موارد مصرف و عوارض قرص ویتامین کا (2 نکته مهم)
“`html
معرفی قرص ویتامین کا
ویتامین کا یکی از ویتامین‌های مهم است که به بهبود سلامت استخوان‌ها و کاهش خطر شکستگی آن‌ها کمک می‌کند. دریافت ویتامین K به ویژه برای بانوان یائسه که در معرض خطر پوکی استخوان هستند، اهمیت زیادی دارد.
ویتامین کا یک نوع ویتامین حل شونده در چربی است که در سلامت استخوان و قلب نقش بسزایی دارد. اصطلاح ویتامین کا به خانواده‌ای از ترکیبات شیمیایی که شامل فیلوکینون (ویتامین K1) و تعدادی از مناکینون‌ها (ویتامین K2) می‌شود، اشاره دارد.
ویتامین کا وظایف زیادی در بدن انسان دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کمک به انعقاد خون است. در خون، سلول‌هایی به نام پلاکت‌ها در حال حرکت هستند و زمانی که بافتی از بدن آسیب ببیند و خونریزی آغاز شود، پلاکت‌ها با کمک ویتامین K عمل انعقاد خون را انجام می‌دهند. در صورتی که کسی دچار کمبود ویتامین کا باشد، خونریزی ممکن است به مدت طولانی‌تری ادامه پیدا کند یا انعقاد خون به درستی انجام نشود.
ویتامین کا همچنین در سلامت و استحکام استخوان‌ها نقش بسیار مهمی دارد. در استخوان‌ها، سلول‌هایی به نام استئوبلاست وجود دارند که مسئول ترمیم بافت استخوانی هستند و این سلول‌ها برای انجام صحیح کار خود به ویتامین K نیاز دارند.
ویتامین کا باعث فعال شدن پروتئینی به نام Gas6 می‌شود که برای رشد سلول‌های جدید در بدن لازم است. پروتئین Gas6 در استخوان‌ها و سیستم عصبی مرکزی (شامل مغز، نخاع و رشته‌های عصبی) وجود دارد. برخی از محققان بر این باورند که ویتامین K ممکن است در سلامت سیستم عصبی و حفظ ایمنی رشته‌های عصبی اهمیت داشته باشد.
موارد مصرف قرص ویتامین کا
این ویتامین برای پیشگیری و درمان مشکلاتی که مربوط به انعقاد خون هستند، مانند اختلالاتی که به علت کمبود ویتامین کا یا مشکلات متابولیک آن در تولید فاکتورهای انعقاد خون ایجاد می‌شوند، استفاده می‌شود. همچنین فیتونادیون برای جلوگیری از بیماری خونریزی دهنده در نوزادان در زمان تولد مصرف می‌شود.
مکانیسم اثر قرص ویتامین کا
این ویتامین باعث تسریع در تولید پروترومبین فعال (فاکتور II)، پروکانورتین (فاکتور VII) و فاکتور کریسمس (فاکتور X) در کبد می‌شود که برای انعقاد طبیعی خون لازم هستند.
فارماکوکینتیک قرص ویتامین کا
ویتامین کا تنها در حضور نمک‌های صفراوی در دستگاه گوارش جذب می‌شود و در مصرف خوراکی طی 6 تا 10 ساعت باعث افزایش فاکتورهای انعقادی خون می‌گردد.
در صورت تزریق ویتامین کا، طی 1 تا 2 ساعت فاکتورهای انعقادی افزایش می‌یابند و معمولاً خونریزی طی 3 تا 6 ساعت کنترل می‌شود و پروترومبین تایم طی 12 تا 14 ساعت به حالت نرمال می‌رسد.
این دارو بلافاصله بعد از جذب در کبد تمرکز می‌یابد و مقدار کمی از آن در بافت‌های بدن ذخیره می‌شود. ویتامین کا به مقدار محدود از جفت عبور کرده و در شیر نیز ترشح می‌شود. طریقه دفع این دارو به طور کامل مشخص نیست و غلظت بالای آن در مدفوع احتمالاً به دلیل تولید آن توسط باکتری‌ها در روده است.
مصرف قرص ویتامین کا در بارداری
این دارو در گروه C قرار دارد (داروهایی که تنها با تجویز پزشک باید مصرف شوند. خطرات ناشی از مصرف این داروها هنوز به طور قطع ثابت نشده است و ممکن است مطالعات انسانی انجام نشده باشد. پزشک وقتی مشغول درمان باشد که فواید مصرف این دارو از مضرات احتمالی آن بیشتر است، آن را تجویز خواهد کرد.
“““html
تداخلات دارویی قرص ویتامین کا
اگر ویتامین K همراه با داروهای رقیق‌کننده خون مصرف شود، ممکن است اثر این داروها کمتر شود، چون ویتامین K می‌تواند تولید فاکتورهای خاصی در کبد را افزایش دهد که به لخته شدن خون کمک می‌کنند.
هشدارها در مورد قرص ویتامین کا
1. بیماران با مشکلات کبد باید مراقب مصرف ویتامین K باشند.
2. استفاده وریدی از ویتامین K به دلیل احتمال ایجاد واکنش‌های شدید پیشنهاد نمی‌شود.
توصیه‌های دارویی مصرف قرص ویتامین کا
1. برای بررسی پیشرفت درمان، باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش زمان پروترومبین انجام دهید.
2. از مصرف داروهای دیگر بدون مشورت پزشک خودداری کنید، چون ممکن است بر اثر ویتامین K تاثیر بگذارند.
3. ویتامین K را بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
4. اگر یک نوبت را فراموش کردید، زمانی که به یاد آوردید آن را مصرف کنید، اما اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، نافذ دوبرابر کردن مقدار دارو را نداشته باشید.
5. پزشک یا دندانپزشک را از مصرف این دارو مطلع کنید.
منابع غذایی ویتامین کا
مواد غذایی که منبع خوبی از ویتامین K هستند شامل موارد زیر است:
- سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم بروکلی
- حبوبات و سویا
- تخم مرغ
- توت فرنگی
- گوشت
عواملی که باعث کمبود ویتامین کا می‌شوند
کمبود ویتامین K کمیاب است چون این ویتامین به شکل زیادی در سبزیجات و مواد غذایی موجود است و همچنین باکتری‌های خوب در روده‌ها آن را تولید می‌کنند. چون ویتامین K جزء ویتامین‌های محلول در چربی است، کبد آن را ذخیره می‌کند و در زمان نیاز استفاده می‌شود.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف آنتی بیوتیک‌ها ممکن است باکتری‌های مفید را از بین ببرد و به کمبود جزئی ویتامین K منجر شود.
بیماری‌های خاص: برخی بیماری‌ها نظیر مشکلات کبد، کیسه صفرا، بیماری سلیاک و کرون می‌توانند جذب ویتامین K را در بدن کاهش دهند.
داروهای رقیق‌کننده خون: استفاده مکرر از داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و وارفارین می‌تواند سطح ویتامین K را در بدن کاهش دهد.
قاعدگی‌های سنگین و طولانی در خانم‌ها: به دلیل اینکه ویتامین K در انعقاد خون موثر است، خون ریزی‌های داخلی و قاعدگی‌های سنگین می‌توانند ذخایر ویتامین K را کاهش دهند.
علائم و بیماری‌های مرتبط با کمبود ویتامین کا در بدن
مشکل در انعقاد خون: همانطور که گفته شد، کمبود ویتامین K می‌تواند باعث کند شدن فرایند انعقاد خون شود. برای مثال، اگر به سادگی با یک خراش کوچک مدت طولانی دچار خونریزی می‌شوید یا خونریزی لثه‌هایتان در هنگام مراجعه به دندانپزشک از حد طبیعی بیشتر طول می‌کشد، احتمال دارد که دچار کمبود ویتامین K باشید.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
سایت رضیم
“`
