علت ایجاد آفت دهان چیست ؟ چه عواملی باعث بروز آفت دهان می‌شوند ؟ (2 نکته مهم)
“`html
علت آفت دهان
آفت نوعی زخم است که در دهان ایجاد می‌شود و نگران‌کننده نیست، اما ممکن است با عفونت هرپسی (تبخال) اشتباه گرفته شود. این زخم‌ها می‌توانند برای هر دو جنس به وجود بیایند، اما برای زنان بیشتر دیده می‌شوند.
اگر در دهان شما مدتی است که جوش‌های کوچک و دردناکی پیدا شده، ممکن است این‌ها آفت دهان باشند. اگر پاسخ شما مثبت است، درمان چگونه است و برای بهبودی چقدر زمان لازم است؟
آفت یک نوع زخم دهانی است که سرطانی نیست و ممکن است به اشتباه با عفونت هرپسی (به خاطر ویروس تبخال) اشتباه شود.
این زخم‌ها برای هر دو جنس ممکن است ایجاد شوند، اما در زنان بیشتر معمول است. از انواع اصلی آفت‌ها، آفت عود کننده است که معمولاً در سنین کودکی تا نوجوانی آغاز می‌شود و برای بهبودی آن حدود ۱ تا ۴ هفته زمان نیاز است.
زخم آفت معمولاً شکل گرد یا بیضی دارد و دور آن قرمز رنگ و وسط آن زرد یا خاکستری است.
آفت با تب خال در دو مورد متفاوت است: یکی اینکه آفت بیشتر بافت نرم داخل دهان را درگیر می‌کند و بندرت بر اثر تب خال دچار زخم می‌شود. همچنین، آفت مسری نیست، در حالی که تب خال بسیار مسری است.
علت ایجاد آفت دهان چیست ؟
دلیل دقیق ایجاد آفت هنوز به طور کامل مشخص نیست. اما به نظر می‌رسد که پاسخ‌های ایمنی بدن در ایجاد آن نقش داشته باشد.
آفت زمانی ایجاد می‌شود که دلایل مشخصی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن مولکول‌های ناشناخته را شناسایی کند.
حضور این مولکول‌ها منجر به حمله لنفوسیت‌ها خواهد شد. (این همانگونه است که این سلول‌ها به بافت پیوند زده می‌شوند). نتیجه این حمله ایجاد زخم‌های آفتی خواهد بود.
چه عواملی باعث پیدایش آفت دهان می‌شوند ؟
عوامل مختلفی ممکن است به ایجاد زخم‌های آفتی کمک کنند. هر کدام از این عوامل یا ترکیبی از آنها می‌توانند در به وجود آمدن آفت‌ها نقش داشته باشند:
- استرس‌های روحی نظیر افزایش آفت‌ها در زمان امتحانات دانشجویان
- کمبود ویتامین‌ها (مثلاً ویتامین‌های B۱، B۲، B۶، B. و C)
- کمبود مواد غذایی دیگر: مانند روی، اسید فولیک، آهن، کلسیم، سلنیم
- آلرژی (حساسیت): از جمله حساسیت به بعضی غذاها (مثل گلوتن یا میوه‌هایی چون لیمو، پرتقال، سیب و …) و همچنین به مواد دیگر مانند داروها و آدامس‌ها
- تغییرات هورمونی: مانند افزایش آفت‌ها در خانم‌ها در زمان عادت ماهانه
- مسائل وراثتی: فرزندان افرادی که دچار آفت هستند بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند
- عوامل عفونی
- شرایط پزشکی خاص و بیماری‌های خاصی مانند اختلال نوتروفیلی، بیماری بهجت و موارد مشابه
- خمیر دندان‌ها یا دهانشویه‌های حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS)
- ۱تروما یا آسیب به بافت داخلی دهان (مثل دندان‌های تیز یا بعضی غذاها)
داروها: نظیر داروهای ضدالتهاب، بتا بلوکرها و داروهای شیمی درمانی که ممکن است باعث ایجاد آفت در دهان شوند.
انواع آفت
آفت یک بیماری شایع است و تقریباً ۲۰ درصد از مردم را درگیر می‌کند. این بیماری بیشتر در افرادی با شرایط اقتصادی و اجتماعی بالاتر دیده می‌شود و دارای سه نوع اصلی است:
آفت مینور
نوع مینور یا کوچک حدود ۸۰ درصد از موارد را تشکیل می‌دهد. این نوع بیشتر در
“`
زخم‌های آفتی معمولاً در افراد بین ۱۰ تا ۴۰ سال دیده می‌شوند و باعث ناراحتی مختصری می‌شوند.
این زخم‌ها اندازه‌ای بین ۲ تا ۴ میلیمتر دارند و بر روی لب‌ها، گونه‌ها، کف دهان و زیر زبان ایجاد می‌شوند. اما معمولاً در لثه‌ها، کام و روی زبان شایع نیستند.
تعداد زخم‌ها معمولاً کم است و بین ۱ تا ۶ عدد متغیر می‌باشد. این زخم‌ها در عرض ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند، اما ممکن است در فواصل نامنظم دوباره عود کنند.
اکثر زخم‌ها گرد یا بیضی شکل هستند، ولی ممکن است به صورت خطی نیز دیده شوند. رنگ اولیه زخم‌ها زرد است و به تدریج خاکستری می‌شود. حاشیه زخم ملتهب و قرمز رنگ بوده و بهبودی بدون ایجاد جای زخم انجام می‌شود.
زخم‌های آفتی زمانی ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخص، سیستم ایمنی بدن یک مولکول ناشناخته را شناسایی می‌کند. این مولکول‌ها باعث می‌شوند که لنفوسیت‌ها به آن ناحیه حمله کنند و در نتیجه زخم‌های آفتی ایجاد می‌شوند.
آفت ماژور
این نوع از زخم‌ها که به آفت ماژور معروفند، تقریباً ۱۰ درصد از موارد را شامل می‌شوند. این زخم‌ها بزرگ‌تر و احتمال عود آنها بیشتر است. همچنین مدت زمان طولانی‌تری باقی می‌مانند و از نوع مینور دردشان بیشتر است.
اندازه این زخم‌ها معمولاً بیش از یک سانتیمتر می‌شود و در هر قسمتی از دهان، حتی روی زبان و کام نیز دیده می‌شوند.
تعداد آنها کمتر است (معمولاً ۱ تا ۶ عدد) و در مدت ۱۰ تا ۴۰ روز بهبود می‌یابند. بهبودی ممکن است با ایجاد جای زخم همراه باشد.
فرم شبه تبخال
فرم شبه تبخال در سنین بالاتر بیشتر در میان خانم‌ها شایع است.
این فرم دردناک‌تر است و فواصل عود آن بسیار کم است، به طوری که زخم تقریباً به صورت دائم وجود دارد. این نوع از زخم‌ها با ایجاد تاول‌های کوچک شروع می‌شوند که به سرعت به زخم‌های کوچکی (حدود ۲ میلیمتر) تبدیل می‌شوند. این زخم‌ها ممکن است در هر بخش از دهان ایجاد شوند.
این زخم‌ها به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند و ممکن است به یکدیگر بپیوندند و زخم بزرگی درست کنند که در عرض ۱۰ روز یا بیشتر بهبود می‌یابد. به دلیل شباهت ظاهری به تبخال، این نوع زخم‌ها را شبه تبخال می‌نامند، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که نشان دهد ویروس تبخال در این بیماری دخالتی دارد.
درمان آفت دهان
اگرچه درمان قطعی برای آفت وجود ندارد، اما روش‌هایی برای کاهش مدت زمان زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی بیمار وجود دارد.
- استفاده از خمیردندانی که حاوی سدیم لوریل‌سولفات نیست.
- استفاده از محصولاتی مانند Orabase که با ایجاد یک لایه محافظ روی زخم‌ها، از تحریک آنها توسط عوامل محیطی جلوگیری می‌کنند.
- محصولات بی‌حس کننده موضعی مانند لیدوکائین یا بنزوکائین.
- داروهای ضدباکتریایی مانند سولفات مس و غیره.
- داروهایی که زخم‌های آفتی را شستشو می‌دهند، مانند پراکسید هیدروژن و کار با میدپراکسید.
- ترکیب شیر منیزی و دیفن‌هیدرامین با نسبت مساوی ۴ تا ۶ بار در روز.
- استفاده از داروهای گیاهی که می‌توانند علائم بیماران آفتی را کاهش دهند.
- مصرف روزانه ماست حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس.
- کاهش عوامل آسیب‌زننده (تروماتیک) در دهان، مانند دندان‌های شکسته، جرم زیاد، یا پرکردگی‌های تیز.
- رعایت بهداشت دهان به صورت دقیق و مرتب.
- پرAvoid جلوگیری از مصرف غذاهایی که می‌توانند آفت را تشدید کنند (مانند غذاهای آلرژیک).
- در صورت کمبود تغذیه‌ای، مکمل مولتی‌ویتامین مصرف شود.
- اجتناب از مصرف غذاها و مایعات تحریک‌کننده مانند آب‌لیمو یا رب‌گوجه.
- کاهش استرس.
- استفاده از داروهای ضدالتهابی که توسط پزشک تجویز می‌شوند، مانند آفتازول (Aphthasol) و Kenalog in orabase که تریامسینولون استوناید بوده و به نام تجاری Adcortyl در بازار ایران موجود است.
- داروهای مهارکننده کلاژناز مانند تتراسایکلین و Peridex یا کلرهگزیدین گلوکانات. درمان با کلرهگزیدین می‌تواند سرعت بهبودی زخم‌های آفتی را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید :
