معرفی داروی اسموپرازول و موارد مصرف آن (2 نکته مهم)

موارد مصرف و عوارض جانبی اسموپرازول

اسموپرازول (esomeprazole) جزء داروهایی است که به نام مهارکننده‌های پمپ پروتون شناخته می‌شوند. این دارو به کاهش میزان اسید تولید شده در معده کمک می‌کند. از اسموپرازول برای درمان علائم بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و همچنین شرایطی که به دلیل بیش‌فعالی اسید معده ایجاد می‌شود، مانند سندرم زولینجر الیسون استفاده می‌شود.

اسموپرازول همچنین برای کمک به بهبودی از ازوفاژیت فرسایشی (آسیب به مری به دلیل اسید معده) استفاده می‌شود. پزشک شما ممکن است این دارو را برای جلوگیری از ایجاد زخم‌های معده که بر اثر عفونت به باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) یا استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) ایجاد می‌شوند، تجویز کند.

اسموپرازول داروی مناسبی برای تسکین فوری سوزش سر دل نیست. این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس شما خواهد بود.

نام تجاری: Nexium, Emozul, ESONEX, PUDIZOLIN

مکانیسم اثر اسموپرازول

این دارو با مهار پمپ K+/H+/ATPase باعث کاهش تولید اسید در معده می‌شود. مهارکننده‌های پمپ پروتون با جلوگیری از فعالیت آنزیم‌های خاص در سلول‌های مخاطی معده، ترشح اسید معده را متوقف می‌کنند.

فارماکوکینتیک اسموپرازول

جذب: سطح دارو در خون بعد از مصرف یک دوز 40 میلی‌گرمی، سه برابر سطح ناشی از مصرف یک دوز 20 میلی‌گرمی است. اگر هر روز 40 میلی‌گرم از آن مصرف شود، میزان جذب دارو تا 90 درصد افزایش می یابد، در حالی که با مصرف یک دوز 40 میلی‌گرمی، 64 درصد می‌باشد. این ممکن است به دلیل کاهش متابولیسم کبدی دارو باشد.

پخش: حدود 97 درصد دارو به پروتئین‌ها متصل می‌شود. حجم توزیع این دارو در افرادی که هیچ مشکل خاصی ندارند، 16 لیتر می‌باشد.

متابولیسم: این دارو عمدتاً توسط آنزیم CYP2c19 متابولیزه می‌شود. افرادی که متابولیزم ضعیفی دارند، ممکن است مقادیر بیشتری از این دارو را در خون داشته باشند. بخش دیگری از دارو هم توسط آنزیم CYP3A4 متابولیزه می‌شود.

دفع: نیمه عمر حذف این دارو حدود 1 تا 1.5 ساعت است. کمتر از 1 درصد داروی اصلی از طریق ادرار دفع می‌شود. حدود 80 درصد دوز خوراکی این دارو به صورت متابولیت‌های غیر فعال در ادرار دفع می‌گردد. بقیه متابولیت‌ها از طریق مدفوع خارج می‌شوند. در مصارف مکرر، میزان خروج دارو از سیستم بدن کاهش می‌یابد.

موارد و مقدار مصرف اسموپرازول

الف) بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)، درمان ازوفاژیت فرسایشی.

• بزرگسالان: mg 40-20 خوراکی، روزانه به مدت 4 تا 8 هفته به کار می‌رود.
• کودکان و نوجوانان 12 تا 17 ساله: (GERD: 20-40 mg) خوراکی، روزانه به مدت حداکثر 8 هفته مصرف می‌شود.

ب) درمان نگهدارنده در ازوفاژیت فرسایشی (Erosive).

• بزرگسالان: mg 20 خوراکی، روزانه به مدت 4 هفته مصرف می‌شود. اگر علائم ادامه داشته باشد، درمان می‌تواند 4 هفته دیگر ادامه پیدا کند.

ت) کاهش خطر زخم معده در بیمارانی که به طور مرتب داروهای NSAID استفاده می‌کنند.

• بزرگسالان: روزانه mg 40-20 خوراکی، به مدت حداکثر 6 ماه مصرف می‌شود.

ث) ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری برای کاهش احتمال عود زخم معده.

“““html


بزرگسالان: روزانه mg 40 از دارو را به همراه آموکسی‌سیلین mg 1000، دو بار در روز، و کلاریترومایسین mg 500، دو بار در روز، به مدت 10 روز مصرف می‌شود.

ج) درمان طولانی‌مدت شرایطی که در آن اسید معده بیش از حد ترشح می‌شود، مانند سندرم زولینجر – الیسون.

• بزرگسالان: روزانه mg 40 از دارو را دو بار در روز مصرف کنید و دوز دارو را بر اساس واکنش بیمار تغییر دهید.
• تغییر دوز: در بیماران با نارسایی شدید کبدی، حداکثر دوز مصرفی mg 20 در روز خواهد بود.

مصرف اسموپرازول در دوران بارداری و شیردهی

استفاده از این دارو در زنان باردار به شدت ممنوع است و در گروه X طبقه‌بندی می‌شود. این دارو ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین شود.

مصرف در دوران شیردهی: این مسئله مشخص نیست که ازومپرازول در شیر مادر ترشح می‌شود (اما امپرازول ترشح می‌شود)؛ بنابراین باید با احتیاط استفاده شود.

عوارض جانبی اسموپرازول

• عوارض جانبی این دارو شامل مشکلات گوارشی مانند تهوع و استفراغ، درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست است.
• عوارض کمتر رایج شامل سردرد، خشکی دهان، ورم در مناطق مختلف، گیجی، خستگی، اختلال در خواب، راش پوستی، کهیر، درد عضلانی و درد مفاصل گزارش شده‌اند.
• عوارض نادری مانند مشکلات در حس چشایی، زردی، التهاب کبد ، واکنش‌های افزایش حساسیت، تب، افسردگی ، بزرگ شدن سینه در مردان، نفریت بینابینی، مشکلات خونی، تعریق، حساسیت به نور، ریزش مو و سندرم استیونس جانسون نیز مشاهده شده است.
• این دارو ممکن است خطر عفونت‌های گوارشی را افزایش دهد زیرا اسید معده را کاهش می‌دهد.

تداخلات دارویی اسموپرازول

• آموکسی‌سیلین و کلاریترومایسین ممکن است سطح ازومپرازول را افزایش دهند.
• ازومپرازول ممکن است تحلیل دیازپام را کاهش دهد.
• اسموپرازول ممکن است جذب داروهایی که به pH معده وابسته هستند، مانند دیگوکسین، املاح آهن و کتوکونازول را کاهش دهد.
• اسموپرازول در مصرف همزمان با وارفارین ممکن است باعث افزایش PT و INR و خونریزی شود.

ملاحظات اختصاصی اسموپرازول

1- پاسخ خوب به درمان با اسموپرازول نمی‌تواند وجود سرطان معده را رد کند.
2- افراد بالای 60 سال و کسانی که سابقه زخم معده دارند، در خطر بیشتری برای ایجاد زخم ناشی از دارو‌های NSAID قرار دارند.
3- مصرف طولانی‌مدت ازومپرازول ممکن است باعث گاستریت آتروفیک شود.
4- غذا جذب ازومپرازول را کاهش می‌دهد. لذا باید حداقل یک ساعت قبل از غذا مصرف شود.
5- آنتاسیدها با جذب این دارو تداخل ندارند.

نکات توصیه‌ای به بیمار در حین مصرف اسموپرازول

1- دارو باید حداقل 1 ساعت پیش از غذا مصرف شود.
2- اگر بیمار قادر به بلع کپسول نیست، می‌تواند پوسته کپسول را باز کرده و محتوای آن را در آب سیب مخلوط کند و سریع مصرف کند؛ اما ذرات پودر داخل کپسول نباید خرد شوند.

4- بیمار باید هر یک از موارد زیر را به پزشک اطلاع دهد: عدم بهبودی علائم، بدتر شدن علائم، بروز نشانه‌های حساسیت، احتمال بارداری یا بارداری ثابت شده، و قصد بارداری.

“`

شیردهی یا تصمیم به شیردهی

هشدارها در مورد اسموپرازول

1. باید در بیماران دارای بیماری مزمن کبدی یا سابقه آن، با احتیاط استفاده شود.
2. استفاده طولانی‌مدت از اسموپرازول ممکن است منجر به کمبود منیزیم و ویتامین ب ۱۲ شود.
3. همچنین، مصرف این دارو به مدت بیش از یک سال می‌تواند باعث افزایش خطر پوکی استخوان شود.

روش نگهداری اسموپرازول

کپسول‌ها باید در دمای اتاق و در ظرف بسته نگهداری شوند.