پیشگیری و درمان آنفولانزا با داروی زانامیویر (2 نکته مهم)
“`html
موارد مصرف و عوارض جانبی زانامیویر
زانامیویر (Zanamivir) برای درمان آنفولانزا و جلوگیری از انتشار عفونت در افرادی که به این ویروس مبتلا شده‌اند، استفاده می‌شود. این دارو همچنین می‌تواند به کاهش مشکلات ناشی از آنفولانزا، مانند پنومونی، کمک کند. اگر زانامیویر در ابتدای بروز علائم استفاده شود، تاثیر بیشتری دارد، اما حتی پس از ۴۸ ساعت برای بزرگسالان و ۳۶ ساعت برای کودکان نیز هنوز کارایی دارد.
زانامیویر همچنین برای جلوگیری از شیوع آنفولانزا استفاده می‌شود؛ این دارو به شکل پودری است که باید استنشاق شود و به افرادی تجویز می‌گردد که در تماس نزدیک با مبتلایان به آنفولانزا هستند.
اشکال دارویی: پودر استنشاقی – ۵ میلی‌گرم در هر بار استنشاق
مکانیسم اثر زانامیویر
زانامیویر، آنزیمی به نام نورامینیداز (سیالیداز) را که ویروس برای آزادسازی ذرات جدید از سلول‌های عفونی نیاز دارد، متوقف می‌کند. این کار همچنین به ویروس کمک می‌کند تا به سلول‌ها دسترسی پیدا کند. زانامیویر در برابر ویروس‌های آنفولانزای B و A فعالیت دارد.
فارماکوکینتیک زانامیویر
زانامیویر پس از تجویز خوراکی به سختی جذب می‌شود و تقریباً ۲ درصد از دوز آن به بدن می‌رسد. اما در دوز استنشاقی، حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جذب می‌شود و پس از ۱ تا ۲ ساعت به بالاترین غلظت در خون می‌رسد. مقداری از آن در ناحیه پشت دهان و گلو باقی می‌ماند و از طریق دستگاه گوارش دفع می‌شود. نسبت جذب شده، به شکل تغییر نکرده از طریق ادرار خارج می‌شود و نیمه عمر آن حدود ۲.۵ تا ۵ ساعت است.
موارد منع مصرف داروی زانامیویر
- به تاریخ انقضای داروی زانامیویر توجه کنید و اگر تاریخ آن گذشته، از آن استفاده نکنید.
- هرگز زانامیویر را به افراد دیگر، حتی اگر علائمی مشابه شما دارند، ندهید.
- از دوز بیشتر از آنچه پزشک تجویز کرده استفاده نکنید.
- بررسی کنید که آیا داروهای دیگری که استفاده می‌کنید با زانامیویر تداخل دارند و حتماً پزشک را از این موارد مطلع کنید.
- بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند چون امکان بروز اسپاسم در ریه‌ها در آنها بیشتر است. برای بیماران مبتلا به آسم یا COPD، باید یک داروی گشادکننده برونش با عملکرد سریع در دسترس باشد.
مقدار و موارد مصرف زانامیویر
- زانامیویر باید به صورت استنشاقی استفاده شود. دوز معمول دو استنشاق (۵ میلی‌گرم در هر بار) دو بار در روز (با فاصله حدود ۱۲ ساعت) به مدت پنج روز توصیه می‌گردد. در اولین روز درمان، دو دوز (با حداقل فاصله دو ساعت) باید مصرف شود.
- برای بهترین نتیجه، درمان باید به محض بروز علائم آغاز شود. دوز پیشگیری از آنفولانزا در محیط خانوادگی ۱۰ میلی‌گرم یک بار در روز به مدت ۱۰ روز است.
- برای پیشگیری از آنفولانزا در جامعه، ۱۰ میلی‌گرم یک بار در روز به مدت ۲۸ روز توصیه می‌شود.
مصرف زانامیویر در دوران بارداری و شیردهی
بارداری: بر اساس اطلاعات مرکز کنترل بیماری‌ها (CDC)، استفاده از زانامیویر در دوران بارداری منع ندارد زیرا مزایای آن بیشتر از خطراتش است.
مادران شیرده: مشخص نیست که آیا زانامیویر در شیر مادر ترشح می‌شود یا خیر. با این حال، CDC توصیه می‌کند که زنان شیرده مبتلا به آنفولانزا بعد از زایمان از داروهای ضد ویروسی استفاده کنند.
تداخلات دارویی زانامیویر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد داروها را تحت تأثیر قرار دهد…
“`
استفاده از داروها می‌تواند در برخی موارد خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بنابراین، حتماً لیستی از تمام داروهایی که استفاده می‌کنید، اعم از داروهای تجویزی، بدون نسخه و داروهای گیاهی تهیه کنید و آن را با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید. همچنین، هیچ‌گاه دوز دارو را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید و مصرف دارو را نیز ناگهان قطع نکنید.
اگر در ۲ هفته گذشته واکسن آنفولانزا دریافت کرده‌اید، حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر مصرف زانامیویر خیلی نزدیک به دریافت واکسن آنفولانزا باشد، ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. بهتر است حداقل ۲ روز بعد از پایان درمان با زانامیویر، برای دریافت واکسن آنفولانزا در بینی منتظر بمانید.
نکات مهم قبل از مصرف زانامیویر
برخی داروها برای شرایط خاص تجویز نمی‌شوند و در صورت نیاز به درمان‌های اضافی، قابل تجویز هستند. بنابراین، پیش از استفاده از داروی زانامیویر، پزشک شما باید از موارد زیر مطلع باشد:
- اگر باردار هستید یا به نوزادتان شیر می‌دهید.
- اگر دارای مشکلات تنفسی هستید.
- اگر از داروهای دیگری استفاده می‌کنید، شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، داروهای گیاهی و مکمل‌ها.
- اگر به یکی از داروها حساسیت دارید.
عوارض جانبی ممکن از داروی زانامیویر
هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، اما بسیاری از افراد هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. برخی عوارض ممکن است به‌طور موقت ایجاد شوند و پس از گذشت زمان از بین بروند. اگر عوارضی که تجربه می‌کنید ادامه‌دار شد، باید با پزشک خود مشورت کنید:
- کهیر پوستی: اگر مزاحمت ایجاد کرد، با پزشک خود صحبت کنید.
- تنگی نفس: به پزشک خود اطلاع دهید.
فرم استنشاقی زانامیویر معمولاً به خوبی تحمل می‌شود. اما در موارد نادر، ممکن است برونکواسپاسم حاد یا کاهش عملکرد تنفسی رخ دهد، به ویژه در افرادی که سابقه بیماری تنفسی دارند. این موارد در کسانی که سابقه ندارند بسیار نادر است.
دیگر عوارض جانبی عبارتند از: علائم دوبینی، سردرد، مشکلات گوارشی، سرفه و برونشیت که تشخیص آنها از علائم آنفولانزا ممکن است دشوار باشد. همچنین، گزارش‌هایی نادر از واکنش‌های حساسیتی شدید شامل تورم در ناحیه دهان و چهره و نیز راش‌های پوستی وجود دارد.
اگر علائم جدیدی را مشاهده کردید که فکر می‌کنید به مصرف زانامیویر مربوط می‌شود، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
نحوه نگهداری از داروی زانامیویر
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در محلی خشک و خنک و به دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کنید.
