گلیکوپیرولات چیست و از موارد مصرف آن چه می دانید؟ (2 نکته مهم)

معرفی داروی گلیکوپیرولات

گلیکوپیرولات یا برمید گلیکوپیرونیوم، یک نوع دارو است که به گروه آنتی کولینرژیک‌ها تعلق دارد. این دارو معمولاً به همراه داروهای دیگر برای درمان زخم‌های گوارشی مانند زخم معده استفاده می‌شود. گلیکوپیرولات می‌تواند به کاهش درد در ناحیه معده و شکم کمک کند، اما نمی‌تواند به طور کامل زخم‌ها را درمان کرده یا از ایجاد مشکلات بیشتر جلوگیری کند. این دارو با کاهش میزان اسید معده به تسکین درد کمک کرده و همچنین باعث افزایش حرکات طبیعی روده می‌شود و ماهیچه‌های معده و روده را آرام می‌کند.

گلیکوپیرولات یک نوع آنتی موسکارین است که مشابه آتروپین عمل می‌کند. وقتی که این دارو به صورت عضلانی تزریق می‌شود، اثرات آن بعد از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه شروع می‌شود و این اثرات بین ۲ تا ۳ ساعت ادامه دارد. همچنین اثرات آن در کاهش ترشح بزاق به مدت ۷ ساعت باقی می‌ماند. اگر به صورت وریدی داده شود، کارایی آن ظرف یک دقیقه شروع می‌شود. گلیکوپیرولات مانند آتروپین در بیهوشی نیز کاربرد دارد و همچنین در درمان تعریق بیش از حد و کمک به درمان زخم معده استفاده می‌شود.

نام تجاری: Robinul
اشکال دارویی: کپسول‌های تنفسی، محلول خوراکی، قرص، آمپول

موارد مصرف گلیکوپیرولات

کاهش ترشح قبل از جراحی، برگرداندن فعالیت عصبی-عضلانی، بیماری اولسرپپتیک، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)

مکانیسم اثر گلیکوپیرولات

این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های استیل کولین در سیستم عصبی، ترشح اسید معده را کنترل می‌کند.

فارماکوکینتیک گلیکوپیرولات

گلیکوپیرولات به مقدار کمی از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود و معمولاً حدود 10 تا 20 درصد از دوز خوراکی آن جذب می‌شود.

• این دارو به طور محدود به سد خونی مغزی نفوذ می‌کند و از طریق صفرا و ادرار دفع می‌شود.
• زمان شروع اثر گلیکوپیرولات به شکل خوراکی حدود یک ساعت، به صورت عضلانی یا زیر جلدی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و به صورت وریدی یک دقیقه است.
• مدت اثر این دارو به شکل خوراکی ۸ تا ۱۲ ساعت، و به صورت عضلانی یا زیر جلدی ۲ تا ۷ ساعت می‌باشد.
• این دارو در کبد به مقدار کمی متابولیزه می‌شود و بیشتر از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود.

روش مصرف گلیکوپیرولات

• قبل از شروع درمان با قرص گلیکوپیرولات، حتماً بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور اطلاعات مهمی درباره دارو و عوارض جانبی احتمالی آن به شما می‌دهد.
• دوز و مقدار مصرف داروی گلیکوپیرولات برای هر فرد متفاوت است، بنابراین دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید. معمولاً این دارو باید ۲ تا ۳ بار در روز مصرف شود و نباید بیش از ۸ میلی گرم در روز مصرف کنید.
• اگر یک دوز از گلیکوپیرولات را فراموش کردید و به زودی به یاد آوردید، دارو را مصرف کنید، اما اگر نزدیک به زمان دوز بعدی به یاد آوردید، دوز فراموش شده را مصرف نکنید؛ از دو برابر کردن دوزها خودداری کنید.

مقدار مصرف گلیکوپیرولات

قبل از جراحی برای بازگشت بلوک عصبی-عضلانی:

• بالغین: ۰.۲ mg دارو به‌صورت وریدی همراه با 1mg نئوستیگمین

“`html

• پیش از جراحی، 5 میلی‌گرم پیریدوستیگمین نیم تا یک ساعت مصرف شود.
• بچه‌های 2 تا 12 سال: تزریق عضلانی 002/0 تا 004/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم.
• بچه‌های کمتر از 2 سال: تزریق عضلانی 004/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم.

اولسرپپتیک:

• افراد بزرگ‌تر: 1 تا 2 میلی‌گرم، 3 بار در روز (حداکثر 8 میلی‌گرم در روز) که بعداً به 1 میلی‌گرم دو بار در روز کاهش می‌یابد؛ یا 01/0 تا 02/0 میلی‌گرم به‌صورت عضلانی یا وریدی 3 تا 4 بار در روز.

عوارض جانبی گلیکوپیرولات

• پوستی: کهیر، واکنش‌های آلرژیک.
• متفرقه: اختلال در شیردهی، احتقان بینی، کاهش عرق.
• دستگاه عصبی مرکزی: گیجی، اضطراب، بی‌قراری، تحریک‌پذیری، توهم، هذیان، سردرد، خواب‌آلودگی، افسردگی، ناهماهنگی، سرگیجه، خستگی، گرگرفتگی، ضعف.
• چشم، گوش، حلق و بینی: تاری دید، حساسیت به نور، گشاد شدن مردمک، مشکلات در بلع، افزایش فشار داخل چشم، میدریاز، فلج تطابق.
• قلب و عروق: تپش قلب، افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون موقعیتی، برادیکاردی پارادوکس.
• گوارشی: خشکی دهان، یبوست، تهوع، استفراغ، ناراحتی شکمی، ایلئوس پارالیتیک، تغییر در حس مزه.
• ادراری تناسلی: تأخیر در جریان ادرار، احتباس ادراری، ناتوانی جنسی.

موارد منع مصرف گلیکوپیرولات

• حساسیت شدید به دارو.
• گلوکوم با زاویه بسته.
• میاستنی گراویس.
• انسداد ادراری گوارشی.
• بچه‌های کوچکتر از 3 سال.
• تاکیکاردی.
• ایسکمی میوکارد.
• بیماری کبدی.
• کولیت اولسرو.
• مگا کولون توکسیک.

تداخلات دارویی گلیکوپیرولات

استفاده همزمان این دارو با گلوکوکورتیکویدها و هالوپریدول ممکن است فشار داخل چشم را بالا ببرد. اگر با داروهای آنتی‌هیستامین و داروهای ضد موسکارینی مانند دیسایپرامید، فنوتیازین‌ها و داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای مصرف شود، اثرات آنتی موسکارینی بیشتر می‌شود. مصرف همزمان با داروهای ضد میاستنی ممکن است حرکت روده را کاهش دهد. همچنین، استفاده همزمان با مکمل‌های پتاسیم می‌تواند خطر ایجاد زخم‌های گوارشی بر اثر پتاسیم را افزایش دهد. گلیکوپیرولات باید حداقل یک ساعت قبل از داروهای آنتی‌اسید مصرف شود. کتوکونازول و لوودوپا ممکن است جذب این دارو را کاهش دهند؛ بنابراین، فاصله حداقل 3 ساعت بین مصرف این داروها باید رعایت شود.

توصیه‌های دارویی گلیکوپیرولات

1. داروی رقیق شده را به‌صورت وریدی با استفاده از یک لوله نوع Y یا شیر سه‌راه، به آرامی و در مدت 1 تا 2 دقیقه تزریق کنید.
2. دوز تزریقی را در حالت خوابیده به یک طرف تجویز کنید تا فشار خون کاهش نیابد.
3. برای کاهش علائم گوارشی، دارو را همراه با غذا مصرف کنید و از مایعات غیر از آب نیز استفاده کنید.
4. دوز تزریقی گلیکوپیرولات به آرامی تزریق شده و تا یک ساعت پس از آن در بستر مانده و علائم حیاتی بررسی شود.
5. قبل از تزریق گلیکوپیرولات دوز را به‌دقت بررسی کنید، زیرا افزایش جزئی در دوز ممکن است منجر به مسمومیت شود.
6. برای کاهش خشکی دهان، از آب‌نبات‌های سفت، نوشیدنی‌های مکرر و آدامس بدون شیرینی استفاده کنید.

“`مصرف قرص گلیکوپیرولات در دوران بارداری و شیردهی

در دوران بارداری و شیردهی، نباید هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف کنید. زیرا داروها می‌توانند تأثیرات منفی بر روی جنین یا خودتان داشته باشند.

تاثیر قرص گلیکوپیرولات بر رانندگی و کار با ماشین آلات

قرص گلیکوپیرولات ممکن است باعث خواب آلودگی یا تاری دید شود. بنابراین، بهتر است قبل از رانندگی یا کار با ماشین آلات، از حالت هوشیاری خود اطمینان حاصل کنید.

ارزیابی بالینی پس از مصرف گلیکوپیرولات

• در صورت بروز مشکل در ادرار کردن یا نگهداری ادرار، مثانه را بررسی کنید.
• اگر یبوست دارید، میزان غذا و مایعات را افزایش دهید و ورزش کنید.
• تحمل دارو در طولانی‌مدت ممکن است نیاز به تغییر دوز داشته باشد.
• وضعیت روحی خود را بررسی کنید؛ این دارو ممکن است در ابتدای درمان باعث بدتر شدن علائم روحی شود.

مصرف بیش از حد گلیکوپیرولات (مسمومیت دارویی)

• هرگز دارو را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
• اگر علائمی مانند بزرگ شدن مردمک چشم، خشکی پوست، تب، سرگیجه، تشنگی شدید، مشکل در بلع، تغییرات در خلق و خوی (مانند سردرگمی یا هیجان بیش از حد)، ضربان قلب غیر طبیعی، ضعف عضلانی و عدم توانایی حرکت را مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

آموزش به بیمار و خانواده حین مصرف گلیکوپیرولات

• هرگز به‌طور ناگهانی مصرف دارو را قطع نکنید، بلکه به تدریج در طول یک هفته آن را کاهش دهید.
• به دلیل خواب آلودگی، از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند خودداری کنید.
• از مصرف داروهای بدون نسخه مانند: داروهای ضدسرفه، داروهای سرماخوردگی حاوی الکل و آنتی‌هیستامین‌ها، مگر با نظر پزشک پرهیز کنید.

موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف گلیکوپیرولات

برخی داروها در شرایط خاص نمی‌توانند تجویز شوند و برخی دیگر به عنوان درمان تکمیلی استفاده می‌شوند؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف دارو، پزشک شما از شرایط زیر مطلع باشد:

• اگر باردار یا شیرده هستید.
• اگر مشکلات قلبی دارید، مانند آنژین، سابقه سکته قلبی یا فشار خون بالا.
• اگر دچار پرکاری تیروئید هستید.
• اگر به بیماری‌های عضلانی مانند میاستنی گراویس مبتلا هستید.
• اگر به بیماری‌های تنفسی و آسم مبتلا هستید.
• اگر دچار گلوکوم (بیماری چشمی) هستید.
• اگر بزرگی پروستات دارید.
• اگر مشکلات ادراری دارید.
• اگر به بیماری‌های کبدی یا کلیوی مبتلا هستید.
• اگر دچار انسداد در دستگاه گوارش (معده یا روده) هستید.
• اگر قبلاً به هر نوع دارویی حساسیت داشته‌اید.
• اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید.“`html
  این داروها شامل تمام داروهایی است که شما ممکن است مصرف کنید، چه به شما تجویز شده باشد و چه به صورت خودسرانه استفاده کرده باشید، مانند داروهای گیاهی و مکمل‌ها.

شرایط نگهداری گلیکوپیرولات

• این دارو را از دسترس بچه‌ها دور نگه‌ دارید.
• دارو را در یک مکان خشک و خنک نگه‌ دارید و از گرما و نور مستقیم دور کنید.

بیشتر بخوانید:

جمع‌آوری شده توسط بخش سلامت

مجله رضیم