همه آنچه که باید در مورد رادیکال آزاد و آنتی اکسیدان بدانید! (2 نکته مهم)

رادیکال های آزاد را بیشتر بشناسیم

رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که الکترون‌های آنها به‌طور کامل جفت نشده‌اند. این مولکول‌ها در هر جایی وجود دارند، مانند هوایی که ما نفس می‌کشیم، در چیزهایی که دور و بر ما هستند و همچنین در داخل بدن ما. آن‌ها می‌توانند به سلول‌های بدن آسیب بزنند و با آزاد کردن مواد سمی به بافت‌های اطراف خود، ضرر زیادی به بدن برسانند.

در واقع، رادیکال‌های آزاد مولکول یا اتم‌هایی هستند که ناپایدار بوده و یک الکترون جفت نشده دارند. این مولکول‌ها وقتی یک پیوند از یک مولکول پایدار شکسته می‌شود، به وجود می‌آیند. این ویژگی باعث می‌شود که بسیار شیمیایی فعال باشند.

مهم‌ترین رادیکال آزاد در بدن انسان اکسیژن است. مولکول اکسیژن با دریافت یک الکترون از دیگر مولکول‌ها به تخریب آن‌ها می‌پردازد و می‌تواند آسیب‌های زیادی به سلول‌ها و دی‌ان‌ای وارد کند.

فعالیت رادیکال‌های آزاد در بدن می‌تواند به مشکلات زیادی مانند انواع سرطان‌ها، دیابت، نارسایی‌های قلبی، آسیب‌های مغزی، مشکلات عضلانی، پیری زودرس، آسیب‌های چشمی و ضعف سیستم ایمنی منجر شود.

در هر جا که صحبت از رادیکال‌های آزاد باشد، آنتی‌اکسیدان‌ها به عنوان یکی از بهترین راه‌های مقابله با آن‌ها و ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده مطرح می‌شوند. زیرا آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند این رادیکال‌های آزاد را از بین ببرند و سیستم ایمنی بدن را در برابر بیماری‌ها تقویت کنند.

خوردن غذاهایی که سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند برای سلامت بدن، تقویت سیستم ایمنی و همچنین طول عمر مهم است و می‌تواند روند پیری را به تأخیر بیاندازد.

نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن چیست؟

آنتی‌اکسیدان‌هایی که در غذاها وجود دارند، تاثیر رادیکال‌های آزاد را در بدن کاهش می‌دهند. وقتی این مولکول‌ها فعال هستند، بدن ما سریع‌تر فرسوده می‌شود و بنابراین فرآیند پیری زودتر پیش می‌آید.

بنابراین آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به جوان‌تر و شاداب‌تر ماندن بدن کمک کنند و علائم پیری را کاهش دهند. البته نه تمام انواع آنتی‌اکسیدان‌ها این خاصیت را دارند؛ بلکه برخی از آن‌ها در طولانی‌تر کردن عمر و جلوگیری از بیماری‌های خطرناک کارآیی بیشتری دارند.

مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌هایی که خاصیت ضدپیری دارند عبارتند از: کارتنوئیدها که در میوه‌ها و سبزی‌ها یافت می‌شوند، ویتامین C به همراه «بیوفلاوونوئیدها»، ویتامین E به همراه «توکوفرول‌ها» و سلنیوم که یک نوع آنتی‌اکسیدان معدنی است.

آکادمی ملی علوم آمریکا و موسسه ملی سرطان و دیگر سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند که روزانه حداقل پنج وعده از غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان، به ویژه میوه‌ها و سبزی‌ها، مصرف شود.

همچنین می‌توان تعداد وعده‌ها را تا 9 بار در روز افزایش داد، اما متأسفانه بیشتر مردم تنها یک یا دو وعده در روز از این خوراکی‌های مفید استفاده می‌کنند.

کارتنوئیدها به محافظت بدن در برابر عفونت‌ها و آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. این آسیب‌ها معمولاً ناشی از آلودگی، سیگار، نور شدید خورشید، اشعه رادیواکتیو و استرس هستند.

پزشکان می‌گویند که مصرف کارتنوئیدها می‌تواند به بهبود بینایی، سلامت پوست، کاهش خطر ابتلا به سرطان‌ها، پیشگیری از بیماری‌های قلبی، جلوگیری از پیری زودرس پوست و کاهش خطر مشکلات چشمی مانند آب مروارید و نابینایی کمک کند.

سبزی‌هایی که حاوی کارتنوئیدها هستند معمولاً به رنگ‌های زرد، قرمز، نارنجی و یا سبز تیره دیده می‌شوند و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به اسفناج، اشاره کرد.

“““html

در اینجا به برخی سبزیجاتی که خاصیت‌های زیادی دارند اشاره می‌کنیم: کلم بروکلی، فلفل سبز و قرمز، هویج و سیب‌زمینی شیرین.

سه آنتی‌اکسیدان مفید دیگر که با خاصیت بالای ضدپیری شناخته می‌شوند، شامل ویتامین‌های E و C و ماده معدنی سلنیوم هستند. این مواد باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند و از تحلیل رفتن و تضعیف استخوان‌ها، مفاصل و پوست جلوگیری می‌کنند.

ویژگی‌های ویتامین C شامل جلوگیری از چروک خوردن پوست، سالم نگه داشتن استخوان‌ها و حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن است. همچنین این ویتامین از اکسید شدن جلوگیری می‌کند، که می‌تواند منجر به بروز بیماری‌هایی مانند آب مروارید، آرتریت، بیماری‌های قلبی و سرطان شود.

منابع خوب این ویتامین شامل فلفل سبز و قرمز، کیوی، پرتقال، لیمو، گریپ‌فروت، توت‌ها، کلم بروکلی، طالبی و گوجه‌فرنگی هستند. ویتامین E نیز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و دیگر بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.

ویتامین E می‌تواند تأثیرات منفی مولکول‌های رادیکال آزاد را کم کند و از آسیب به اسیدهای چرب ضروری که برای سلول‌ها لازم هستند جلوگیری نماید. مهم‌ترین منابع ویتامین E شامل مغزها به ویژه بادام، دانه‌ها مانند تخمه آفتابگردان، بادام‌زمینی، کره بادام‌زمینی، غلات سبوس‌دار، اسفناج و آووکادو هستند.

سلنیوم نیز باعث تقویت سیستم ایمنی، کاهش اضطراب و افسردگی و حفظ سلامت مو و ناخن‌ها می‌شود. مهم‌ترین منابع غذایی حاوی این ماده معدنی عبارتند از غذاهای پروتئینی سالم مانند غذاهای دریایی، تخم‌مرغ، گوشت مرغ و قرمز، گندم سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و هر نوع غله سبوس‌دار.

سلنیوم همراه با ویتامین‌ها می‌تواند روند پیری را کند کرده و خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. همچنین از عروق خونی محافظت کرده و احتمال حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

همچنین بخوانید:

انواع ویتامین‌ها و عناصر دارای آنتی‌اکسیدان

• ویتامین A و کاروتنوئیدها: هویج، کدو، بروکلی، سیب‌زمینی شیرین، گوجه‌فرنگی، هلو، زردآلو، کلم و طالبی.
• ویتامین C: مرکبات، فلفل سبز، بروکلی، سبزیجات برگ سبز، توت‌فرنگی و گوجه‌فرنگی.
• ویتامین E: آجیل، دانه‌ها، غلات کامل و با سبوس، سبزیجات برگ سبز، روغن‌های گیاهی و روغن زیتون.
• سلنیوم: ماهی، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، حبوبات، مرغ و سیر.
• فیتوکمیکال‌ها: سویا، انگور بنفش، انار، قره‌قاط، چای.
• لیکوپن‌ها: لیکوپن‌ها در گوجه‌فرنگی و فرآورده‌های آن و همچنین در انگور صورتی و هندوانه وجود دارند.
• لوتئین‌ها: این مواد مغذی در سبزیجات برگ سبز مانند کلم، بروکلی، کیوی، کدو و اسفناج یافت می‌شوند.
• لیگنان‌ها: شامل دانه بذرک، دانه جو و چاودار.
• ویتامین‌هایی که شبیه آنتی‌اکسیدان عمل می‌کنند:کوآنزیم Q10 و گلوتاتیون.
• آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی که در بدن ساخته می‌شوند:سوپراکسید دیس موتاز (SOD)، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز.