بیماری ها و درمان آنها
درد سندرم هایپرموبیلیتی : شلی یا بیش تحرکی مفصل چیست؟ (2 نکته مهم)
“`html
همه چیز درباره درد سندروم هایپرموبیلیتی
شلی یا بیش تحرکی مفصل چیست؟
- اگر شما شلی یا بیش تحرکی مفاصل دارید، یعنی می‌توانید مفاصل خود را به راحتی بیشتر از حالت نرمال حرکت دهید.
- بیش تحرکی مفاصل زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌هایی که مفاصل را نگه می‌دارند، مانند
رباط‌ها و کپسول مفصلی، بیش از حد شل هستند. - معمولاً عضلات ضعیف اطراف مفصل به شلی و بیش‌تحرکی کمک می‌کند.
مفاصل که بیشترین آسیب را دارند:
- زانو‌ها
- شانه‌ها
- آرنج‌ها
- مچ دست‌ها
- انگشتان
- بیش تحرکی مفاصل یک بیماری رایج به ویژه در کودکان است، زیرا بافت همبند در آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است.
- در کودکی که مبتلا به بیش تحرکی مفاصل است، ممکن است با بالا رفتن سن قابلیت انعطاف مفاصل کمتر شود.
- برخی افراد مبتلا به بیش تحرکی مفاصل ممکن است درد یا سفتی در مفاصل را نیز تجربه کنند.
- در این شرایط، به این وضعیت سندرم هایپر موبیلیتی گفته می‌شود.
علل رایج سندرم هایپر موبیلیتی
سندرم هایپر موبیلیتی معمولاً خوش‌خیم است، چون تنها نشانه آن شلی مفاصل است.
دلایل بروز این سندرم شامل موارد زیر می‌شود:
- شکل استخوان یا عمق گودرفتگی‌های مفصلی
- حجم یا قدرت‌ی عضلانی
- کشیدگی بافت‌های بدن
- سابقه خانوادگی هایپرموبیلیتی
- در موارد نادر، بیش‌تحرکی به خاطر یک مشکل پزشکی اصلی است.
مشکلاتی که ممکن است به بیش تحرکی مفاصل منجر شوند:
- سندرم داون که نوعی اختلال رشد است
- کلیدوکرانیال دیسپلازی، اختلال ارثی در رشد استخوان‌ها
- سندرم اهلرز- دانلوس، اختلال ارثی که روی خاصیت کشسانی بافت تاثیر دارد
- سندرم مارفان، اختلالی در بافت همبند
- سندرم مورکیو که بر متابولیسم تاثیر می‌گذارد
افرادی که در معرض خطر هستند
- بیش تحرکی مفاصل رایج است و عوامل مانند جنسیت، نژاد، سن و سابقه خانوادگی در آن موثر هستند. احتمال ابتلا در زنان بیشتر از مردان است که به خاطر هورمونی به نام رلکسین در بدن زنان است.
- این بیماری در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می‌شود و با افزایش سن، انعطاف‌پذیری و حرکت برای این افراد سخت‌تر می‌شود.
- برخی از ورزشکاران به ویژه ژیمناست‌ها و قهرمانان ورزشی ممکن است به دلیل تمرینات شدید به این وضعیت دچار شوند. یوگا نیز به خاطر حرکات ملایم و شل کردن عضلات می‌تواند مفاصل را نرم کند.
درمان بیش تحرکی مفاصل
معمولاً افرادی که مبتلا به بیش تحرکی مفاصل هستند، علائم دیگری ندارند و به درمان خاصی نیاز ندارند.
اما اگر شما علائم زیر را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- درد در مفصل شل هنگام فعالیت یا بعد از آن
- تغییرات ناگهانی در ظاهر مفصل
- تغییر در حرکت، به خصوص در مفاصل
- تغییر در عملکرد دست‌ها و پاها
کاهش علائم شلی مفاصل
- اگر به سندرم هایپر موبیلیتی مبتلا هستید، درمان باید بر روی کاهش درد و تقویت مفاصل تمرکز کند.
- پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای کاهش درد مفاصل از داروها، کرم‌ها یا اسپری‌های ضد درد استفاده کنید.
- همچنین ممکن است پزشک انجام تمرینات ویژه یا فیزیوتراپی را پیشنهاد کند و لیزرتراپی و اوزون درمانی نیز می‌تواند مفید باشد.
- افرادی که با مشکل مفاصل پرتحرک مواجه هستند باید…
“`
برای کاهش خطر ابتلا به دررفتگی و کشیدگی مفاصل، این نکات را رعایت کنید:
- انجام تمرینات برای تقویت عضلات اطراف مفصل
- برای جلوگیری از انقباض ماهیچه‌ها، دامنه حرکات هر مفصل را بشناسید
- با استفاده از ابزارهای حمایتی یا پوشاندن مفاصل در هنگام فعالیت بدنی از آنها محافظت کنید
- به یک مرکز فیزیوتراپی بروید تا فیزیوتراپ برایتان یک برنامه تقویتی تنظیم کند.
شکایات شایع میان بیماران
- تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که مفاصل هایپرمتحرک دارند، ممکن است در سایر نقاط بدن و همچنین مفاصل، کلاژن نرم‌تری داشته باشند.
- سایر علائم شامل آسم خفیف، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بی‌اختیاری ادرار است. همچنین ممکن است فشار خون این افراد کمتر از حد نرمال باشد، بنابراین احتمال غش کردن و افتادن در آنها بیشتر است.
- گاهی دریچه‌های قلب نرم و شل می‌شوند. این وضعیت معمولاً هیچ علامتی ندارد و فقط در معاینات قلبی به‌طور تصادفی کشف می‌شود.
عوامل مؤثر در ایجاد هایپرموبیلیتی
- شکل استخوان‌ها: اگر شکل کاسه مانند مفصل ران یا شانه کم عمق باشد، دامنه حرکات مفصل بیشتر از حد طبیعی می‌شود و احتمال دررفتگی بیشتر می‌شود.
- لیگامنت‌های ضعیف یا کشیده: لیگامنت‌ها از نوعی فیبرهای پروتئینی تشکیل می‌شوند که اثرات متفاوتی روی خاصیت کشسانی و استحکام دارند.
- تغییرات شیمیایی در بدن باعث ضعیف شدن کلاژن و افزایش خاصیت کششی لیگامنت‌ها می‌شود. نتیجه این تغییرات، افزایش هایپرموبیلیتی در مفاصل است.
- سفتی ماهیچه‌ها: سفتی ماهیچه‌ها تحت کنترل سیستم عصبی است. هر چه ماهیچه‌ها آرام‌تر باشند، دامنه حرکات مفاصل بیشتر خواهد بود.
- حس حرکت مفاصل: بعضی افراد درک موقعیت مفصل را بدون دیدن آن دشوار می‌دانند و ممکن است دچار هایپرموبیلیتی شوند.
تشخیص بیماری هایپرموبیلیتی
- سیستم نمره‌دهی Beighton، انعطاف‌پذیری بیمار را با معیاری معین اندازه‌گیری می‌کند. امتیاز بالا در این تست به معنای هایپرمتحرکی است، اما نشان دهنده‌ی وجود سندرم هایپرموبیلیتی نیست.
- ابتلا به سندرم هایپرموبیلیتی به شرایطی گفته می‌شود که فرد دارای علائم بیماری به همراه مفاصل هایپرمتحرک باشد و مطابق با معیارهای Brighton تشخیص داده شود.
- اگر شما چهار یا بیشتر از آن مفاصل هایپرمتحرک داشته باشید و در این مفاصل دردی داشته باشید که 3 ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد، به احتمال زیاد به سندرم هایپرموبیلیتی مبتلا هستید.
درمان هایپرموبیلیتی
اگر شما علائم هایپرموبیلیتی مفاصل را دارید، ترکیبی از استراحت، ورزش و فیزیوتراپی معمولاً کمک کننده است؛ اما در صورت نیاز، درمان دارویی نیز ممکن است تجویز شود.
درمان‌های فیزیکی
- بسیاری از بیماران مبتلا به هایپرموبیلیتی با انجام تمرینات نرم بهبود می‌یابند. ورزش کردن به تقویت عضلات اطراف مفاصل منعطف کمک می‌کند.
نکته مهم این است که این تمرینات تقویتی را به‌طور منظم انجام دهید اما نه به صورت زیاد. همچنین می‌توانید از وزنه‌های سبک در تمرینات تقویتی کمک بگیرید.
- فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند و تمرینات مناسب را به شما توصیه کند. گاهی اوقات کشش‌های نرم ممکن است مؤثرتر از تمرینات تقویتی باشند.
- استفاده از آتل یا باندهای کشی محکم می‌تواند به محافظت از مفاصل در برابر در رفتن و جابجایی کمک کند. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند بهترین نوع این وسایل را برای شما تجویز کند.
- برای افرادی که دچار هایپرموبیلیتی مفاصل هستند، گاهی اوقات دستکاری مفاصل شل نیز می‌تواند مفید باشد و باعث احساس بهتری در بیمار شود. اما این کار باید حتماً توسط یک درمانگر حرفه‌ای انجام شود تا مفاصل به موقعیت صحیح خود برگردند.
داروهای مناسب برای درمان هایپرموبیلیتی
- اگر علائمی وجود داشته باشد، مسکن‌ها می‌توانند گزینه درمانی خوبی باشند. معمولاً پاراستامول اولین انتخاب است. بهتر است قبل از شروع فعالیت یک دوز از دارو را مصرف کنید تا درد را کنترل کنید، به جای اینکه منتظر شوید تا درد شروع شود و بعد دارو بگیرید.
- پزشک ممکن است تشخیص دهد که نیاز به مسکن‌های قوی‌تری دارید، ولی این داروها ممکن است عوارضی مانند گیجی یا یبوست داشته باشند.
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) :
- این داروها نیز گزینه‌های خوبی برای زمان‌هایی هستند که مفاصل متورم شده‌اند، به ویژه بعد از در رفتن. ایبوپروفن را می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد، اما اگر مؤثر نباشد، پزشک ممکن است داروی دیگری با دوز متفاوت تجویز کند.
- NSAID ها به صورت اسپری و کرم نیز موجود هستند؛ هرچند که تأثیر کمتری نسبت به قرص‌های خوراکی دارند، اما اگر مصرف خوراکی برای شما مشکل باشد، این گزینه می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد.
- در بیماران مبتلا به هایپرموبیلیتی مفاصل، جراحی معمولاً توصیه نمی‌شود، اما اگر بیمار دچار پارگی تاندون شده باشد که در این بیماران شایع است، انجام جراحی ممکن است لازم باشد.
همچنین بخوانید:
