عمل بینی همراه با عوارض آن (2 نکته مهم)

عمل بینی و عوارض آن

بینی تنها راهی برای عبور هوا نیست، بلکه کارهای مهم‌تری انجام می‌دهد. بینی هوا را تمیز، گرم و مرطوب می‌کند و اگر بینی فرد مسدود باشد، این مزایا از او گرفته می‌شود. چون صورت ما همیشه در دسترس است و بینی در مرکز آن قرار دارد، مشکلات ساختاری بینی به راحتی دیده می‌شوند. تنفس از طریق بینی برای سلامتی ما بسیار مهم است. بینی با تصفیه و مرطوب کردن هوا، به ما کمک می‌کند تا بهتر نفس بکشیم.

بنابراین، اهمیت تنفس از طریق بینی و تأثیر ظاهری بینی بر چهره فرد نشان می‌دهد که جراح بینی باید هم دانش و هم تجربه کافی داشته باشد. او باید بتواند بین حفظ عملکرد بینی و زیبا کردن آن تعادل برقرار کند. به عبارت دیگر، یک جراح باتجربه قبل از هر گونه تغییر در ظاهر بینی، به این اهمیت می‌دهد که آیا این تغییر ممکن است باعث مشکلات در تنفس شود یا خیر.

در گذشته‌ای نه چندان دور، عمل جراحی زیبایی بینی بیشتر به کوچک کردن آن محدود می‌شد و بینی‌ای که کوچک، سر بالا و قوس‌دار بود، مورد قبول بود. اما امروزه علم جراحی بینی بسیار پیشرفت کرده و رویکردی به نام «رینوپلاستی تقویتی» جایگزین روش‌های قدیمی شده است.

در این روش، جراح علاوه بر کوچک کردن بخشی از بینی، ممکن است قسمت‌های دیگر را تقویت کند تا در نهایت بینی زیبا و در عین حال کارایی تنفسی‌اش حفظ شود. در نتیجه، بینی دیگر خیلی کوچک و سربالا نیست و شکل افراطی ندارد.

با رعایت این نکات، احتمال بروز عوارض بعد از عمل جراحی بینی کاهش می‌یابد. جراح با معاینه بینی می‌تواند پیش‌بینی کند که آیا بینی خاصی ممکن است عوارض خاصی داشته باشد یا نه. در این صورت، او باید این اطلاعات را با درخواست‌کننده عمل درمیان بگذارد و سعی کند او را از انجام عمل منصرف کند. به طور کلی، عوارض جراحی زیبایی بینی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1- آسیب به عملکرد بینی یا مشکلات تنفسی
2- تغییرات ناخواسته در ظاهر بینی

این تغییرات ناخواسته و دلایل آن عبارتند از:

1- عدم تقارن سوراخ‌های بینی

شکل و اندازه سوراخ‌های بینی تحت تأثیر قسمت‌های مجاورش قرار دارد، به طوری که وضعیت غضروف نوک بینی، قسمت‌های بالا و پایین تیغه بینی، اتصال بینی به لب بالا و میزان برداشتن از سوراخ‌ها بر شکل سوراخ بینی تأثیر می‌گذارد. معمولاً سوراخ‌های بینی در افراد غیرعمل شده دقیقاً یکسان نیستند، اما فردی که عمل می‌کند انتظار دارد که سوراخ‌ها کاملاً قرینه باشند. جراح در طول عمل باید تلاش کند که عدم تقارن را اصلاح کند.

2- کجی بینی

اگر تیغه بینی انحراف زیادی داشته باشد، این مسئله بر شکل ظاهری بینی هم تأثیر می‌گذارد و بینی ممکن است قرینه و صاف نباشد. اصلاح انحراف تیغه بینی می‌تواند از کجی ظاهری بعد از عمل جلوگیری کند.

“`html

قبل از عمل باید توجه کرد که اگر بینی کج باشد و جراح آن را در حین جراحی زیبایی بینی اصلاح نکند، این کجی ممکن است موجب انسداد بینی شود و همچنین ممکن است باعث کجی بعد از عمل بینی هم گردد.

3- غیر طبیعی بودن بینی

اگر جراح بیش از حد از بافت‌های بینی بردارد، نتیجه آن بینی‌ای می‌شود که قوس زیادی دارد و به نوعی شبیه سرسره است، یا زاویه زیادی دارد که به آن بینی «خوکی» می‌گویند و نیز ممکن است در نمای رو خیلی باریک باشد. این وضعیت باعث می‌شود بینی ظاهری طبیعی نداشته باشد و به فرد ظاهری مصنوعی بدهد که مطلوب نیست. بنابراین، جراح باید دقت کند و از ایجاد تغییرات زیادی که بینی را غیر طبیعی جلوه می‌دهد خودداری کند.

4- منگنه‌ای شدن یا وجود فرورفتگی‌هایی در دو طرف بینی

مشکل منگنه‌ای شدن علاوه بر اینکه به ظاهر بینی نمای نامطلوبی می‌دهد، باعث می‌شود قسمت فرو رفته مانعی در جریان هوای بینی ایجاد کند و فرد دچار انسداد بینی شود. علت این عارضه برداشتن بیش از حد از غضروف بینی است. به طور طبیعی، غضروفی که نوک بینی را تشکیل می‌دهد امتداد یافته و در بین دیواره‌های خارجی سوراخ بینی قرار می‌گیرد.

وجود این غضروف باعث می‌شود که فشار منفی که در هنگام دم به قسمت‌های مختلف بینی وارد می‌شود، نتواند پره‌های بینی را به داخل بکشد. در حین عمل جراحی، معمولاً مقداری از این غضروف‌ها برداشته می‌شود تا نوک بینی جمع‌تر شود. اما اگر بیش از حد لازم برداشته شود، غضروف باقیمانده دیگر توان مقابله با فشار منفی هنگام دم را نخواهد داشت و به داخل کشیده می‌شود، که موجب تنگ شدن سوراخ بینی و بروز مشکلات تنفسی می‌شود.

5- کاهش حس بویایی

پایانه‌های اعصاب بویایی در سقف حفره داخلی بینی قرار دارند و در اکثر مواقع در طی عمل زیبایی بینی دست‌نخورده باقی می‌مانند. بنابراین، احتمال آسیب دیدن حس بویایی بعد از عمل جراحی وجود ندارد، مگر در دو حالت: حالت اول اینکه فردی که جراحی شده، از قبل به پولیپ‌های بزرگ و منتشر بینی مبتلا بوده و همزمان تحت عمل جراحی پوليپكتومی نیز قرار گرفته باشد. چون ممکن است پوليپ‌ها در نزدیکی سقف حفره بینی قرار گرفته باشند، برداشتن آن‌ها و دستکاری آن قسمت ممکن است به آسیب دیدن پایانه‌های بویایی منجر شود. اگر فردی مبتلا به پوليپ‌های وسعی باشد، بهتر است که ابتدا در یک عمل جداگانه پوليپ‌ها برداشته شوند و سپس بعد از چند ماه تحت عمل زیبایی بینی قرار گیرند.

حالت دوم این است که اگر به دلایلی که پیشتر ذکر شده، فردی به درجاتی دچار انسداد بینی شود، به همان مقدار نیز حس بویایی‌اش کاهش می‌یابد. برای اینکه بتوانیم بوی یک ماده را حس کنیم، باید مولکول‌های فرار آن ماده بتوانند از طریق بینی به پایانه‌های اعصاب بویایی برسند و اگر بینی مسدود باشد، این مولکول‌ها نمی‌توانند وارد بینی شوند تا بتوانند اعصاب بویایی را تحریک کنند.

از قدیم الایام گفته‌اند هر که خربزه می‌خورد باید پای لرزش هم بنشیند. حالا هر کسی که بینی‌اش را برای زیبایی به تیغ جراحان می‌سپارد باید عوارض زیاد و جدی و گاهی حتی جبران ناپذیر آن را بپذیرد. دکتر محسن نراقی، رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی، می‌گوید که عوارض جراحی پلاستیک بینی بسیار متنوع است.

بینی زینی شکل

او بینی زینی شکل را یکی از نخستین عوارض دانست و گفت این عارضه در اثر برداشتن بیش از حد قوز استخوانی یا غضروفی (در نیمه پایینی بینی) به وجود می‌آید. برداشتن بیش از اندازه قوز استخوانی معمولاً به خاطر تخمین نادرست جراح در مقدار لازم برای برداشتن قوز حاصل می‌شود. در روزهای اول پس از جراحی، تورم موجود در بافت‌ها، …

“““html

شاید این مسئله مانع از نمایان شدن این عارضه گردد.

دکتر نراقی تأکید کرد: برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است بیماران از جراح خود نخواهند که بینی‌شان را کوچک کند. ایجاد قوس مقعر در پشت بینی، می‌تواند علاوه بر اینکه بینی را به شکل زینی و مصنوعی درآورد، فضای تنفسی داخل بینی را هم کاهش دهد و مشکلات تنفسی ایجاد کند. وی ادامه داد: یکی از اقداماتی که جراحان بینی باید انجام دهند، این است که هنگام کم کردن بافت استخوانی پشت بینی، دقت و احتیاط لازم را داشته باشند و قوز کاذب را از قوز واقعی تشخیص دهند. دقت در این کار وابسته به تجربه و ارزیابی صحیح در حین عمل است. در بسیاری از بینی‌ها، افتادگی نوک بینی می‌تواند باعث شود که قوز پشت بینی بیشتر از آنچه که هست، به نظر برسد. این می‌تواند جراح را به اشتباه بیندازند.

رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی همچنین خاطرنشان کرد: از طرف دیگر، عمیق بودن ریشه بالایی بینی در بسیاری از بیماران ایرانی، شدت قوز کاذب را بیشتر نمایان می‌کند. به همین دلیل، برآورد مقدار واقعی کاهش ارتفاع پشت بینی باید با در نظر گرفتن رفع گودی غیرطبیعی ریشه بینی و اصلاح جلوآمدگی نوک بینی انجام شود تا از افتادگی نوک بینی کاسته شود و قوز کاذب با افزودن بافت اصلاح گردد. به گفته او، برای مناسب‌سازی بینی زینی شکل، از روش افزودن بافت‌های پیوندی در پشت بینی استفاده می‌شود. این بافت پیوندی می‌تواند از خود بینی یا از منابع خارجی تامین شود. اگر فرورفتگی پشت بینی کم باشد، شاید برداشت این بافت از تیغه بینی کافی باشد.

متأسفانه در بسیاری از موارد، نقص به وجود آمده به قدری است که نمی‌توان بافت کافی را از غضروف‌های تیغه بینی برای اصلاح استفاده کرد. در این مواقع، می‌توان از بافت‌های خارجی مثل غضروف گوش یا غضروف دنده برای پیوند استفاده نمود تا بینی‌های زینی شکل‌تر را اصلاح کرد. جراحی مجدد بینی برای رفع این مشکل بسیار دشوار و حساس خواهد بود؛ با این حال، شاید اصلاح کامل این مشکل غیرممکن باشد.

بدشکلی هشت‌مانند

فلوئی رسمی جراحان بینی آمریکا بدشکلی هشت‌مانند را از عوارض دیگر عمل جراحی بینی دانسته و گفت که شکاف عمیق اسکلت استخوانی و غضروفی بینی در نتیجه برداشتن بیش از حد بافت‌های حمایتی باعث می‌شود بینی از روبرو مانند عدد هشت به نظر برسد. این نمای هشت‌مانند در فاصله بین استخوانی و بخش غضروفی پایین، بینی را دوتکه نشان می‌دهد. افراد دارای چنین بینی‌هایی به دلیل فرورفتگی هشت‌مانند، ممکن است مشکلات تنفسی نیز داشته باشند، زیرا این فرورفتگی دریچه داخلی بینی را تنگ می‌سازد. پیشگیری از این حالت بسیار ساده‌تر و راحت‌تر از اصلاح آن است. تنها کافی است که در حین عمل جراحی، اتصالات غضروفی استخوانی بینی تا حد ممکن حفظ شود تا از افتادگی این ناحیه جلوگیری گردد. مدرس آکادمی جراحان پلاستیک و ترمیمی صورت آمریکا با اشاره به آسیب به پوست بینی به عنوان یک عارضه دیگر، تأکید کرد که آسیب‌های شدید به شبکه مویرگی زیرپوستی و استفاده نادرست از مواد پیوندی نامناسب، دو علت مهم ایجاد آسیب‌های پوستی بر روی قسمت استخوانی بینی در حین عمل جراحی به شمار می‌روند.

او افزود:

آسیب‌های عمیق به مویرگ‌های پوستی باعث می‌شود که خون به میزان کافی به پوست نرسد و در نتیجه سلول‌های پوست دچار مرگ شوند. پس از مرگ سلول‌های پوست بینی، بهبودی پوست با بافت جوشگاهی نامناسب موجب بروز بدشکلی در پوست بینی می‌شود. لازم به ذکر است که برای پیشگیری از این مشکل، جراح باید در حین عمل از ابزارهای جراحی بینی در زیر پوست، به ویژه در قسمت پوشاننده استخوان بینی با آرامش و احتیاط استفاده کند. همچنین باید از مواد مصنوعی به صورت مناسب استفاده شود.

“`

پیوند در داخل بینی ممکن است مشکلات زیادی به همراه داشته باشد و بهتر است از آن دوری کنید. بهترین گزینه‌ها همیشه بافت‌های طبیعی و سالم خود بیمار هستند. نکته جالب این است که احتمال آسیب به پوست بینی در جراحی‌های دوم بیشتر از جراحی‌های اول است و این احتمال در جراحی‌های بعدی بیشتر می‌شود.

فرورفتگی‌های پره‌های بینی

یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد فرورفتگی‌های پره‌های بینی توضیح داد که این عارضه معمولاً بعد از برداشتن غضروف‌های پره‌های بینی برای بالا بردن نوک بینی به وجود می‌آید. در هفته‌های اول بعد از جراحی، ورم بافت‌ها مانع از دیدن کامل این عارضه می‌شود و اگر نوک بینی بیش از حد بالا برود، کمبود غضروف‌های حمایتی و نزدیک شدن این غضروف‌ها به هم می‌تواند منجر به فرورفتگی بیشتری در ظاهر بینی شود و همچنین تنفس از راه بینی را مشکل کند.

پره وسطی تو کشیده شده بینی

دکتر نراقی ادامه داد که در حالت طبیعی، پره وسطی بینی باید در نمای نیمرخ بالاتر از پره‌های جانبی قرار داشته باشد. اگر غضروف‌های تیغه میانی برداشته شوند، این پره به داخل بینی کشیده می‌شود و نمای غیرطبیعی‌ای به بینی می‌دهد.

برداشته شدن پوست پره‌های بینی

دکتر نراقی گفت در صورتی که بخش زیادی از پره‌های بینی برداشته شود، به دلیل صاف شدن چین بینی و صورت، ممکن است بخیه‌ها روی پوست مشهود شوند و تنگی بیش از حد سوراخ‌های بینی مشکلات تنفسی ایجاد کند. وی همچنین افزود که پره‌های مشخص که به عملکرد طبیعی بینی کمک می‌کنند، از پره‌های کوچک‌شده بهتر هستند، زیرا این موارد به مشکلات تنفسی منجر می‌شوند. گاهی نیز باریک شدن راه تنفسی، باعث پایین افتادن پره کوچک‌شده موقع دم می‌شود و این عارضه ممکن است به شدت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار دهد و او را ناچار به انجام جراحی‌های اصلاحی کند.

بالا رفتن بیش از اندازة نوک بینی و بینی خوکی

رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی بیان کرد که اگر بافت‌های غضروفی و پوست قسمت پایینی بینی به اندازه زیاد برداشته شوند، ممکن است نوک بینی خیلی بالا برود و نمای مقدار بینی خوکی شکل بگیرد. در این حالت، عمق سوراخ‌های بینی از دور هم دیده می‌شود و بینی ظاهری کاملاً غیرطبیعی پیدا می‌کند. اصلاح این وضعیت نیز در جراحی دوباره بینی دشوار است، زیرا کم کردن بافت‌ها آسان‌تر از اضافه کردن به آنهاست.

باریک شدن بیش از حد نوک بینی

وی توضیح داد که نوک بینی باید از نظر زیبایی با پهنای متناسبی نسبت به قسمت‌های بالایی داشته باشد. اگر نوک بینی بیش از حد باریک شود، تناسب بین دو بخش بالایی و پایینی و همچنین پره‌ها از بین می‌رود و بخش بالایی و پره‌ها پهن‌تر به نظر می‌رسند. معمولاً این حالت مشکلات تنفسی را نیز به همراه خواهد داشت.

گشاد شدن مویرگ‌های روی پوست بینی

دکتر نراقی گفت که ممکن است مویرگ‌ها روی پوست بینی در هر دو قسمت بالا و نوک بینی گشاد شوند. در این صورت مویرگ‌های زیادی روی پوست نوک بینی ظاهر می‌شوند. جراحی‌های مکرر و دستکاری زیاد روی بافت‌های زیر پوستی نوک بینی در حین عمل، از عوامل این مشکل به شمار می‌روند.

از دست دادن پوست نوک بینی

یکی از مشکلات جدی که ممکن است در جراحی پلاستیک بینی پیش بیاید، از دست دادن پوست نوک بینی است. این مشکل به ویژه زمانی اتفاق می‌افتد که در طول جراحی به بافت‌های زیر پوست بینی آسیب زیادی وارد شود یا نوک بینی بیش از حد کوچک شود. در بعضی موارد شدید، ممکن است تمام پوست نوک بینی از بین برود. برای درمان چنین مشکلی، پزشکان معمولاً نیاز دارند از پوست سایر قسمت‌های صورت، مثل پوست پیشانی یا ناحیه بین لب و بینی، استفاده کنند. دکتر نراقی تأکید کرد که با تشخیص درست و ارزیابی کامل قبل از جراحی، انتخاب بیمار مناسب و همچنین جراح با تجربه، می‌توان از بسیاری از این مشکلات جلوگیری کرد.

وی همچنین افزود:

با رعایت این نکات مهم، می‌توان خطر بروز مشکلات شدید در جراحی پلاستیک بینی را بسیار کاهش داد. این کار نه تنها به نفع بیمار و خانواده‌اش است، بلکه به پزشکان و سیستم درمانی نیز کمک می‌کند تا از هزینه‌های سنگین و مشکلات روحی و جسمی دور باشند.

گردآوری: مجله اینترنتی رضیم