فواید و خطرات مصرف سولفات منیزیم در دوران بارداری (2 نکته مهم)
استفاده از سولفات منیزیم در دوران بارداری
دوره بارداری برای همه خانم‌ها ساده و بدون مشکل نیست. بعضی از زنان ممکن است با مشکلاتی مانند پره اکلامپسی یا زایمان زودرس مواجه شوند که نیاز به درمان فوری دارند. در این شرایط، نمک منیزیم می‌تواند به درمان کمک کند.
این نمک می‌تواند زمان بارداری را افزایش داده و زایمان را به تأخیر بیندازد و همچنین در درمان پره اکلامپسی مفید باشد. اما سولفات منیزیم چگونه عمل می‌کند؟ آیا مصرف آن در دوران بارداری کاملاً امن است؟ در این مقاله از مجله رضیم، به بررسی مزایا و معایب استفاده از سولفات منیزیم در بارداری خواهیم پرداخت.
سولفات منیزیم چیست؟
سولفات منیزیم به عنوان یک نمک غیر آلی شناخته می‌شود و نام عمومی آن نمک اپسوم است. این ماده معمولاً برای بهبود مشکلات معده، درمان سوء هاضمه و تسکین سوزش معده به کار می‌رود. این مشکلات معمولاً ناشی از افزایش تولید و ترشح اسید معده هستند. اثربخشی سولفات منیزیم در دوران بارداری به خوبی شناخته شده است و در درمان بیماری‌های مختلف در این دوران حساس استفاده می‌شود.
موارد استفاده از سولفات منیزیم در بارداری
سولفات منیزیم می‌تواند به مادران باردار کمک کند تا از عوارض جدی در دوران بارداری، زایمان و بعد از زایمان جلوگیری کنند و یا در صورت ابتلا به این عوارض آنها را درمان نمایند. این ماده می‌تواند در موارد زیر به مادر و جنین کمک کند:
1. درمان پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری)
برخی از زنان باردار ممکن است به پره اکلامپسی مبتلا شوند و در این حالت فشار خون آنها بالا می‌رود و پروتئین در ادرار آنها پیدا می‌شود. اگر این وضعیت وخیم شود، مادر ممکن است دچار تشنج شود که برای جنین خطرناک است. مصرف سولفات منیزیم می‌تواند از وقوع تشنج جلوگیری کرده و آسیب به جنین را کاهش دهد.
2. کمک به زایمان به موقع
یکی از کارهای مهم و خاص سولفات منیزیم، به تأخیر انداختن زایمان زودرس است. این کار به جنین کمک می‌کند تا ریه‌هایش به خوبی رشد کنند. این امر موجب افزایش احتمال زنده ماندن نوزاد می‌شود. اگرچه در همه موارد، سولفات منیزیم موفق عمل نمی‌کند، ولی در بسیاری از موارد اثربخش است. اگر زایمان به تأخیر بیفتد، احتمال زنده ماندن نوزاد تا 40٪ افزایش می یابد.
3. کمک به حفاظت از مغز جنین
نوزادان نارس (نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند) فرصت کمتری برای رشد در رحم دارند و معمولاً بسیار ظریف و سبک‌تر از نوزادان طبیعی هستند. نوزادانی که قبل از 32 هفته به دنیا می‌آیند، بیشتر در معرض ابتلا به فلج مغزی هستند، زیرا مغز آنان به اندازه کافی در رحم رشد نکرده است. مصرف سولفات منیزیم می‌تواند احتمال بروز فلج مغزی را کاهش دهد. در صورتی که سولفات منیزیم با دوز مناسب در مدت 24 ساعت تجویز شود، ثابت شده که احتمال فلج مغزی را پایین می‌آورد. همچنین، کمبود خون اکسیژن‌دار در مغز جنین ممکن است به شرایط مغزی دیگری منجر شود که با مصرف سولفات منیزیم قابل پیشگیری است.
عوارض جانبی استفاده از سولفات منیزیم در دوران بارداری
سازمان غذا و دارو FDA اعلام کرده که مصرف این دارو برای زنان باردار بی‌خطر است. اما اگر عوارض جانبی مشاهده شود، ممکن است نیاز به بررسی‌های ایمنی در مصرف آن باشد.
این مسئله رعایت نشده است. عوارض جانبی معمولاً به خاطر مصرف نادرست، استفاده بیش از حد، عدم آگاهی از علائم مسمومیت و دوزهای ایمن و تجویز غلط سولفات منیزیم به وجود می‌آید.
پزشکان که در استفاده از سولفات منیزیم تخصص دارند، می‌توانند به خوبی از آن در درمان خانم‌های باردار استفاده کنند. برخی از عوارض جانبی که ممکن است در اثر مصرف نادرست سولفات منیزیم در بارداری مشاهده شود، به شرح زیر است:
1. تأثیرات سولفات منیزیم بر مادر
- سرگیجه متوسط تا شدید
- ضعف عمومی بدن
- گر گرفتگی ناگهانی و متناوب
- استفراغ و حالت تهوع
- تار شدن دید
- مشکل در روند زایمان طبیعی که ممکن است پزشک را وادار به انجام سزارین کند
- تأخیر در تولید شیر مادر (ممکن است تا ده روز طول بکشد)
- دپرسیون تنفسی (کاهش عمق و دامنه تنفس مادر)
- وجود مایع در ریه‌ها
- خواب‌آلودگی بیش از حد
- احساس تنگی در قفسه سینه
- از دست رفتن رفلکس‌ها و انقباضات زایمان
2. تأثیرات سولفات منیزیم بر کودک
- امکان دارد استخوان‌های آنها به کلسیم کافی دسترسی نداشته باشند.
- ضربان قلب جنین ممکن است کمی کاهش یابد.
چه افرادی نباید در دوران بارداری سولفات منیزیم مصرف کنند؟
اگرچه مزایای سولفات منیزیم بیشتر از معایب آن است، اما برای بعضی از افراد مصرف این دارو در دوران بارداری مناسب نیست. زنانی که از بیماری‌های عصبی – عضلانی (مثل میاستنی گراویس) یا بیماری قلبی رنج می‌برند، باید از هر نوع درمان حاوی سولفات منیزیم به شدت خودداری کنند.
سولفات منیزیم معمولاً برای جلوگیری از زایمان زودرس استفاده می‌شود، اما باید فقط با مشورت پزشک مصرف شود. اگر در دوران بارداری دچار هرگونه مشکل شدید یا احساس کردید که ممکن است زایمان زودرس داشته باشید، از خود درمانی پرهیز کرده و سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
نتیجه :
اگر به پره‌اکلامپسی مبتلا هستید، ممکن است پزشک در تمام مدت باقی‌مانده تا زایمان به شما سولفات منیزیم بدهد. فشار خون شما باید در چند روز تا چند هفته باقی‌مانده به زایمان به حالت طبیعی برگردد. از آنجا که این مشکل ممکن است به سرعت حل نشود، پیگیری دقیق بعد از زایمان و در مدت زمان پس از آن نیز بسیار مهم است. بهترین راه برای جلوگیری از عوارض ناشی از پره‌اکلامپسی، تشخیص به‌موقع آن است. هنگام مراجعه به ویزیت‌های بارداری، حتماً علائم جدید را به پزشک خود بگویید. به یاد داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از مشکل دیگری غیر از مسمومیت بارداری باشد. بنابراین از مصرف خودسرانه این دارو (حتی اگر ایمن به نظر برسد) به شدت خودداری کنید.
تهیه و ترجمه مجله رضیم
سارا فرخی
