- سرگیجه
اگر بدن تعادل نداشته باشد، عملاً حرکتی نخواهد داشت. تصور کنید در جایی نشسته یا ایستاده‌اید ولی دنیا دور شمتان می‌چرخد و تعادل‌تان به هم می‌خورد. در این شرایط احتمال افتادن بسیار زیاد است.
بدن ما برای اینکه به درستی حرکت کند، از قسمت‌های مختلفی مانند چشم‌ها، گوش داخلی، ماهیچه‌ها، مغز و اعصاب کمک می‌گیرد. اگر به هر دلیلی این تعادل به هم بریزد، باقی ماندن در سطح ایستاده تقریباً غیرممکن خواهد بود.
به درستی می‌توان گفت که با بالا رفتن سن، تعادل بدن ممکن است تغییر کند و مختل شود، اما مشکلات پزشکی نیز می‌توانند به شدت بر این وضعیت تاثیر بگذارند.
“““html
بیماری‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر تعادل بدن ما تأثیر بگذارند.
بنابراین، فرقی نمی‌کند چه سنی دارید؛ این مشکلات می‌توانند باعث سرگیجه و عدم تعادل بدنی شوند.
همه ما در برخی مواقع دچار سرگیجه می‌شویم، اما این “سرگیجه” برای هر کس ممکن است معنای متفاوتی داشته باشد. برای یک نفر ممکن است به‌معنای احساس زودگذری از حال رفتن باشد، در حالی که برای نفر دیگر به معنای احساس چرخش طولانی‌مدت است.
اختلالات تعادلی و عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مشکلات سلامتی، داروهای خاص و بعضی از مشکلات گوش داخلی و مغز ایجاد شوند.
مشکلات تعادلی (اختلال در تعادل بدن) می‌توانند به شدت بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارند و باعث مشکلات روانی و احساسی شوند.
راه رفتن کاری آسان است و همه ما معمولاً بدون فکر کردن این کار را انجام می‌دهیم. وقتی مکانیسم راه رفتن دیگر به صورت خودکار عمل نکند، مشکلاتی در روش راه رفتن به وجود می‌آید که در اصطلاح پزشکی به آن اختلال gait می‌گویند.
حدود 15 درصد از افراد بالای 60 سال و 20 تا 25 درصد از افراد بالای 80 سال دچار این اختلال با علل نورولوژیک هستند. البته عوامل دیگری نیز در بروز این اختلال نقش دارند، مانند مشکلات استخوانی-مفصلی و اختلالات بینایی.
بخش‌های مختلفی از مغز مسئول کنترل راه رفتن هستند و یک پزشک متخصص مغز و اعصاب با مشاهده وضعیت غیر طبیعی راه رفتن، می‌تواند مکان آسیب و نوع بیماری را تشخیص دهد.
مرکزهای کنترل‌کننده بدن
طناب نخاعی، ساقه مغز، مخچه، غدد قاعده‌ای مغز و لب پیشانی مغز مسئول کنترل حرکات بدن هستند. هر گونه اختلال در این مرکزها می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که این مشکلات نیز منجر به اختلال در gait خواهند شد. این اختلالات در سیستم عصبی به شش نوع تقسیم می‌شوند.
1 ـ ضعف اندام‌ها
ضعف اندام‌ها می‌تواند ناشی از بیماری‌های اعصاب محیطی یا طناب نخاعی باشد و همراه با تحلیل عضلانی و کاهش رفلکس تاندون‌ها اتفاق می‌افتد.
طرز راه رفتن ممکن است به شکل قدم‌های بلند و ضربه‌دار بر زمین باشد، اما ضعف ناشی از مشکلات مرکز اعصاب می‌تواند باعث سفتی عضلات و سختی در خم کردن زانو و ران شود و منجر به کشیده شدن پاها روی زمین همراه با لغزیدن بگردد.
2 ـ اشکال در قوس حسی
در اختلالات قوس حسی، بیمار نمی‌تواند موقعیت انگشت شست پای خود را با چشم بسته تشخیص دهد و وقتی چشمانش را می‌بندد، ممکن است تلوتلو بخورد. روش راه رفتن ممکن است شامل گذاشتن انگشتان پا بر روی زمین و سپس محکم کوباندن پاشنه پا باشد.
3 ـ اتاکسی یا عدم تعادل
در اتاکسی یا عدم تعادل مربوط به مخچه، عدم هماهنگی بین حرکات دست و پاها مشاهده می‌شود. هنگام راه رفتن، ممکن است بیمار قدم‌های عریض بر دارد تا تعادلش را حفظ کند، اما ممکن است تلوتلو بخورد.
4 ـ احساس گیجی در سر
احساس گیجی در سر به سیستم وستیبولار بدن مربوط می‌شود. گوش داخلی و مجاری نیم‌دایره‌ای در این موضوع دخیل‌اند و به همین دلیل عفونت‌های گوش داخلی نیز می‌توانند باعث سرگیجه شوند. بیمار ممکن است حالت تهوع داشته باشد و احساس عدم تعادل کند و گاهی هنگام راه رفتن به سمت ناحیه آسیب‌دیده میل کند.
5 ـ اختلال در سیستم اکسترا پیرامیدال
بیماری‌های اکسترا پیرامیدال مربوط به مشکلات ایجاد شده در ساقه مغز هستند. مهم‌ترین بیماری در این گروه، پارکینسون است که مشخصه‌های آن شامل کندی حرکات، لرزش دست و سفتی عضلات می‌باشد.
بیمار ممکن است قدم‌های کوتاه بردارد و برای جلوگیری از سقوط به عقب، به سمت جلو متمایل شود و هنگام حرکت، دست‌ها را به‌سختی حرکت دهد و از آرنج خم کند. در شروع حرکت ممکن است مشکل داشته باشد، اما وقتی شروع کند، می‌تواند با سرعت بیشتری قدم بردارد.
6 ـ مشکل در لب پیشانی
بیماری‌هایی که به لب پیشانی آسیب می‌زنند، معمولاً باعث تغییراتی در شخصیت بیمار نیز می‌شوند. بیمار ممکن است سازگاری کمتری داشته باشد و یک جمله را چند بار تکرار کند. شروع راه رفتن برای این بیماران معمولاً دشوار است و ممکن است در راه رفتن به‌طور متناوب بایستند. همچنین ممکن است کنترل ادرار را نیز از دست بدهند.
- بیماری‌هایی که تعادل بدن را مختل می‌کنند
- دیابت کنترل نشده
- مشکلات گوش داخلی
- میگرن
- دردها و بیماری‌های مربوط به پا
- فشار خون پایین
- مشکلات عصبی
- مصرف برخی داروها
- بیماری‌های چشمی
درمان آتاکسی یا عدم تعادل در راه رفتن
یکی از روش‌های خوب تشخیص آتاکسی مخچه‌ای ، تست رومبرگ (Romberg’s test) است. درمان بستگی به دلیل زمینه‌ای دارد، اما در موارد ارثی پیش‌آگهی خوبی وجود ندارد. درمان‌های فیزیکی مانند ورزش، استفاده از اسپلینت و واکر، کاردرمانی و فیزیوتراپی نیز به کار برده می‌شوند.
بیشتر بخوانید :
سایت رضیم
“`
