پرورش و نگهداری گل ارکیده (2 نکته مهم)

“`html

“““html

در فصل تابستان، گیاهان می‌توانند در دمای 32 درجه سانتیگراد زندگی کنند، اما بهتر است آنها را مدت طولانی در این دما نگه ندارید.

آبیاری:

یکی از شایع‌ترین اشتباهات در مورد ارکیده‌ها، آبیاری بیش از حد آنهاست. اما ارکیده‌ها دوست ندارند که کاملاً خشک شوند و پژمرده بشوند. باید قبل از اینکه گیاه خشک شود، آن را آبیاری کنید و صبر کنید تا بار دیگر نزدیک به خشک شدن برسد تا دوباره آبیاری کنید.

فاصله آبیاری بستگی به ترکیب خاک گلدان دارد که معمولاً از مواد سبک و آب‌دوست ساخته می‌شود. در هوای معتدل یا سرد، کافیست هر 10 تا 12 روز به ارکیده آب بدهید و در هوای گرم، هر زمان که خاک نزدیک به خشک شدن باشد، حدود یک بار در هفته آبیاری کنید. آب مناسب برای ارکیده‌ها آب با املاح کم است. اگر در جایی زندگی می‌کنید که آب سخت (آهک دار) دارد، بهتر است از آب باران یا آب جوشیده استفاده کنید.

آبیاری و کیفیت آب برای ارکیده‌ها از مهمترین نکات در نگهداری این گل‌هاست. حتماً هنگام آبیاری، از پاشیدن آب روی غنچه‌ها و شکوفه‌ها خودداری کنید، زیرا این کار عمر گل‌ها را کوتاه می‌کند. همچنین نیاز رطوبتی این گیاهان باید به روش دیگری تأمین شود. معمولاً در خاک این گیاه از دانه‌های سنگ‌های سبک معدنی مانند لیکا و پرلیت‌های درشت استفاده می‌شود تا ریشه گیاه بتواند رطوبت هوا را از آنها بگیرد.

نور:

نیاز به نور بسته به نوع ارکیده متفاوت است. به‌طور کلی، ارکیده‌ها خصوصاً نوع فالانوپسیس، گیاهانی سایه‌دوست محسوب می‌شوند. مکان گلدان نباید خیلی تاریک باشد یا به شدت در معرض نور آفتاب قرار بگیرد. باید گلدان در یک مکان روشن و نورگیر قرار بگیرد، اما از تابش مستقیم و زیاد آفتاب در امان باشد. مراقب انتخاب مکان مناسب برای ارکیده باشید تا به خوبی رشد کند. اگر نور خورشید به مدت طولانی به آن بتابد یا اگر مکان بیش از حد تاریک باشد، ارکیده گل‌هایش را از دست می‌دهد و به تدریج خشک می‌شود.

کوددهی:

برای حداکثر رشد، باید هر دو هفته یا یک ماه یک بار به ارکیده‌ها کود بدهید، البته به شرطی که نور، دما و آب مناسبی فراهم شده باشد. میزان کود بستگی به محیط کشت دارد. کودهای آزادشونده برای ارکیده‌ها به خوبی عمل می‌کند و برخی از پرورش‌دهندگان ترکیبی از کودهای مایع و آزادشونده را ترجیح می‌دهند که مواد مغذی را به مدت طولانی‌تری فراهم می‌کند. استفاده از کودهای آزادشونده ایمن‌تر است و اگر به طور تصادفی مقدار زیادی از آن استفاده شود، آسیب کمتری ایجاد می‌کند. در ماه‌های زمستان، معمولاً کوددهی را کم می‌کنند.

کودهایی که به تدریج تجزیه می‌شوند یا ترکیب 14-14-14 درصد NPK به همراه عناصر کم‌مصرف، به مقدار یک در هزار یا نیم در هزار به صورت ماهیانه برای رشد گیاه مفید هستند. در گلخانه‌های حرفه‌ای، هنگام گلدهی، میزان فسفر را افزایش می‌دهند، مثلاً از کود 20-30-10 استفاده می‌کنند. همچنین در ماه‌های زمستان، کوددهی را کم می‌کنند. بهتر است در زمان شکوفه‌زنی گیاه، کوددهی انجام نشود. ارکیده‌های فالانوپسیس گیاهانی سایه‌دوست هستند.

ازدیاد ارکیده‌ها:

ارکیده‌ها می‌توانند از طریق لقاح و همچنین به روش غیرتناسلی تکثیر شوند. از آنجایی که بیشتر ارکیده‌ها از طریق بذر معمولاً گل‌های مناسب برای تولید انبوه نمی‌آورند، تمرکز بر تکثیر غیرجنسی این گیاه بیشتر است تا فرزندان دقیقاً مانند گیاه مادر باشند. این روش ازدیاد مخصوص ارکیده است و مشابه آن در گل‌های دیگر نیست.

ازدیاد به روش قلمه:

بیشتر ارکیده‌های مونوپوریال مانند Arachnis و Vanada را می‌توان با قلمه انتهایی تکثیر کرد. معمولاً قلمه‌های ارکیده باید بین 7.5 تا 10 سانتیمتر طول داشته باشند. قلمه انتهایی Vanada معمولاً 30 تا 37 سانتیمتر طولش است و باید دارای 12 برگ و چند ریشه هوایی باشد. می‌توان این قلمه‌ها را بدون نیاز به بستر کشت خاصی در گلدان کاشت. قلمه‌های Arachnis نیز معمولاً 45 تا 60 سانتیمتر طول دارند و باید ریشه هوایی داشته باشند. این قلمه‌ها باید به طور مستقیم در گلدان قرار گیرند.

“““html

مزرعه یا گلدان کاشته شود.

ازدیاد به روش تقسیم بوته :

برای افزایش تعداد گیاهان Cattleya و دیگر ارکیده‌های مانند آن، می‌توان از روش تقسیم بوته استفاده کرد. این کار باید با گیاهانی انجام شود که حداقل ۶ پیاز کاذب دارند. محل برش ریزوم را بین سومین و چهارمین پیاز کاذب انتخاب می‌کنیم و سپس هر دو قسمت را به صورت جداگانه در گلدان می‌کاریم. از آنجا که بیشتر Cattleyaها در هر سال فقط یک برگ جدید تولید می‌کنند، تقسیم ریزوم معمولاً هر سه سال یکبار انجام می‌شود.

تعویض گلدان:

در اسفندماه، باید گیاه را به گلدانی جدید با مخلوط خاک برگ، پیت و خاک معمولی منتقل کنیم و در ابتدا مقدار کمی آب به آن بدهیم.
به طور مرتب با آب بدون مواد قلیایی بر روی برگ‌ها آب می‌پاشیم یا گلدان را در جایی مرطوب و با نور ملایم قرار می‌دهیم، دور از تابش مستقیم آفتاب.

ساقه گل‌دهنده در ارکیده فالانوپسیس می‌تواند مدت زیادی، حدود ۳ تا ۶ ماه، شکوفا بماند. حتی شاخه بریده این گل هم می‌تواند یک ماه در آب دوام بیاورد. بعد از تمام شدن غنچه‌ها، ساقه گل‌دهنده را بررسی کنید. ممکن است زبانک‌های سبز یا قهوه‌ای بر روی آن وجود داشته باشد که از ساقه‌های گل‌دهنده جانبی محافظت می‌کند. اگر چنین زبانک‌هایی وجود دارند، ساقه گل‌دهنده را قطع نکنید و اجازه دهید ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند و شکوفا شوند. اگر ساقه جانبی وجود نداشت، قطع کردن ساقه گل‌دهنده اصلی می‌تواند به تسریع گلدهی مجدد کمک کند.

بعد از پایان فصل گلدهی معمولاً باید خاک گلدان را عوض کرد. می‌توان از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت استفاده کرد، مانند پرلیت درشت، لیکا، ورمیکولیت یا پوکه معدنی درشت خرد نشده و همچنین بقایای پوسیده چوب، پیت ماس، کوکوپیت، ذغال چوب و کمی شن و خزه. در کشت‌های هیدروپونیک می‌توان از اسفنج یا پرلیت به تنهایی یا بسترهای جدید دیگر استفاده کرد. همچنین، ریشه‌های بیرون گلدان نشان‌دهنده سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت از هوا به بیرون می‌آیند. بیشتر پرورش‌دهندگان از گلدان‌های پلاستیکی شفاف استفاده می‌کنند تا ریشه‌ها درون گلدان دیده شوند و به نظر می‌رسد نور برای ریشه‌های ارکیده فالانوپسیس مفید است.

در مورد ارکیده فالانوپسیس :

بعد از پایان فصل گلدهی معمولاً باید خاک گلدان را عوض کنیم. می‌توان از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت مانند پرلیت درشت، لیکا، ورمیکولیت، و پوکه معدنی درشت خرد نشده همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت به همراه مقداری ذغال چوب و کمی شن و البته خزه استفاده کرد. در کشت‌های هیدروپونیک از اسفنج یا پرلیت درشت به تنهایی یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده می‌شود. همچنین به یاد داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان نشانه‌ای از سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت از هوا به بیرون می‌آیند. اکثر پرورش‌دهندگان از گلدان‌های پلاستیکی شفاف استفاده می‌کنند و نور به ریشه‌های ارکیده فالانوپسیس کمک می‌کند.

چگونه آبیاری کنیم ارکیده‌ها دوست ندارند که تا مرز خشک شدن بی‌آب بمانند. بنابراین باید قبل از اینکه خاک کاملاً خشک شود، آبیاری انجام گیرد و حساسیت به ماندابی بودن نیز دارند. پس باید صبر کرد تا خاک تقریباً نزدیک به خشک شدن برسد و سپس آبیاری کرد. بهترین زمان برای آبیاری در حدود یک‌بار در هفته تا ۱۰ روز یکبار است. در زمستان‌ها که گرما ایجاد می‌شود و رطوبت هوا کاهش می‌یابد، نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. مراقب باشید که آب روی غنچه‌ها و شکوفه‌ها نریزد، زیرا عمر گل‌ها کمتر می‌شود.

برای اینکه رطوبت به ریشه‌های ارکیده بهتر برسد، در خاک این گیاه از دانه‌های سنگ‌های سبک معدنی مانند پرلیت، لیکا یا پوکه‌های معدنی درشت همرا با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس (بقایای نوعی خزه) یا کوکوپیت (نوعی خاک از الیاف درخت نارگیل) استفاده می‌شود. ریشه ارکیده با چسبیدن به این مواد، رطوبت را به آرامی از آنها جذب می‌کند.

“““html

برای تزیین آشپزخانه

گل‌های ارکیده روش جالبی برای شکوفه دادن دارند. وقتی گل‌ها تمام می‌شوند، اگر به ساقه گل نگاه کنید، ممکن است ببینید که در آن زبانک‌های سبز یا قهوه‌ای وجود دارد که در واقع از ساقه‌های گل‌دهنده جانبی حفاظت می‌کنند. اگر چنین زبانک‌هایی را دیدید، نباید ساقه را قطع کنید. با رشد ساقه‌های جانبی، دوباره گل خواهید داشت.

این گلدان‌ها یک سیستم آب‌رسانی خاص دارند که به آرامی آب را برای گیاه فراهم می‌کنند. این طرح برای استفاده در آشپزخانه بسیار مناسب است. هرچند نمونه‌های داخلی آن هنوز دیده نشده، اما در فروشگاه‌های کانادا پیدا می‌شود و می‌تواند الهام‌بخش خوبی برای دوستداران ارکیده باشد.

باغ شیشه‌ای بسازیم

ارکیده‌ها یکی از گل‌هایی هستند که می‌توان آن‌ها را در تراریوم نگهداری کرد. لازم نیست که گیاه را از گلدان خارج کنید؛ کافیست گلدان را در یک ظرف شیشه‌ای مناسب قرار دهید. دلیل اینکه ارکیده در تراریوم خوب رشد می‌کند، این است که رطوبت حدود 80 درصد بهترین شرایط برای نگهداری آن است. یکی از افزودنی‌های مهمی که می‌توانید به خاک گلدان‌های ارکیده در تراریوم اضافه کنید، زغال چوب است. این زغال از رشد باکتری‌ها در محیط تراریوم جلوگیری می‌کند. زغال معمولاً در دسترس است ولی می‌توانید آن را از گل‌فروشی‌های مخصوص نیز تهیه کنید.

قیم لازم دارد

اگر دقت کنید، خواهید دید که همیشه ساقه‌های بلند ارکیده‌ها با کمک یک قیم (پشتیبان) نگهداری می‌شوند. برای اینکه این ساقه‌های شکننده خوب نگه‌داری شوند، آن‌ها را با یک گیره یا سیم به دور یک قیم تزئینی محکم کنید. اگر دیدید که برگ‌های گیاه‌تان شروع به ریزش کرده، آب اضافی گلدان را خالی کنید. معمولاً به خاطر سرما، گیاه رشدش متوقف می‌شود. دما حداکثر باید در تابستان 27 درجه و در زمستان 10 درجه باشد. ارکیده‌ها پنجره‌های شرقی با نور خوب را دوست دارند. اگر چنین نوری نداشتید، نور جنوبی گزینه خوب دیگری است. البته نور مستقیم می‌تواند بسیار مضر باشد و باید از پشت یک پرده حریر یا به‌طور غیرمستقیم بر گلدان بتابد. نور پنجره‌های غربی هم برای ارکیده‌ها اصلاً مناسب نیست.

این گل اسرارآمیز

وجود چندین نوع گل ارکیده با اشکال خاص و عجیب، این گل را خیلی جالب کرده است. مثلاً یک نوع ارکیده که چند سال پیش اعلام شده بود منقرض شده، شکلی شبیه به روح دارد. یکی دیگر شبیه به پرنده حواصیل است. ارکیده زنبور و ارکیده‌ای که شبیه صورت یک میمون است نیز وجود دارند. اگر از خود می‌پرسید چرا این اشکال عجیب وجود دارند، دانشمندان گیاه‌شناس می‌گویند که ارکیده‌ها این کار را می‌کنند تا حشرات را به سمت خود جذب کنند و با کمک آن‌ها، عمل گرده‌افشانی را بهتر انجام دهند و نسل خود را حفظ کنند.

چطور تقویتش کنیم

ارکیده انواع مختلفی دارد اما دو نوع آن از نظر تجاری معروف‌تر هستند؛ فالانوپسیس که به ارکیده پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی معروف است و سیمبیدیوم. زمان گلدهی ارکیده‌ها متفاوت است و آن‌ها معمولاً از اواخر آذرماه شروع به گلدهی می‌کنند و این گلدهی چند ماه ادامه دارد. بعد از تمام شدن گلدهی، گیاه به مدت کمی نیاز به استراحت و بازسازی دارد تا دوباره بتواند گل بدهد. برای کوددهی، بهتر است از کودهایی استفاده کنید که به آرامی تجزیه و آزاد می‌شوند. کودهای مخصوص ارکیده در گل‌فروشی‌های ویژه پیدا می‌شوند، ولی می‌توانید از کودهای حلال در آب معمولی هم استفاده کنید. اما در طول ماه‌های سرد سال باید کوددهی را کمتر کنید. همچنین وقتی گیاه شکوفه داده، کوددهی می‌تواند عمر گل‌ها را کمتر کند.

“`

گاهی اوقات در مخلوط خاک گلدان از خزه و ماسه هم بهره می‌برند. اگر ریشه‌هایی از گلدان بیرون زده‌اند، این نشان از سلامت گیاه ماست. این ریشه‌ها وظیفه دارند رطوبت هوا را جذب کنند. نیازی نیست که ریشه‌ها را با فشار داخل خاک گلدان فرو کنید. یادتان باشد که ارکیده‌ها هوای مرطوب را بیشتر دوست دارند، بنابراین خوب است گاهی برگ‌های ارکیده را با اسپری آب مرطوب کنید. معمولاً بعد از اینکه گل‌ها تمام شدند، باید خاک گلدان را عوض کنید.

لطفاً اگر سوال یا نظری درباره مطلب ارکیده فالانوپسیس – PHALAENOPSIS ORCHID دارید، آن را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

———————————————————————————————–

مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی

سایت رضیم