نقش آنتی بیوتیک در سرماخوردگی و آنفولانزا (2 نکته مهم)
“`html
مصرف آنتی بیوتیک در درمان سرماخوردگی
آنتی‌بیوتیک‌ها مواد شیمیایی هستند که از موجوداتی مانند قارچ‌ها و باکتری‌ها به‌دست می‌آیند یا به‌صورت مصنوعی تهیه می‌شوند. این مواد می‌توانند مانع از رشد و تکثیر بعضی از سلول‌ها شوند. ترکیبات آنتی‌بیوتیک‌ها بر اساس کارایی‌شان متفاوت است. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها هم بر روی سلول‌های انسانی و هم باکتریایی تأثیر می‌گذارند و به همین دلیل نمی‌توان از همه آنها به‌عنوان درمان استفاده کرد.
مصرف آنتی بیوتیک در درمان آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری ویروسی است که با علائمی مانند تب، لرز و دردهای شدید بدن خود را نشان می‌دهد.
با استفاده از درمان‌های حمایتی مانند نوشیدن مایعات زیاد و استراحت، می‌توان به بهبود سریع‌تر کمک کرد.
متأسفانه بسیاری از بیماران به‌خاطر شدت علائم، فکر می‌کنند باید سریعاً آنتی‌بیوتیک مصرف کنند.
در حالی که آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آنفولانزا کاربردی ندارند، مگر اینکه عفونت باکتریایی ثانویه‌ای نیز رخ دهد.
مصرف بی‌دلیل و خودسرانه آنتی‌بیوتیک باعث افزایش مقاومت دارویی می‌شود و در زمان نیاز، این داروها کارایی خود را از دست می‌دهند.
آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی مناسب هستند و در صورت نیاز به درمان بیماری‌های ویروسی مانند آنفولانزا، باید از داروهای ضدویروس استفاده شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها از نظر ساختار شیمیایی و اثرگذاری بسیار متنوع هستند و شامل انواع مختلفی می‌شوند، اما آنهایی که بیشتر استفاده می‌شوند عبارتند از:
پنی‌سیلین‌ها مثل پنی‌سیلین 800000 و آموکسی‌سیلین، سفالوسپورین‌ها مثل سفالکسین و سفتریاکسون و همچنین سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مانند مترونیدازول، جنتامایسین و اریترومایسین.
خصوصیات آنتی‌بیوتیک برای درمان بیماری‌ها
یک آنتی‌بیوتیک خوب باید:
- بر روی عامل بیماری تأثیر بگذارد و آثار جانبی سمی قابل توجهی نداشته باشد.
- باید به‌قدری پایدار باشد که بتوان آن را از محیط کشت جدا کرده و برای مدت معقولی نگهداری کرد بدون اینکه اثرش کاهش یابد.
- سرعت سم‌زدایی و دفع دارو از بدن باید به‌گونه‌ای باشد که غلظت کافی را برای مدت معینی در خون حفظ کند و نیاز به دوزهای مکرر نباشد.
- دفع دارو باید به اندازه کافی سریع و کامل باشد و بعد از قطع مصرف دارو، به‌طور کامل از بدن دفع شود.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی
در هر یک میلیون تقسیم سلولی در باکتری‌های بیماری‌زا، ممکن است یک باکتری مقاوم به آنتی‌بیوتیک پیدا شود. وقتی این جهش در بیمارانی که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک هستند، رخ دهد، باکتری مقاوم می‌تواند سریع‌تر از دیگر میکروارگانیسم‌ها زنده بماند و تعداد آن به سرعت افزایش یابد. به همین دلیل درمان با همان آنتی‌بیوتیک نتیجه‌ای نخواهد داشت و باید داروی جدیدی جایگزین یا اضافه شود.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی یکی از خطرات ناشی از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین خوددرمانی است که به آن پرداخته می‌شود:
آنچه که بشدت دانشمندان را نگران کرده، بی‌اثر شدن آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان برخی بیماری‌های عفونی است.
یکی از دلایلی که به‌طور قطعی تأیید شده، پیدایش مقاومت برخی از میکروب‌ها به آنتی‌بیوتیک‌های موجود است. میکروب‌ها با ایجاد ژن مقاوم، این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند و حتی این ژن از یک نوع میکروب به نوع دیگری منتقل می‌شود.
در نتیجه، اگرچه آنتی‌بیوتیک‌ها با دوز بالا تجویز می‌شوند، ممکن است هیچ نتیجه‌ای نداشته باشند و عوارض بیشتری به‌جای بگذارند و عفونت همچنان باقی بماند.
در حقیقت، میکروب‌ها یاد می‌گیرند که چگونه از آنتی‌بیوتیک‌ها محافظت کنند و آنها را خنثی نمایند. به همین دلیل است که تشخیص درست و به‌موقع از جانب پزشکان برای استفاده بهینه از آنتی‌بیوتیک‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد تا بیمار با کمترین دوز آنتی‌بیوتیک‌ها بهبودی کامل یابد. متأسفانه برخی افراد فکر می‌کنند که برای هر گلودرد یا دندان‌درد باید حتماً آنتی‌بیوتیک مصرف کنند.
“““html
بعضی افراد از داروهای تزریقی استفاده می‌کنند و گاهی آنقدر به این نوع داروها وابسته می‌شوند که تنها آنها را برای درمان دردهای خود قبول دارند. در حالی که استفاده از داروهای تزریقی ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد و بهتر است تا حد ممکن از آنها پرهیز کرد. اگر پزشک در برابر درخواست این بیماران بایستد، آنها ممکن است پزشک را عوض کنند تا بالاخره به خواسته خود برسند.
درمان گلودردها و سرماخوردگی‌ها با آنتی‌بیوتیک
بیشتر گلودردها و سرماخوردگی‌ها در فصل‌های مختلف سال نیازی به درمان با آنتی‌بیوتیک ندارند. این داروها هم مانند دیگر داروها ممکن است عوارضی داشته باشند. واقعاً تنها زمانی باید آنها را تجویز کرد که به آنها نیاز باشد، زیرا وقتی بدن نیازی به آنتی‌بیوتیک نداشته باشد، قبول عوارض آن چندان منطقی نیست. بعضی‌ها ممکن است نگران نوع خاصی از سرماخوردگی باشند که ممکن است اگر درمان نشود، به بیماری‌های دیگری مثل تب روماتیسمی تبدیل شود. اما در بیشتر موارد می‌توان تفاوت بین انواع سرماخوردگی را تشخیص داد و نگران این موضوع نبود. در غیر این صورت، استفاده گسترده آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث ایجاد میکروب‌های مقاوم شود که درمان آنها امکان‌پذیر نیست. بنابراین، بهتر است در مورد مصرف این داروها، نظر پزشک خود را در نظر بگیرید تا از بروز خطرات بیشتر در آینده جلوگیری شود. به یاد داشته باشید که ممکن است خود شما هم روزی به میکروب‌های مقاوم دچار شوید.
به همین دلیل، پزشکان باید در تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها دقت داشته باشند و بیماران هم باید از مصرف خودسرانه آنها بپرهیزند.
با توجه به اینکه سرماخوردگی یکی از مواردی است که در آن گاهی آنتی‌بیوتیک‌ها نادرست استفاده می‌شوند، در اینجا نکاتی درباره این بیماری بیان می‌کنیم. سرماخوردگی به عفونت‌های حاد تنفسی فوقانی گفته می‌شود. این نوع عفونت می‌تواند به وسیله ویروس، باکتری و حتی قارچ ایجاد شود، اما به طور عمده سرماخوردگی ناشی از یک ویروس است. “حاد” به این معناست که این بیماری به طور سریع ایجاد می‌شود و طولانی نمی‌شود. قسمت فوقانی دستگاه تنفسی شامل بینی، حلق و در واقع راه‌های هوایی بالاتر از حنجره است.
- سن ابتلا: سرماخوردگی شایع‌ترین بیماری عفونی در انسان است.
- کودکان زیر 5 سال بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. احتمال ابتلا به تدریج بین 5 تا 20 سالگی کاهش می‌یابد و بعد از آن ثابت می‌ماند.
- عوامل زمینه‌ساز ابتلا به سرماخوردگی شامل ضعف عمومی، خستگی، مشکلات بهداشتی در مکان‌های شلوغ و همچنین وضعیت نامناسب تغذیه است. در معرض سرما قرار گرفتن هم ممکن است بدن را به شیوه‌ای آسیب‌پذیرتر کند که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- علائم: دوره نهفتگی بیماری معمولاً بین 2 تا 4 روز است، آغاز ناگهانی با احساس خارش یا سوزش در حلق، بینی یا گوش همراه است و پس از آن علائم واضح‌تری مثل عطسه، آبریزش بینی، خستگی، تب خفیف، سردرد جزئی و کاهش حس بویایی و چشایی بروز می‌کند. در صورتی که ترشحات بینی زرد یا سبز باشد، نشان‌دهنده عفونت باکتریایی است و به این معنی است که وضعیت از یک سرماخوردگی ساده بدتر شده است.
- درمان: درمان سرماخوردگی بیشتر علائم را هدف قرار می‌دهد. داروی خاصی برای خود بیماری وجود ندارد و داروها فقط به کاهش علائم کمک می‌کنند تا دوره بیماری سپری شود. بهترین درمان، صبر کردن و بهبود سیستم دفاعی بدن است. استراحت و نوشیدن مایعات کافی به اندازه داروها تأثیر دارد. با این حال، بسیاری از افراد وقتی علائم سرماخوردگی را می‌بینند، به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌پردازند که معمولاً از نسخ قبلی باقی مانده یا از دوستان و آشنایان قرض می‌گیرند یا ارزان می‌خرند. در واقع، آنتی‌بیوتیک‌ها باید فقط برای عفونت‌های باکتریایی مصرف شوند، اما در سرماخوردگی که دلیل آن ویروس است، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها منطقی نیست.
- ایمنی: ایمنی در برابر یک نوع ویروس سرماخوردگی ممکن است تنها تا یک ماه دوام داشته باشد و ممکن است فقط چند روز پس از ابتلا،…
“““html
ویروس نوع دیگری می‌تواند شما را بیمار کند. همین تنوع باعث شده که هنوز هیچ واکسنی برای سرماخوردگی وجود نداشته باشد. بنابراین تنها راه جلوگیری از ابتلا، رعایت بهداشت فردی و دوری از فرد مبتلا به سرماخوردگی است.
روشهای مبارزه با سرماخوردگی
- حداقل سی سانتیمتر از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند فاصله بگیرید: قطرات ریز عطسه یا سرفه تا حدود 30 سانتیمتر پراکنده می‌شوند. اگر یکی از این قطرات به چشم یا بینی شما برسد، چند روز بعد به سرماخوردگی مبتلا می‌شوید.
- دست‌هایتان را در هر فرصتی بشویید: بیشتر میکروب‌های سرماخوردگی از طریق تماس فیزیکی غیرمستقیم منتقل می‌شوند. ویروس‌های سرماخوردگی به مدت 3 ساعت روی اشیاء زنده می‌مانند و اگر کسی آنها را لمس کند و سپس بینی یا چشمانش را بمالد، به بیماری مبتلا می‌شود. پس شستشوی دستان مهم‌ترین کار برای پیشگیری از سرماخوردگی است.
- در مکان‌هایی که تهویه مناسب ندارند بیشتر احتیاط کنید: ساختمان‌های اداری که تهویه هوای خوبی ندارند، یکی از محیط‌های پرخطر برای ابتلا به سرماخوردگی هستند. رطوبت کم هم می‌تواند باعث خشکی مخاط بینی شود و زمینه را برای ورود ویروس‌ها فراهم کند. بهترین کار، مرطوب نگه داشتن بینی با اسپری آب نمک است.
- مایعات مختلف بنوشید: نوشیدن مایعات متعدد به کاهش میکروب‌های سرماخوردگی کمک می‌کند و از کم‌آبی بدن که معمولاً با سرماخوردگی بروز می‌کند، جلوگیری می‌کند.
- از مالیدن بیش از حد چشم و بینی خودداری کنید: افراد در هنگام سرماخوردگی خیلی به این نواحی صورت خود دست می‌زنند.
- اسکاچ‌های ظرفشویی را ضدعفونی کنید: بیشتر میکروب‌های سرماخوردگی در آشپزخانه منتقل می‌شوند و اسکاچ‌های ظرفشویی محیط مناسبی برای رشد آنها دارند. بهتر است روزی دو تا سه بار این اسکاچ‌ها را در آب جوش غوطه‌ور کنید.
- ویتامین “E” مصرف کنید: این ویتامین نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. البته بهتر است مصرف آن زیر نظر پزشک باشد. در مورد ویتامین “C” نیز تحقیقات نشان می‌دهد که این ویتامین ممکن است مدت و شدت سرماخوردگی را کاهش دهد.
- عنصر روی (Zinc) مصرف کنید: قرص‌های مکیدنی روی می‌توانند دوره سرماخوردگی را کوتاه‌تر کنند. اگر این قرص‌ها در 24 ساعت اول بروز علائم مصرف شوند، می‌توانند تأثیر زیادی داشته باشند. محققان می‌گویند که روی از ارتباط ویروس‌های سرماخوردگی و سلول‌های بدن جلوگیری می‌کند اما مصرف این قرص‌ها به‌تنهایی مانع ابتلا به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا نمی‌شود و استفاده طولانی‌مدت آنها ممکن است سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند.
- خواب شبانه آرامی داشته باشید: خواب کافی و آرام به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. برای تسکین گلودرد، غرغره کردن با آب نمک گرم بسیار مؤثر است (یک قاشق چای‌خوری نمک به ازای هر لیوان آب). نوشیدن چای و عسل هم به تسکین گلودرد کمک می‌کند و آب‌نبات‌های دارویی حاوی منتول بهتر از آب‌نبات‌های معمولی عمل می‌کنند زیرا احساس بی‌حسی در گلو ایجاد می‌کنند.
- برای سرفه‌ها اقدام کنید: برای سرفه‌های خشک، از شربت‌هایی با ترکیبات تسکین‌دهنده استفاده کنید. برای سرفه‌های خلط‌دار، شربت خلط‌آور مناسب است که به رقیق‌تر شدن ترشحات کمک می‌کند.
- از رختخواب بیرون بیایید و ورزش کنید: می‌توانید 3 بار در هفته و به مدت 30 تا 45 دقیقه ورزش‌های ساده مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری انجام دهید تا سیستم تنفسی شما قوی‌تر شود.
- اگر یکی از اعضای خانواده بیمار است، بهتر است لوازمی که به‌طور مکرر با آنها در تماس هستند را ضدعفونی کنید.
تفاوت‌های اساسی بین سرماخوردگی، آنفلوآنزا و آلرژی
به‌طور کلی، ویروس سرماخوردگی به دو روش منتقل می‌شود:
- اول، از طریق تنفس و استنشاق ترشحات عفونی ناشی از عطسه یا سرفه.
- دوم، از طریق لمس اشیاء آلوده به ویروس (مثل کتاب، دستگیره در یا دست دادن با فرد بیمار) و سپس لمس صورت. هوای سرد رطوبت را کاهش می‌دهد و باعث خشکی مجرای بینی می‌شود و این وضعیت اجازه می‌دهد ویروس‌ها راحت‌تر منتقل شوند.
تشخیص سرماخوردگی و
“`
آنفلوآنزا
تشخیص سرماخوردگی و آنفلوآنزا از همدیگر خیلی مهم است، به ویژه برای بچه‌ها و افراد مسن که ممکن است سیستم ایمنی بدنشان ضعیف باشد. سرماخوردگی معمولاً به راحتی قابل درمان است و در بدترین حالت ممکن است به عفونت باکتریایی منجر شود که با داروهای آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. ولی آنفلوآنزا یک بیماری جدی است که می‌تواند خطرناک باشد و حتی به مرگ منجر شود. هر دو بیماری دارای نشانه‌های مشابهی هستند، اما در بیشتر موارد می‌توان آنها را از هم تشخیص داد. به طور کلی نشانه‌های سرماخوردگی به تدریج در طی چند روز پس از شروع عفونت نمایان می‌شوند. سرماخوردگی معمولاً با گلودرد، عطسه، آبریزش بینی یا گرفتگی بینی شروع می‌شود. معمولاً تب یکی از علائم سرماخوردگی ساده نیست و وقتی تب وجود دارد، بیشتر نشان‌دهنده عفونت باکتریایی است. همچنین، سردرد شدید و دردهای عضلانی معمولاً با سرماخوردگی ارتباطی ندارند و علائم خستگی نیز معمولاً خفیف هستند.
نشانه‌های آنفلوآنزا
- سردرد
- سرفه‌های خشک
- لرز
- درد عمومی در تمام بدن
- تب بالا (بین 38 تا 40 درجه)
- گرفتگی بینی
- عطسه
- گلودرد
نشانه‌های آلرژی و سرماخوردگی
- گرفتگی بینی
- عطسه
- آبریزش بینی
- آبریزش چشم
- سردرد
علائم سرماخوردگی
نشانه‌ها یکی یکی ظاهر می‌شوند؛ ابتدا عطسه و آبریزش بینی و چشم، سپس گرفتگی بینی. در حالی که در آلرژی تمام این علائم به طور همزمان بروز می‌کند. عطسه‌های مکرر معمولاً نشانه‌ای از آلرژی هستند، اما عطسه‌های تک معمولاً نشان‌دهنده سرماخوردگی هستند. در سرماخوردگی، ترشحات بینی معمولاً زرد رنگ است، ولی در آلرژی، ترشحات بینی بی‌رنگ و رقیق است. معمولاً علائم سرماخوردگی می‌توانند 7 تا 10 روز ادامه داشته باشند، در حالی که نشانه‌های آلرژی در زمان کمتری برطرف می‌شوند، البته به شرطی که عامل حساسیت را از بین ببریم. تا به امروز، بیش از 200 نوع مختلف ویروس سرماخوردگی شناسایی شده است. به خاطر ساختار ضعیف سیستم ایمنی بدن و ارتباط زیاد بچه‌ها با همدیگر در مدرسه و مکان‌های عمومی، میزان سرماخوردگی در آنها بیشتر است.
نکته مهم
یکی از اشتباهات رایج مردم این است که وقتی سرماخورده‌اند، دستمالی که برای عطسه یا سرفه استفاده کرده‌اند را در جیب یا دست خود نگه می‌دارند و دوباره از آن استفاده می‌کنند. این کار می‌تواند عوامل بیماری را دوباره به بدن منتقل کند و باعث بدتر شدن بیماری شود. بیماران باید بعد از یک بار استفاده، دستمال خود را فوراً دور بیندازند. همچنین، یک اشتباه دیگر این است که با فشار، بینی را در دستمال تمیز می‌کنند. فشار هوا می‌تواند باعث شود مقداری از ترشحات بینی که حاوی ویروس‌ها و میکروب‌ها هستند، به سینوس‌ها منتقل شود و عفونت سینوسی ایجاد کند.
بسیاری از افراد پس از چند روز از آنفلوآنزا بهبودی می‌یابند، در حالی که سرماخوردگی ممکن است برای یک یا دو هفته طول بکشد. اگر نشانه‌های بیماری بدتر شوند یا برای مدت طولانی ادامه یابند، یا علائمی مانند تنگی نفس، درد در قفسه سینه، تب، استفراغ، درد شدید هنگام بلعیدن، سرفه مداوم، گرفتگی بینی و سردرد ظاهر شوند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
تهیه شده از مجله اینترنتی رضیم
مرضیه ملایری
