معرفی داروی هیدرالازین و عوارض مصرف آن (2 نکته مهم)

هیدرالازین چیست و چرا تجویز می‌شود؟

هیدرالازین (Hydralazine) دارویی است که به باز کردن عروق خونی کمک می‌کند. این دارو باعث می‌شود عضلات دیواره رگ‌ها شل شوند و در نتیجه فشار خون کاهش یابد. این دارو در دوزهای 10، 25 و 50 میلی‌گرم موجود است. از عوارض هیدرالازین می‌توان به مشکلاتی مانند تغییر در ضربان قلب و مسائل ادراری اشاره کرد.

نام‌های تجاری: Alazine, Apresoline, Dralzine

نحوه تأثیر هیدرالازین

هیدرالازین با گشاد کردن مستقیم دیواره عروق، فشار خون را کاهش می‌دهد. تأثیر این دارو بر روی شریان‌ها و رگ‌های کوچک بیشتر از تأثیر آن بر روی وریدها و رگ‌های بزرگ‌تر است.

فارماکوکینتیک هیدرالازین

زمانی که هیدرالازین را به صورت خوراکی مصرف می‌کنید، به خوبی جذب می‌شود اما در کبد متابولیزه می‌شود. این دارو به شدت به پروتئین‌های خون متصل می‌شود. نیمه عمر این دارو بین 3 تا 7 ساعت است و اگر کسی دچار نارسایی کلیه باشد، این مدت افزایش می‌یابد. اثر دارو بعد از مصرف خوراکی حدود 45 دقیقه و بعد از تزریق وریدی بین 10 تا 20 دقیقه آغاز می‌شود. اوج اثر دارو بعد از تزریق وریدی بین 15 تا 30 دقیقه و بعد از مصرف خوراکی بین 1 تا 2 ساعت است. مدت تأثیر این دارو بین 3 تا 8 ساعت است و از بدن از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود.

موارد و مقدار مصرف هیدرالازین

الف) درمان فشار خون بالا

بزرگسالان: معمولاً روز اول، 10 میلی‌گرم چهار بار در روز تجویز می‌شود به مدت 2 تا 4 روز. سپس، مقدار مصرف به تدریج به 25 میلی‌گرم چهار بار در روز افزایش می‌یابد. در صورت لزوم، این مقدار ممکن است به 50 میلی‌گرم چهار بار در روز نیز برسد. حداکثر مقدار توصیه‌شده 200 میلی‌گرم در روز است، اما برخی بیماران ممکن است به 300 تا 400 میلی‌گرم در روز نیاز داشته باشند.

برای درمان فشار خون بسیار بالا، معمولاً 10 تا 50 میلی‌گرم به صورت تزریق عضلانی و یا 10 تا 20 میلی‌گرم به صورت تزریق وریدی استفاده می‌شود که در صورت نیاز می‌توان تکرار کرد. بهتر است که هر چه سریع‌تر تزریق به حالت خوراکی تغییر کند.

برای درمان بحران فشار خون بالا در دوران بارداری، ابتدا 5 میلی‌گرم به صورت تزریق وریدی داده می‌شود و سپس هر 20 تا 30 دقیقه 5 تا 10 میلی‌گرم دیگر تزریق می‌گردد تا فشار خون به طور مناسب کاهش یابد (معمولاً 5 تا 20 میلی‌گرم).

کودکان: مقدار اولیه 0.75 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز به صورت خوراکی و در چهار دوز تقسیم شده است (یا 25 میلی‌گرم بر متر مربع). این مقدار را می‌توان به تدریج به 7.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز افزایش داد.

مقدار مصرف دارو به صورت وریدی یا عضلانی، 0.4 تا 1.2 میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز یا 50 تا 100 میلی‌گرم بر متر مربع در 4 تا 6 دوز تقسیم شده است. دوز اولیه تزریق نباید بیشتر از 20 میلی‌گرم باشد.

ب) نارسایی شدید قلب

بزرگسالان: معمولاً روز اول، 50 تا 75 میلی‌گرم به صورت خوراکی داده می‌شود و سپس مقدار مصرف بر اساس پاسخ بیمار تنظیم می‌شود. اکثر بیماران به مقادیر 200 تا 600 میلی‌گرم در روز در دوزهای تقسیم‌شده هر 6 تا 12 ساعت پاسخ می‌دهند، اما گاهی تا 3 گرم در روز نیز مصرف می‌شود.

هیدرالازین در بارداری و شیردهی

بارداری: بهتر است از مصرف هیدرالازین در سه ماهه اول و دوم بارداری خودداری شود. در سه ماهه سوم بارداری هم توصیه نمی‌شود مگر اینکه فواید آن برای مادر بیشتر از خطرات آن برای جنین باشد. اطلاعات دقیقی درباره تأثیر هیدرالازین در بارداری انسان در دسترس نیست.

شیردهی: “`html
هیدرالازین در شیر مادر ترشح می‌شود، بنابراین استفاده از هیدرالازین در زمان شیردهی معمولاً مجاز نیست، مگر اینکه اهمیت آن برای مادر بسیار واضح باشد.

عوارض جانبی هیدرالازین

• مشکلات عصبی: مانند درد سر، سرگیجه و التهاب اعصاب.
• مشکلات قلبی-عروقی: مانند فشار خون پایین موقع ایستادن، تند ضربان قلب، بی‌نظمی‌های قلبی، درد سینه، تپش قلب، ورم و گرما.
• مشکلات چشم، گوش، حلق و بینی: مانند اشک‌ریزی و احتقان بینی.
• مشکلات پوستی: مانند راش‌های پوستی.
• مشکلات گوارشی: مانند تهوع، استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها.
• مشکلات خونی: مانند کاهش گلبول‌های سفید.
• مشکلات عضلانی: مانند گرفتگی عضلات.
• عوارض دیگر: بروز نشانه‌هایی شبیه به بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک.

مسمومیت با هیدرالازین و درمان آن

• نشانه‌های بالینی: شامل فشار خون کم، ضربان قلب سریع، سردرد، قرمز شدن پوست، آریتمی قلبی و شوک.
• درمان: می‌توان با استفراغ یا شستشوی معده محتویات معده را خالی کرد و با تجویز زغال فعال، جذب دارو را کاهش داد. همچنین نیاز به مراقبت‌های علامتی و حمایتی خواهد بود.

تداخلات دارویی هیدرالازین

1. هیدرالازین ممکن است اثر داروهای مدر و دیگر داروهای کاهنده فشار خون را بیشتر کند.
2. استفاده همزمان با دیازوکساید ممکن است موجب کاهش قابل توجه فشار خون شود.
3. مصرف همزمان با داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز ممکن است به‌طور مشترک فشار خون را کاهش دهد.
4. هیدرالازین می‌تواند اثر افزایش فشار خون اپی‌نفرین را کاهش دهد.
5. استفاده همزمان از متوپرولول و پروپرانولول باعث افزایش اثر و سطح سرمی بتابلاکرها خواهد شد و ممکن است نیاز به تنظیم دوز وجود داشته باشد.

موارد منع مصرف و احتیاط در مورد هیدرالازین

موارد منع مصرف: حساسیت شدید به دارو، بیماری روماتیسمی دریچه میترال قلب، و بیماری شریان کرونر.

موارد احتیاط: سابقه سکته یا آسیب‌های شدید کلیوی، بیماری‌های قلبی و افرادی که داروهای کاهنده فشار خون دیگر مصرف می‌کنند (چون این شرایط ممکن است اگر فشار خون پایین بیاید، وخیم‌تر شوند).

ملاحظات اختصاصی هیدرالازین

1- پیش از شروع درمان و در زمان‌های معین در طول درمان طولانی مدت، پیشنهاد می‌شود شمارش سلول‌های خونی و آزمایش برای علائم لوپوس و بررسی سطح ANA انجام شود.
2- احتمال بروز سندرم SLE به‌خاطر مصرف هیدرالازین در بیمارانی که بیش از mg/day 200 این دارو را به مدت طولانی مصرف می‌کنند، بیشتر است.
3- سردرد و تپش قلب معمولاً 2 تا 4 ساعت بعد از مصرف دارو بروز می‌کند و معمولاً خود به خود برطرف می‌شود.
4- ممکن است فشار خون در حالت ایستاده کمی پایین بیاید و باید مراقبت‌های لازم انجام شود.
5- مصرف غذا می‌تواند جذب دارو را افزایش دهد و عوارض گوارشی را کاهش دهد. باید دارو طبق دستور مصرف شود.
6- برخی از محصولات هیدرالازین که تارترازین دارند، ممکن است موجب واکنش‌های آلرژیک، به ویژه در افرادی که به آسپرین حساس هستند، شوند.
7- هنگام تزریق وریدی دارو، فشار خون باید هر پنج دقیقه کنترل شود تا زمانی که ثابت شود و بعد از آن هر 15 دقیقه پیگیری گردد. اگر سرگیجه یا ضعف مشاهده شد، باید بیمار را در…
“““html

وضعیت ترندلنبرگ ممکن است نتیجهٔ کاهش سریع فشار خون باشد که می‌تواند تغییرات روانی ناشی از کمبود خون در مغز را به دنبال داشته باشد.
8- پس از کشیدن دارو به داخل سرنگ، باید بلافاصله آن را تزریق کنید زیرا رنگ دارو پس از تماس با فلز تغییر می‌کند.
9- بیماران دارای مشکل کلیوی ممکن است به مقدار کمتری از هیدرالازین جواب بدهند.
10- در مصرف طولانی هیدرالازین، ممکن است موجب احتباس سدیم شود.
11- بیمار باید از نظر علائم افزایش وزن و ورم تحت نظر باشد.

نکات مهم برای بیمار در مدت مصرف هیدرالازین

1- دارو را بر اساس دستور پزشک مصرف کنید و حتی اگر احساس بهبودی کردید، مصرف را قطع نکنید. توقف ناگهانی مصرف دارو ممکن است باعث افزایش شدید فشار خون شود.
2- اگر علائم غیرعادی مانند علائم بیماری لوپوس (گلودرد، تب، درد عضلات و مفاصل، بثورات پوستی) داشتید، به پزشک اطلاع دهید.
3- از کار با ابزارهایی که خطرناک هستند تا زمانی که به تأثیرات آرامبخش و خواب‌آور دارو عادت نکردید، خودداری کنید. همچنین از تغییر ناگهانی وضعیت بدن خود پرهیز کنید تا خطر افت فشار خون در حالت ایستاده کاهش یابد.
4- از مصرف نوشیدنی‌ها و محصولات حاوی الکل خودداری کنید و برای جذب بهتر هیدرالازین و کاهش تحریکات گوارشی، آن را همراه غذا مصرف کنید.
5- 4-2 ساعت بعد از مصرف اولیه دارو ممکن است دچار سردرد و تپش قلب شوید که معمولاً به خودی خود از بین می‌رود. اگر این علائم ادامه پیدا کرد، به پزشک اطلاع دهید.
6- وزن خود را هفته‌ای یک بار اندازه بگیرید. اگر در یک هفته بیش از ۲.۵ کیلوگرم اضافه کردید، به پزشک خبر دهید.
7- قبل از مصرف داروهای سرماخوردگی بدون نسخه با پزشک مشورت کنید.
8- افراد سالخورده ممکن است نسبت به اثرات کاهش فشار خون این دارو حساس‌تر باشند. مصرف هیدرالازین در بیمارانی با سابقه سکته مغزی یا مشکلات کلیوی باید با احتیاط صورت گیرد. افرادی با مشکلات کلیوی ممکن است به دوزهای کمتری نیاز داشته باشند.
9- مصرف هیدرالازین در کودکان محدود است و اثربخشی و ایمنی آن در این گروه سنی مشخص نشده است. باید مزایا و مضرات دارو را سنجید.

توجهات بیمار و خانواده در رابطه با مصرف هیدرالازین

1. استفاده از هیدرالازین و نحوه مصرف آن طبق نظر پزشک معین می‌شود.
2. برای بهبود جذب هیدرالازین، آن را همراه با غذا مصرف کنید.
3. از تغییر ناگهانی وضعیت بدنی به دلیل افت فشار خون اجتناب کنید.
4. در طول درمان با هیدرالازین، ورم و وزن روزانه را کنترل کنید.
5. حداقل یک ساعت پس از مصرف هیدرالازین به پشت نخوابید.
6. در صورت داشتن قصد بارداری در طول درمان با هیدرالازین، با پزشک مشورت کنید.
7. از دوش آب داغ، ایستادن طولانی در زیر آفتاب، ورزش شدید، مصرف الکل و هر داروی غیر نسخه‌ای در طول درمان خودداری کنید.
8. در طول درمان با هیدرالازین به این علائم توجه کنید و گزارش دهید: تب، درد عضلانی، خستگی شدید، درد قفسه سینه، واکنش‌های آلرژیک.

شرایط نگهداری هیدرالازین

هیدرالازین را در دمای بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.

داروهای مشابه با هیدرالازین

• فنول دوپام مسیلات
• ماینوکسیدیل
• نیتروپروسید سدیم

بیشتر بخوانید: