علت ایجاد تبخال چشم و درمان این بیماری خطرناک! (2 نکته مهم)
تبخال چشمی چیست و چرا به وجود می‌آید؟
ویروس تبخال که به نام هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex) شناخته می‌شود، یکی از دلایل رایج بروز تاول‌های در نواحی دهان، بینی و گاهی چشم است. این ویروس می‌تواند باعث زخم و التهاب‌های مزمن در چشم شود.
تبخال چشمی می‌تواند زخم دردناکی روی پلک یا سطح چشم ایجاد کند و همچنین موجب التهاب و ورم قرنیه شود. این ویروس در ایران بسیار شایع است و افراد از کودک تا بزرگسال ممکن است آن را تجربه کنند و این ویروس ممکن است در چشم آنان هم بروز کند. تحقیقات نشان می‌دهد که عواملی مانند تب، استرس، نور خورشید و آسیب‌ها می‌توانند باعث عود تبخال شوند.
دو نوع اصلی از ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد:
نوع یک، که به عنوان نوع تولید کننده تب خال شناخته می‌شود و می‌تواند چشم را هم تحت تأثیر قرار دهد. نوع دو بیشتر از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و به ندرت باعث مشکلات چشمی می‌گردد.
تقریباً همه افراد در دوران کودکی با ویروس نوع یک روبه‌رو می‌شوند. اولین عفونت معمولاً خفیف است و فقط ممکن است گلودرد یا زخم‌هایی بر روی لب ایجاد کند که خود به خود بهبود می‌یابد. منبع این ویروس اغلب یکی از اعضای خانواده یا دوستانی هستند که این ویروس را در بزاق یا ترشحات بینی یا زخم‌های دهانی دارند.
وقتی این ویروس به بدن راه پیدا کند، به صورت خفته در گره‌های عصبی باقی می‌ماند و تحت شرایط خاص مانند تب، استرس، نور آفتاب، تغییرات هورمونی (مانند عادت ماهانه)، گرما، ضربه و حتی استفاده از برخی داروها (مانند کورتون‌ها) فعال می‌شود. ممکن است وقتی این ویروس فعال می‌شود، به چشم آسیب برساند و معمولاً منجر به عفونت پلک (بلفاریت)، عفونت ملتحمه (کونژنکتیویت) و عفونت قرنیه (کراتیت) شود.
کراتیت (التهاب قرنیه) یکی از اولین علائم این بیماری در چشم است و معمولاً لایه‌های سطحی قرنیه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر عفونت به لایه‌های عمیق‌تر قرنیه برسد، احتمال باقی ماندن زخم در قرنیه افزایش می‌یابد و در این حالت ممکن است افراد دچار یووئیت (Uveitis) شوند که به ندرت می‌تواند به تخریب شدید شبکیه چشم منجر شود.
علایم تبخال چشمی چیست؟
علایم این بیماری شامل: درد، قرمزی چشم، ترس یا حساسیت به نور، کاهش دید و ریزش اشک است. این نشانه‌ها مهم هستند و اگر با آنها مواجه شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین کدورت، رگ‌دار شدن و نازک شدن قرنیه نیز از علایمی است که نباید نادیده گرفته شود، چرا که این مشکل می‌تواند به پارگی قرنیه نیز منجر شود.
اگر می‌خواهید به محض ابتلا به تبخال چشمی از آن مطلع شوید و مشکلات ناشی از آن را کاهش دهید، باید به لبه‌های پلک‌ها توجه کنید. ممکن است تبخال چشمی علایمی مشابه تبخال روی لب‌ها در لبه‌های پلک نیز ایجاد کند و گاهی ممکن است فقط موجب قرمزی چشم شود.
نکاتی برای مبتلایان به تبخال چشمی
عود، مشکل دیگری برای مبتلایان به تبخال چشمی
تبخالی که ناشی از ویروس زونا باشد، معمولاً در چشم عود نمی‌کند، اما تبخال نوع یک، که ناشی از ویروس ساده تبخال است، می‌تواند به طور مکرر عود کند. نکته مهم این است که در دفعات بعدی، علایم ممکن است شدیدتر باشند و احتمال افت بینایی نیز مطرح می‌شود، بنابراین باید به این موضوع توجه کنید.
توصیه‌ای برای مبتلاشدگان به این عارضه
اگر فردی یک بار به تبخال چشمی مبتلا شده و با علایم آن آشنا است، در حملات بعدی باید سریعاً به پزشک مراجعه کند و درمان شود. چون همانطور که گفته شد، در عودهای بعدی خطر آسیب به بینایی بیشتر است و از آنجا که فرد ممکن است چندین بار دچار این عارضه شود، باید آن را جدی بگیرد.
ابتلا به این بیماری به چه میزان بر روی چشم تاثیر گذاشته است یا نوع آن چیست؟
پزشک متخصص درمان را با استفاده از قطره‌ها یا پمادهای موضعی آغاز می‌کند. همچنین در صورتی که نیاز باشد، با توجه به شرایط بیمار، ممکن است قرص‌های ضد تبخال نیز برای او تجویز شود.
سن نیز در این زمینه مهم است. به گفته متخصصان، وقتی سیستم ایمنی بدن یک فرد ضعیف شود، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود. با این حال، جنسیت افراد در خطر ابتلا به تبخال چشمی تاثیری ندارد، اما سن ممکن است در این زمینه مؤثر باشد. برای مثال، افرادی که بیش از 50 سال دارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال چشمی نوع 2، که ناشی از زونا است، قرار دارند.
در عوض، تبخال نوع یک معمولا در سنین میانسالی دیده می‌شود، و ابتلا به بیماری‌های دیگر مثل سرماخوردگی شدید و سوء تغذیه نیز می‌تواند در بروز این عارضه تأثیرگذار باشد. این هم مرحله ششم از نردبان است.
چگونه می‌توان از تبخال چشم پیشگیری کرد؟
پس چطور فردی به این بیماری مبتلا می‌شود و تبخال در چشمانش پیدا می‌شود؟ جواب این سوال این است که ویروس این عارضه چشمی به راحتی از فرد مبتلا به دیگران منتقل می‌شود. بنابراین، به یاد داشته باشید که باید از افرادی که ضایعات فعال تبخال روی پوستشان دارند، دوری کنید. همچنین مهم است که مطالعه کنید، برای پیشگیری حداقل، نباید با دستی که به ضایعات آلوده لب‌ها زده‌اید چشمتان را لمس کنید.
درمان این بیماری به شدت آن بستگی دارد.
در مرحله اول، عفونت چشمی با استفاده از قطره‌ها، پمادهای چشمی و گاهی داروهای ضد ویروسی خوراکی درمان می‌شود و در برخی موارد، پزشک نواحی آسیب‌دیده را به آرامی با استفاده از اپلیکاتوری که سر آن از پنبه است، تمیز می‌کند.
افرادی که به طور مرتب دچار عفونت چشمی ناشی از ویروس تبخال می‌شوند، بعد از مدتی ممکن است قرنیه‌شان، که بافتی شفاف است، به حالت کدر تبدیل شود و ممکن است برای بهبود دید به پیوند قرنیه نیاز پیدا کنند. اگر لایه‌های عمیق‌تر قرنیه تحت تأثیر قرار گیرد، چشم‌پزشک ممکن است علاوه بر دیگر درمان‌ها، از قطره‌های کورتیکو استروئیدی (کورتون) برای کاهش التهاب استفاده کند. اما به هیچ عنوان نباید فراموش کرد که استفاده از این قطره‌ها باید تحت نظر دقیق پزشک باشد، زیرا در غیر این صورت می‌تواند به چشم آسیب جدی وارد کند.
اگر عفونت‌های چشمی ویروس هرپس دوباره عود کنند، بیمار باید روزانه یک یا دو قرص ضد ویروسی به صورت خوراکی مصرف کرده و از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کند یا از عینک آفتابی استفاده نماید. این بیماری به طور کامل درمان نمی‌شود و بر اساس تحقیقات، اگر فردی یک بار دچار تبخال چشمی شود، احتمال 50 درصد وجود دارد که دوباره به آن مبتلا شود. این عود مجدد ممکن است چند هفته یا حتی سال‌ها بعد از ابتلای اولیه رخ دهد و نیاز به درمان دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که بیمارانی که سابقه تبخال چشمی دارند، سالانه توسط چشم‌پزشک معاینه شوند و در صورت مشاهده هر گونه علائم تبخال چشمی، فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنند.
