فواید عطسه برای مبتلایان به سینوزیت
عطسه چیست؟ بررسی علت و فواید عطسه
عطسه کردن یک پدیده‌ی جالب در بدن است که واکنش‌های جالبی را ایجاد می‌کند! به طور ساده، عطسه یک روش طبیعی بدن برای حفظ سلامتی ما است و به تمیز کردن بینی ما از چیزهای ناخواسته مانند گرد و غبار کمک می‌کند.
در این مقاله، به بررسی عطسه، علت‌های آن و فوایدش خواهیم پرداخت. همراه با رضیم باشید تا درباره‌ی دلایل عطسه و مزایای آن بیشتر بدانید.
عطسه چیست و چه فوایدی دارد؟
عطسه کردن یکی از قسمت‌های مهم سیستم ایمنی بدن و یک نوع واکنش دفاعی است؛ این فرایند از ما در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها، اجسام ریز مثل گرد و غبار، انواع قارچ‌ها که در هوا وجود دارند و حتی گرده گل‌ها، حفاظت می‌کند و به ما کمک می‌کند سالم بمانیم.
عطسه کردن مزایای زیادی دارد؛ برای نمونه، از ورود اجسام ناخواسته به مجاری تنفسی جلوگیری می‌کند. البته در برخی شرایط خاص، مانند زمانی که لیوان چای داغ در دست دارید یا در حال خوردن غذا هستید، ممکن است این قوانین کمی متفاوت باشد!
دلایل عطسه کردن
عطسه کردن ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد؛ از جمله سرماخوردگی در فصول سرد سال، مواد آلرژی‌زا مانند بوی عطر، ادویه‌ها، بوی گل‌ها، وجود گرده در فصل‌های بهار و پاییز و همچنین عوامل محیطی دیگر، مانند سرما یا مشکلاتی نظیر انحراف بینی یا پولیپ‌ها که می‌توانند باعث ایجاد عطسه شوند، حتی نور خورشید نیز می‌تواند محرکی باشد!
وقتی چیزی وارد بینی شما می‌شود یا با محرکی مواجه می‌شوید که مرکز عطسه را در مغز شما فعال می‌کند، بدن شما به سرعت پیام‌هایی برای بستن گلو، چشم‌ها و دهان‌تان ارسال می‌کند.
سپس قفسه سینه شما به شدت منقبض می‌شود و مقدار زیادی هوا به سرعت از طریق بینی عبور می‌کند. در نتیجه، این هوا به همراه بزاق و مواد مخاطی با قدرت از دهان و بینی خارج می‌شود.
بنابراین عطسه کردن به پاکسازی مجاری بینی از مواد خارجی کمک می‌کند. در افرادی که سرما خورده‌اند، به دلیل تورم در ناحیه بینی، عطسه ایجاد می‌شود.
بعضی از افراد معمولاً چند بار متوالی عطسه می‌کنند؛ این عطسه‌های پشت سر هم می‌تواند به دلیل تیک عصبی یا تلاش بدن برای پاکسازی ذرات گرد و غبار از راه‌های تنفسی باشد.
طبق گفته‌ی پزشکان، افرادی که پشت سر هم عطسه می‌کنند معمولاً دچار آلرژی‌های مختلف هستند و حتی در موقعیتی که آلرژی شایع نیست نیز ممکن است عطسه کنند!
اگر عطسه شما بیشتر از ۳ روز به طور مداوم ادامه داشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود و درمان‌های لازم به شما تجویز شود.
شاید جالب باشد بدانید که عطسه‌ها خیلی سریع اتفاق می‌افتند! سرعت یک عطسه می‌تواند به ۱۶۱ کیلومتر در ساعت برسد؛ شدت و قدرت عطسه بستگی به مقدار تحریک و سوزش در ناحیه‌ی بینی دارد.
هنگامی که شخصی بخواهد شیء مزاحم را از بینی خود خارج کند، عطسه می‌کند. این عطسه تا زمانی ادامه دارد که آن شیء از بینی او خارج شود. جالب است بدانید که یک عطسه می‌تواند بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ باکتری و میکروب را به طور همزمان وارد هوا کند!
واقعیت این است که سرفه و عطسه می‌توانند باعث انتقال بیماری شوند و این مسئله نباید نادیده گرفته شود. باید به همه، به ویژه به کودکان، یاد بدهیم که هنگام عطسه کردن باید با دستمال تمیز، جلوی دهان و بینی خود را بپوشند. این کار کمک می‌کند تا میکروب‌ها در هوا پخش نشوند. همچنین مهم است که دستمال استفاده شده به شکل بهداشتی دور انداخته شود.
به هیچ وجه دستمال بهداشتی را دوباره استفاده نکنید، زیرا میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌توانند بر روی دستمال مرطوب برای چند ساعت زندگی کنند. با این کار فقط آلودگی‌ها را در کل بدن خود پخش می‌کنید.
اگر در هنگام عطسه، دستمال در دسترس نداشتید، به خصوص در روزهای سرد زمستان که سرما خورده‌اید، بهتر است جلوی دهان و بینی خود را با دستان‌تان بپوشانید تا از پخش میکروب‌ها جلوگیری کنید. پس از عطسه، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
عطسه و عقاید خرافی و اشتباهات رایج
متأسفانه درباره عطسه کردن، باورهای غلط و خرافاتی بسیار وجود دارد! مثلاً برخی افراد به محض عطسه کردن، فال حافظ می‌گیرند! یا عده‌ای فکر می‌کنند که ممکن است هنگام عطسه، قلب‌شان بایستد یا اینکه چشمان‌شان بیرون بیفتند!
باید توجه داشته باشید که فشار خون در پشت چشم‌ها هنگام عطسه کردن کمی بالا می‌رود، اما این فشار آن‌قدر نیست که چشم‌ها از حدقه خارج شوند!
برخی دیگر بعد از عطسه، از عبارت “صبر آمد” استفاده می‌کنند و کارشان را متوقف می‌کنند! یا برخی دیگر نمک به کفش‌های خود می‌ریزند یا کفش‌های‌شان را به صورت لنگه به لنگه می‌پوشند! یا اینکه اگر گربه‌شان عطسه کند، انتظار بارش باران را دارند!
رابطه‌ی عطسه با اعصاب چشم و بینی
نحوه‌ی عطسه در افراد مختلف یکسان نیست. بر اساس تحقیقی که در کالج پزشکی ویسکانسین میلواکی انجام شده، ۱۰ تا ۲۵ درصد از مردم عطسه‌های مشابهی دارند.
فقط ۲۵ درصد از مردم یا یکی از هر سه نفر، وقتی به خورشید نگاه می‌کنند یا در برابر نور شدید قرار می‌گیرند، عطسه می‌کنند. این نوع عطسه را “عطسه‌ی ناشی از نور” می‌نامند و حساسیت به نور آفتاب مسئله‌ای وراثتی است.
بر اساس یکی از نظریه‌ها، عطسه کردن از اعصابی در مغز شروع می‌شود. عصب ناحیه‌ی جمجمه‌ای که باعث عطسه می‌شود، به عصب بینایی مرتبط است.
وقتی عصب بینایی به شدت تحریک می‌شود و مردمک چشم نسبت به نور واکنش نشان می‌دهد، آن عصب منقبض می‌شود و این فرآیند باعث عطسه کردن می‌شود.
برخی پزشکان هم معتقدند افرادی که آلرژی دارند، بیشتر احتمال دارد در برابر نور شدید عطسه کنند. همچنین، شکل ابروها بر روی عصب‌هایی که به بینی مربوط هستند تأثیر می‌گذارد و ممکن است باعث عطسه شود!
و درباره‌ی عطسه کردن به خاطر ورود یک جسم خارجی به راه‌های تنفسی، می‌توان گفت: در این حالت، حرکت مژه‌های بینی پیامی سریع به مغز می‌فرستد و این پیام باعث عطسه می‌شود. این واکنش بیشتر تحت کنترل حس لامسه است تا حس چشایی.
“`html
بد نیست بدانید که آدم‌ها به هیچ عنوان نمی‌توانند در حال عطسه کردن، چشمان خود را باز نگه دارند! در واقع، این کار غیر ممکن است. چون عضلات ریز پشت چشمان و پلک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که وقتی عطسه می‌کنید، به طور ناخودآگاه از مغز سیگنال می‌گیرند و به طور خودکار بسته می‌شوند!
این فرایند، یک واکنش طبیعی بدن در برابر عطسه کردن است. اما باید به شما بگوییم که هرگز سعی نکنید با چشمان باز عطسه کنید چون ممکن است به اعصاب چشمان شما آسیب برساند!
بستن چشم‌ها در موقع عطسه کردن یک عمل کاملاً ناخودآگاه است. بسیاری از افراد کوشش کرده‌اند با چشم باز عطسه کنند، اما موفق نشده‌اند. جالب است بدانید که شما هرگز در خواب عطسه نمی‌کنید! چون وقتی خوابید، اعصاب مربوط به عطسه هم در خوابند و بنابراین نمی‌توانید عطسه کنید.
چطور می‌توان عطسه کردن را متوقف کرد؟
اگرچه هنوز دلیل علمی این موضوع به طور قطعی مشخص نشده است! اما می‌گویند که نفس کشیدن از طریق دهان و یا بسته نگه داشتن بینی در آن لحظه می‌تواند به شما کمک کند که عطسه نکنید.
فواید عطسه برای مبتلایان به سینوزیت
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که عطسه کردن در بهبود حرکت مژک‌های بینی و سینوس‌ها کمک می‌کند و می‌تواند ذرات غیر ضروری را از مجاری تنفسی خارج کند که در افراد مبتلا به سینوزیت ممکن است کمتر عمل کند.
به نقل از مشرق و خبرآنلاین، همه ما می‌دانیم که عطسه می‌تواند میکروب‌ها و مزاحمان دیگری که به سیستم تنفسی ما وارد می‌شوند را بیرون بیندازد؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که عطسه کردن کاربردهای دیگری هم دارد.
هر زمان که ذرات کوچکی مانند گرد و غبار وارد مجاری تنفسی ما شوند، حسگرهای موجود در بینی و سینوس‌ها فعال می‌شوند و سیگنالی ارسال می‌کنند تا مژک‌ها برای بیرون راندن این ذرات آماده شوند.
نوام کوهن، که متخصص گوش و حلق و بینی است، می‌گوید: «این فرایند همیشه به یک محرک نیاز دارد و ما متوجه شدیم که همان عطسه است.
عطسه فقط مجاری تنفسی را تمیز نمی‌کند، بلکه حسگرهای مژک را فعال می‌کند تا بتوانند تا حدود ۲ دقیقه به طور سریع‌تری کار کنند و بنابراین امکان خروج ذرات مزاحم یا ورود آنها به دستگاه گوارش را فراهم می‌آورد.
این مژک‌ها که در زیر میکروسکوپ شبیه فرشی زبر هستند، به طور مداوم در حال حرکت هستند و می‌توانند ذرات خارجی را از شش‌ها به خارج ببرند.
این ذرات از طریق این مجاری به هوا منتقل می‌شوند یا به دستگاه گوارش رفته و توسط اسید معده از بین می‌روند.
این مژک‌ها برای کار کردن به مخاطی نیاز دارند که از بینی ترشح می‌شود. جالب است بدانید که هر روز حدود یک لیتر مخاط از سلول‌های بینی ترشح می‌شود که بیشتر آن بلعیده می‌شود.
کوهن و همکارانش متوجه شدند که افرادی که به سینوزیت یا بیماری‌های مادرزادی مانند فیبروز کیستی دچار هستند، با اینکه بیشتر از دیگران عطسه می‌کنند، هنوز نمی‌توانند مخاط اضافی را از مجاری تنفسی خود پاک کنند.
آنها حدس زدند که عطسه کردن در فعال کردن مژک‌ها برای پاکسازی مخاطی که در این بیماران وجود دارد، نقش مهمی دارد.
برای بررسی این فرضیه، آنها سلول‌هایی از سینوس‌های افراد سالم و مبتلا به سینوزیت جدا کردند و آنها را برای چندین هفته در انکوباتور کشت دادند تا …
“`
در این مطالعه، سعی می‌شود بافتی شبیه به بافت سینوس‌ها ایجاد شود.
سپس هوا به داخل فضایی که این سلول‌ها در آن قرار دارند، دمیده می‌شود تا رفتار مژک‌های دو گروه متفاوت در برابر حرکتی آرام که شبیه به عطسه است، مقایسه شود.
نتایج این آزمایش‌ها نشان داد که دمیدن هوا باعث می‌شود مژک‌های مربوط به سلول‌های سالم سریع‌تر حرکت کنند، اما این دمیدن هیچ تأثیری بر سرعت حرکت مژک‌های سلول‌های آلوده به سینوزیت ندارد.
کوهن می‌گوید: «این تحقیق نشان می‌دهد که پاسخ سلول‌های سالم با پاسخ سلول‌های افراد مبتلا به سینوزیت متفاوت است. ممکن است عفونت‌های مزمن یا ترکیبات سمی که در این بیماری تولید می‌شوند، مانع از فعالیت طبیعی مژک‌ها شوند».
متأسفانه برای بیماران مبتلا به سینوزیت، درمان قطعی وجود ندارد. در ایالات متحده، بین 14 تا 16 میلیون نفر با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و معمولاً با کمک دارو یا جراحی سعی در کاهش علائم دارند.
این بیماران ممکن است با مشکلاتی مثل کاهش حس چشایی و بویایی، یا ورم و درد در ناحیه صورت روبرو شوند. کوهن و تیمش امید دارند که این تحقیق بتواند راهی برای طراحی روش‌های درمانی جدید ارائه دهد که به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به سینوزیت کمک کند.
هنگامه زنوری
بیشتر بخوانید:
