موارد مصرف و عوارض قرص هیدروکسی کلروکین (2 نکته مهم)

هیدروکسی کلروکین

هیدروکسی کلروکین سولفات(Hydroxychloroquine Sulfate)

هیدروکسی کلروکین یک دارو است که به کاهش التهاب کمک می‌کند و برای درمان انواع مختلف آرتریت استفاده می‌شود. این دارو برای مدت‌های طولانی برای درمان آرتریت روماتوئید به کار رفته است. همچنین، هیدروکسی کلروکین در بیماران مبتلا به لوپوس سیستمیک برای درمان التهاب مفاصل و بثورات پوستی و نیز در بیماران جوان مبتلا به آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود. با ما همراه باشید.

موارد و مقدار مصرف هیدروکسی کلروکین سولفات

‏

الف) پیشگیری از حملات مالاریا.

بزرگسالان:

مقدار 400 میلی‌گرم (معادل 310 میلی گرم ماده مؤثره) هر هفته به صورت خوراکی و در زمان مشخص مصرف می‌شود. مصرف دارو باید 4 تا 2 هفته قبل از ورود به مناطق آلوده شروع شده و به مدت 8 تا 4 هفته پس از ترک آن منطقه ادامه یابد. اگر درمان بعد از تماس انجام شود، مقدار اولیه 800 میلی‌گرم در دو دوز تقسیم شده به فاصله شش ساعت از یکدیگر مصرف خواهد شد.

کودکان و نوزادان:

مقدار mg/kg 5‎‏ (بر حسب ماده مؤثره) مصرف می‌شود و نباید از مقدار بزرگسالان بیشتر باشد. دارو باید 2 هفته قبل از ورود به مناطق آلوده شروع شود. در صورتی که امکان‌پذیر نباشد، دوز mg/kg 10‎‏ (از ماده مؤثره) در دوزهای تقسیم شده 6 ساعته مصرف می‌شود.

ب) درمان حملات حاد مالاریا.

بزرگسالان و کودکان بالای 15 سال:

ابتدا 800 میلی‌گرم (معادل 620 میلی‌گرم ماده مؤثره) مصرف شود، سپس 400 میلی‌گرم 8 تا 6 ساعت بعد و در نهایت 400 میلی‌گرم در روز به مدت دو روز متوالی مصرف می‌شود.

نوزادان و کودکان:

باید با mg/kg 10‎‏ (بر اساس ماده مؤثره) شروع شود (بیش از 620 میلی‌گرم ماده مؤثره در یک دوز استفاده نشود). دوز دوم پس از 6 ساعت mg/kg 5‎‏ (بر اساس ماده مؤثره) خواهد بود (بیش از 310 میلی‌گرم ماده مؤثره در این دوز استفاده نشود). سپس دوز سوم با همین مقدار پس از 18 ساعت از دوز دوم و دوز چهارم نیز با همین مقدار پس از 24 ساعت از دوز سوم تجویز می‌گردد.

پ) لوپوس اریتماتوز (دیسکوئید و سیستمیک مزمن).

بزرگسالان:

مقدار 400 میلی‌گرم در روز یا دو بار در روز مصرف می‌شود. این درمان ممکن است چند هفته تا چند ماه ادامه یابد و بستگی به پاسخ بیمار دارد. مقدار نگهدارنده mg/day 400-200‎‏ به مدت طولانی‌تری است.

ت) آرتریت روماتوئید.

بزرگسالان:

در ابتدا mg/day 600-400‎‏ مصرف می‌شود. پس از دریافت پاسخ مناسب (معمولاً طی 12-4 هفته)، مقدار مصرف به نصف کاهش می‌یابد.

مکانیسم اثر :‏

‏

اثر ضد مالاریا:‌

این دارو با پیوند به DNA در تولید پروتئین تداخل می‌کند و همچنین می‌تواند پلیمرازهای DNA و RNA را مهار کند. این دارو بر اشکال غیرجنسی پلاسمودیوم مالاریه و برخی دیگر از گونه‌های آن مؤثر است. اثر آمیب‌کش این دارو هنوز دقیقاً مشخص نیست.

اثر ضد التهاب:‌

مکانیسم اثر آن به طور مشخص مشخص نیست، اما ممکن است با خنثی کردن هیستامین و سروتونین و با مهار تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین، اثرات پروستاگلاندین را کاهش دهد. این دارو می‌تواند به تسکین التهابات کمک کند.

“““html

کموتاکسی گلبول‌های سفید چند هسته‌ای (PMN)، ماکروفاژها و ائوزینوفیل‌ها را مختل می‌کند.

تداخل دارویی هیدروکسی کلروکین سولفا

• استفاده همزمان با کائولین یا منیزیم تری سیلیکات ممکن است جذب هیدروکسی کلروکین را کمتر کند.
• مصرف همزمان با دیگوکسین می‌تواند مقدار دیگوکسین در خون را افزایش دهد و به سمیت منجر شود.
• همزمان با مصرف بتا بلوکرها (مثل متوپرولول) ممکن است عوارض قلبی و عروقی بیشتری ایجاد شود. سایمتیدین و سیکلوسپورین می‌توانند سطح دارو را بالا ببرند.

اثر بر آزمایش‌های تشخیصی

این دارو ممکن است باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید، گرانولوسیت‌ها، هموگلوبین، هماتوکریت یا پلاکت‌ها شود.

فارماکوکینتیک

• جذب: به سرعت و تقریباً به طور کامل جذب می‌شود.
• پخش: ۴۵% آن به پروتئین‌های پلاسما پیوند می‌یابد. در کبد، طحال، کلیه، قلب و مغز جمع می‌شود و به سلول‌های حاوی ملانین به شدت پیوند می‌یابد.
• متابولیسم: در کبد به دز اتیل کلروکین و دز اتیل هیدروکسی کلروکین تبدیل می‌شود.
• دفع: بیشتر مقدار مصرف شده به شکل تغییر نیافته از طریق ادرار دفع می‌شود. دارو و متابولیت‌های آن به آرامی در ادرار ترشح می‌شوند. مقادیر کمی از آن ممکن است تا ماه‌ها پس از قطع مصرف در ادرار ظاهر شود. همچنین در شیر ترشح می‌شود.

موارد منع مصرف و احتیاط

• موارد منع مصرف: حساسیت به دارو؛ تغییرات در بینایی یا شبکیه، مصرف طولانی مدت در کودکان، پورفیری.
• موارد احتیاط: اختلالات شدید گوارشی، نورولوژیک و خونی، نقص G6PD.

• طبقه‌بندی فارماکولوژیک: ۴-آمینوکینولون.
• طبقه‌بندی درمانی: ضد مالاریا، ضد التهاب.
• طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C.

ملاحظات اختصاصی

۱- معاینات مرتب چشم در صورت درمان طولانی مدت یا مصرف مقدار زیاد دارو ضروری است.

۲- تاری دید، افزایش حساسیت به نور، کاهش شنوایی، اختلالات بارز گوارشی یا ضعف عضلانی باید تحت پیگیری قرار گیرد.

۳- برای کاهش ناراحتی معده، دارو باید بلافاصله قبل یا بعد از غذا مصرف شود.

نکات قابل توصیه به بیمار

• برای جلوگیری از درماتوز ناشی از مصرف دارو، از قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید خودداری کنید.
• مصرف در کودکان: کودکان به مسمومیت ناشی از این دارو بسیار حساس هستند. عوارض جانبی باید به دقت پیگیری شوند.
• مصرف در شیردهی: بی‌خطر بودن مصرف دارو در این دوران مشخص نشده است و باید با احتیاط انجام شود.

عوارض جانبی داروی هیدروکسی کلروکین

هیدروکسی کلروکین معمولاً عوارض جانبی مهمی ایجاد نمی‌کند و عوارض آن معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند. این عوارض ممکن است هر زمان در طول درمان یا حتی ماه‌ها بعد از قطع مصرف ظاهر شوند. اغلب اوقات مزایای این دارو بیشتر از معایب آن است. با مصرف این دارو ممکن است با عوارض زیر روبرو شوید.

اگرچه این عوارض معمولاً با کاهش دوز دارو رفع می‌شوند، اگر هر یک از عوارض زیر بیش از یک…
“`

هفته طول بکشد با پزشک خود مشورت کنید:

اگر دچار اسهال، تهوع یا استفراغ، مشکلات پوستی مانند بثورات یا خارش، کاهش اشتها، سردرد، سرگیجه، وجود نقاط سیاه در میدان دیدتان یا تیره شدن تدریجی رنگ پوست شدید، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر بعد از مصرف هیدروکسی کلروکین عوارض شدیدی داشتید، سریعاً با پزشکتان تماس بگیرید. این دارو معمولاً در بدن به مدت طولانی باقی می‌ماند، بنابراین قطع مصرف آن به مدت چند روز تا زمان ملاقات با پزشک بی‌خطر است.

مشکلات چشمی احتمالی

در موارد نادر، ممکن است هیدروکسی کلروکین در قرنیه چشم ته نشین شود. شما نمی‌توانید وجود این ته نشین‌ها را احساس کنید، اما ممکن است هنگام نگاه به نور حلقه‌هایی را ببینید. این ته نشین‌ها به چشمتان آسیب نمی‌زنند و معمولاً بینایی شما در عرض چند هفته به حالت عادی برمی‌گردد. در موارد نادر و معمولاً بعد از استفاده طولانی مدت و دوز زیاد، این دارو ممکن است به شبکیه چشم آسیب برساند، که باعث مشکلات بینایی می‌شود. براساس تحقیقات اخیر، احتمال بروز این عارضه یک نفر از هر 5000 بیمار است. مراجعه منظم به متخصص چشم می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات شبکیه کمک کند. اگر در حین مصرف هیدروکسی کلروکین تغییراتی در بینایی‌تان احساس کردید، مصرف دارو را تا زمانی که پزشک یا متخصص چشم علت را تشخیص داد، متوقف کنید.

احتیاط: اگر هیدروکسی کلروکین مصرف می‌کنید، هر 6 تا 12 ماه یک بار باید معاینه چشم انجام دهید. در موارد بسیار نادر، این دارو می‌تواند به شبکیه چشم آسیب برساند، ولی این عارضه معمولاً با قطع مصرف دارو قابل برگشت است.

منع مصرف داروی هیدروکسی کلروکین برای برخی از افراد

افرادی که به داروهای ضدمالاریا حساسیت دارند یا هرگونه مشکل غیرعادی در شبکیه چشم دارند، نباید از هیدروکسی کلروکین استفاده کنند. زنانی که قصد بارداری دارند یا باردار هستند یا در حال شیردهی می‌باشند، باید در مورد مصرف هیدروکسی کلروکین با پزشک مشورت کنند.

طرز صحیح مصرف داروی هیدروکسی کلروکین

برای بهره‌برداری بیشتر از هیدروکسی کلروکین، آن را طبق دستور پزشکتان مصرف کنید. مصرف نادرست هر دارویی می‌تواند عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشد. برای جلوگیری از مشکلات، به نکات زیر توجه کنید:

داروی هیدروکسی کلروکین را دقیقاً به اندازه‌ای که پزشک توصیه کرده مصرف کنید. اگر به هر دارویی حساسیت دارید یا داروی دیگری برایتان تجویز شده، حتماً به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین اگر مشکلات پزشکی مانند مشکلات چشمی، خونی، کبدی، عصبی، مغزی یا شکمی دارید، پزشک را آگاه کنید. اگر فراموش کردید دارو را مصرف کنید، روز بعد برنامه مصرف دارو را از سر بگیرید. این دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.

مسمومیت و درمان

تظاهرات بالینی: این علائم ممکن است طی 30 دقیقه بعد از مصرف دارو ظاهر شوند و شامل سردرد، خواب آلودگی، تغییرات بینایی، مشکلات قلبی و عروقی، حملات تشنج و ایست قلبی و تنفسی باشد.

درمان: این درمان بر اساس علائم بیمار است. برای تخلیه معده باید بیمار را وادار به استفراغ کرد یا معده‌ش را شستشو داد. بعد از شستشو، مصرف زغال فعال به میزان حداقل پنج برابر مقدار دارو مصرف شده در طی 30 دقیقه پس از مصرف ممکن است مؤثر باشد. در برخی شرایط، ممکن است نیاز به دیالیز صفاقی و انتقال خون نیز وجود داشته باشد. تجویز مایعات زیاد و اسیدی کردن ادرار بعد از مراحل حاد نیز مفید است.

اگر سؤال یا نظری درباره هیدروکسی کلروکین دارید، لطفاً در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی