خواص چغندر
نکات درمانی چغندر
در برخی از کشورها از رنگ زیبای چغندر برای رنگ آمیزی استفاده میشود؛ چغندر حاوی اسید فولیک عالی) برای زنان باردار پتاسیم کلسیم و آنتی اکسیدانها است که سبب رنگ قرمز چغندر میشود؛ امروزه چغندر در غذاهای مردم سراسر آمریکای شمالی و اروپا رایج است و به شکل گسترده ای در اسکاندیناوی اروپای شرقی و در تهیه غذاهای روسی مصرف میشود؛ برگ سبز رنگ چغندر بسیار مغذی است و میتوانید در کنار سایر سبزیجات از آن بهره ببرید برگهای چغندر محتوی ،آهن، ویتامین A، پتاسیم و کلسیم بیشتری نسبت به خود چغندر است؛ آب چغندر سرشار از قند ،طبیعی ،سدیم ،گوگرد ،کلر ،ید مس و ویتامین های B ، C ، و بیو فلاونوئیدها است.
برخی از دانشمندان معتقدند مخلوط آب چغندر با هویج و خیار برای پاکسازی کلیه ها و کیسه صفرا و بازگرداندن سلامتی به این اندامها بسیار مفید است؛ چغندر به علت داشتن فیبر بالا میتواند در درمان یبوست بسیار مفید باشد و سبب فعالیت روده بزرگ میشود و یبوست را درمان میکند؛ چغندر تازه سفت بوده سطحی سالم و صافی دارد و چغندرهای کوچک تر طعمی مطلوب تر ،دارند هر چه چغندر بزرگ تر باشد امکان این که داخل آنها سفت تر و چوبی تر باشد بیشتر است؛ چغندر منبع غنی از فولات است که خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهد علاوه بر این در چغندر ،پتاسیم، منیزیم و فیبر وجود است.
دارد که پتاسیم به حفظ فشار خون در حد ترمال کمک می کند منیزیم نیز به تولید و حفظ استخوانها کمک کرده و فیبر موجود در چغندر سبب کنترل کلسترول و تنظیم آن در بدن میشود. برگ چغندر نیز منبعی غنی از ویتامین K کلسیم و منیزیم این سه ماده مغذی سبب حفظ و افزایش مقاومت استخوانها شده و ویتامین A موجود در برگ چغندر سبب حفظ سلامتی چشمها میشود؛ چغندر لبویی سرشار از کربوهیدرات و کم چربی است و منبعی غنی از اسید فولیک میباشد که از بروز برخی از سرطان
ها مانند سرطان کولون و نقایص مادرزادی در کودکان پیشگیری میکند قرار دادن دست و پای ترک خورده در آب گرم شده برگ چغندر موجب بر طرف شدن این ترکها میشود؛ طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۱ رنگ دانه هایی که سبب رنگ قرمز چغندر میشوند جذب گلبولهای خون شده و میتوانند توانایی حمل اکسیژن را در خون تا چهار برابر افزایش دهند؛ که این امر در ورزشکاران سبب میشود تا دیرتر احساس خستگی کنند و توان عمومی بدن آنها افزایش خواهد یافت توصیه می شود برگ های سبز چغندر را دور نریزید بلکه این برگها را مانند اسفناج بپزید و میل نمایید زیرا غنی از بنا کارتن اسید فولیک کلروفیل، پتاسیم ویتامین C و آهن است و در افزایش سلامتی نقش مهمی دارد؛ از چغندر به صورت سنتی برای درمان لوسمی (کمخونی) استفاده می شود.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که آب چغندر میتواند به جلوگیری از توسعه سرطان روده بزرگ و معده کمک کند؛ چغندر به حفظ حالت ارتجاعی سرخرگهای بدن کمک میکند و اگر به صورت مداوم مصرف شود از واریس پیشگیری می کند؛ برگ چغندر برای ناراحتیهای کبدی بسیار خوب است چغندر باعث به وجود آمدن رطوبت در روده میشود و به این وسیله از یبوست جلوگیری میکند؛ چغندر جلوی ،ضعف اغتشاش در خواب رنگ پریدگی و زخمهای زبانی را می گیرد؛ اگر دارای موهای خشک و زبر و یا دچار ریزش مو هستید حتما چغندر میل کنید؛ مصرف چغندر لکه های سفیدی که در پوست بدن سبب بیماری پیسی میشود را از بین میبرد؛ میزان آهن در چغندر لبویی هر چند بالا نیست اما از بهترین کیفیت برخوردار است که سبب پاکسازی و تصفیه خون شده و خون تازه ایجاد میکند این امر یکی از دلایلی است که چغندر را برای درمان بیمارانی که در محیطهای سمی هستند به کار میبرند؛ آب چغندر بسیار قدرتمند ،است آب چغندر سبب تحریک سلولهای کبدی می شود و عملکرد سلولهای کبدی و صفراوی را افزایش داده و در حفاظت از آنها نقش دارد.
اگر به شکل مداوم از چغندر استفاده کنید ممکن است رنگ مدفوع یا ادرار شما تغییر کند که این امر جای نگرانی ندارد و این رنگ تنها به علت مصرف چغندر است تحقیقات جدید نشان داده است نیتریت موجود در چغندر یک راه آسان برای حفظ سلامت سیستم قلبی و عروقی است و از افزایش فشار خون در بدن جلوگیری میکند؛ تحقیقات نشان داده است هنگامی که دوچرخه سواران در مسابقات به جای آب از آب چغندر استفاده کرده اند. قدرت عمومی بدن آنها افزایش چشمگیری داشته و عملکردی بالاتری از خود نشان داده اند؛ برای تهیه شربت چغندر با آبمیوه گیری آب سه تا چهار عدد چغندر خام را بگیرید و آن را با یک لیوان آب معدنی مخلوط کنید.
بررسیها نشان داده است که کاهش قشار خون بعد از خوردن آب چغندر از یک ساعت بعد از مصرف آن شروع میشود و سه تا چهار ساعت بعد از آن به اوج میرسد و آثاری از آن حتی تا ۲۴ ساعت بعد نیز باقی می ماند؛ مردم روسیه از چغندر هم به شکل ترشی و هم در برش نوعی سوپ سنتی (روسیه) استفاده میکنند؛ رنگدانه ای که در چغندر وجود دارد و رنگ بنفش چغندر را تولید میکند ماده ای به نام بتا سیانین است که ماده ای بسیار مهم در مقابل سرطان است؛ چغندر غنی از فولات است که برای رشد طبیعی ضروری است، مصرف غذاهای غنی از فولات در دوران بارداری بسیار مفید است و کمبود فولات باعث میشود که ستون فقرات در دوران نوزادی به شکل مناسب رشد نکند که به آن نقص نخاعی گفته میشود؛ نیاز روزانه به فولات حدود ۴۰۰ میکروگرم است که یک فنجان چغندر پخته شده تقریبا محتوی ۱۴۰ میکروگرم فولات است؛ اشخاص مبتلا به فشارخون و ناراحتیهای معده باید در مصرف چغندر احتیاط کنند؛ خوردن برگ چغندر ممکن است که در بعضی افراد موجب ،استفراغ، دل پیچه و در برخی کودکان باعث حساسیت شود؛ اشخاصی که به قند خون مبتلا میباشند مجاز به مصرف چغندر نمی باشند.
ذخیره سازی و مصرف چغندر
برای نگهداری چغندر میتوانید چغندرها را در یک کیسه پلاستیکی قرار داده و در یخچال به مدت دو تا سه هفته نگهداری کنید برگهای چغندر را باید در مدت یک تا دو روز مصرف نمایید چغندرهای ریز و کوچک را میتوانید در سالادها به صورت رنده شده میل کنید؛ چغندرهای بزرگ تر را نیز میتوانید در فویلهای آلومینیمی پیچیده و در داخل فر بپزید و سپس میل کنید؛ برای نگهداری چغندرهای خام در یخچال برگهای سبز و ریشههای آن را جدا کنید حداقل دو سانتیمتر از ریشه را باقی بگذارید تا از نشت شیره آن به داخل یخچال پیشگیری کرده باشید؛ از فریز کردن چغندرهای خام خودداری کنید؛ اما فریز کردن چغندرهای پخته به حفظ طعم آن کمک میکند و نمیگذارد بافت آن برای استفاده بعدی خراب شود؛ برای پختن چغندر از ظروف آلومینیومی استفاده نکنید؛ چغندرها را با آب سرد بشویید و برای جلوگیری از رنگ دادن آن به هنگام پخت پوست آن را نگیرید و بخشی از ریشه را باقی بگذارید.
پس از پخت میتوانید برای جلوگیری از رنگ دادن چغندر به دستها دستکش بپوشید و پوست چغندرهای پخته شده را جدا نمایید؛ برای آن که پوست چغندر پخته به آسانی کنده میشود باید وقتی گرم است از آب گرم بیرون آورده و درون آب سرد قرار دهید تا به راحتی پوست آن جدا گردد؛ افزودن آب لیمو و سرکه باعث کمرنگ شدن رنگ چغندر و اضافه کردن نمک باعث بد رنگ شدن آن میشود؛ بنا بر این اگر قصد اضافه کردن نمک به چغندر را دارید در آخرین مرحله پخت این کار را انجام دهید برای جلوگیری از تخریب مواد آنتی اکسیدانی موجود در چغندر بهتر است چغندر را با حرارت کم بپزید؛ بهتر است چغندرهای انتخابی کوچک و متوسط باشد و ریشه آنها ،ترم لطیف و پر رنگ باشد؛ چغندرهای کوچک و خیلی جوان به اندازه ای ترد هستند که در هنگام پخته شدن نیازی به پوست کندن ندارند؛ چغندرهایی که لکه دارند و ضربه دیده اند را هیچ گاه انتخاب نکنید.
تیره تاج خروس Amarantaceae
گیاهانی علفی یا چوبی با برگهای متناوب یا متقابل ساده و فاقد گوشوارک دارای گلهایی تر و ماده یا تک جنس و گاهی پلی ،گام گل آذین خوشه متراکم یا ،سنبله گلها دارای دو تا سه برگک کاسه گل به شکل غشایی و براکت های رنگین و رشد یافته دارد؛ کاسبرگ ها هر یک از سه تا پنج گلپوش جدا یا متصل پرچمها یک تا پنج عدد مقابل گلپوش ها مادگی از دو تا سه برچه متصل بهم تخمدان فوقانی و حاوی یک تخمک و بندرت چند تخمک تشکیل شده است؛ میوه خشک و دانه آندوسپرم دار است، گیاهان این خانواده پراکنش جهانی داشته و غالب گونه های استوایی آن در آفریقا و آمریکا متمرکز شده اند این تیره دارای ۶۵ جنس و نزدیک به ۹۰۰ گونه است که به دو زیر خانواده عمده تقسیم می شود:
بساک پرچم ها دارای چهار کیسه تخمدان دارای چندین تخمک.Amaranthoideae
بساک پرچمها دارای دو ،کیسه، تخمدان تک خطی.Comphrenoideae :
تاریخچه چغندر
چغندر به شکل وحشی به طور گسترده ای در مدیترانه آسیای صغیر قفقاز و آسیای غربی پراکنش داشته است؛ گیاه شناسان معتقدند منشاء و مبدا پیدایش چغندر مناطق مدیترانه ای بوده است و از این مناطق به سراسر جهان گسترش یافته است؛ در گذشته از برگ چغندر به عنوان یکی از سبزیجات معطر و خوراکی استفاده میشده است و طی قرنها چغندر تکامل یافته و به عنوان یک سبزی خوراکی امروزه مصرف می شود؛ رومیان باستان و مردم یونان خواص چغندر را می دانستند و از این سبزی مفید استفاده کردند. پزشکان یونانی برای بهبود مجروحان زخمی از برگ چغندر استفاده می کردند؛ در کشور چین تا قبل از قرن هفتم میلادی چغندر شناخته شده نبوده است؛ چغندر به عنوان غذا از دو هزار سال قبل شناخته شده بود؛ در گذشته از برگ چغندر به منظور مصارف دارویی بهره می بردند؛ در طول جنگ جهانی دوم به علت خصوصیات پرورشی چغندر نیاز کم آب برای پرورش و تکثیر به علت داشتن ریشه عمقی و توسعه یافته این سبزی به یک سبزی محبوب در میان مردم اروپا تبدیل شد.
گیاه شناسی چغندر
چغندر با نام علمی Beta vulgaris گیاهی دو ساله از خانواده اسفناجیان است که دارای برگهای پهن و چین دار سبز تیره که مستقیما از ریشه خارج می شوند، ساقه گل دهنده در سال دوم یا به طور کلی پس از یک دوره سرمای زمستانه به گل مینشیند و میوه می دهد دانههای آن در اطراف شاخه گل دهنده میرسند و در هر میوه چند دانه وجود دارد این گیاه به طور وحشی در مناطق شمال غرب ایران دیده شده است و به طور پرورشی در اغلب مناطق ایران کاشته میشود؛ رنگ ریشه چغندر لبویی قرمز روشن قرمز تیره و یا سفید رنگ است چغندر لبویی براساس شکل ریشه به دو دسته تقسیم می شود ارقامی که دارای ریشه ،پهن گرد و مانند شلغم هستند و ارقامی که ریشه طولانی کشیده و در از تولید میکنند؛ در برگهای چغندر در طول روز قند تولید می شود و هنگام عصر اگر برگ آن را خام بخورید کاملا شیرین است.
نیازهای اکولوژیکی چغندر
چغندر لبویی بهترین رویش خود را در آب و هوایی دارای دمای متوسط و رطوبت نسبی زیاد با روزهای کوتاه روزهایی با ده ساعت روشنایی یا گرمای زیاد انجام می دهد؛ مرحله زایشی با از بین رفتن حالت طوقهای شکل برگها در گیاه آغاز شده و ساقه گل دهنده تا ارتفاع یک و نیم متر به وجود میآید مرحله زایشی در اثر بهار به وجود میآید؛ روزهای بلند نیز سبب به گل و بذر رفتن چغندر لبویی می.شود زمینهای بسیار سنگین به علت مشکل بودن عملیات زراعی و بد شکل شدن ریشهها و زمین های بسیار سبک به دلیل عدم نگهداری آب در آن برای کشت گیاه مناسب نیست؛ مناسب ترین pH خاک برای این گیاه بین ۸/ ۶ تا ۷۲ میباشد؛ عملکرد محصول در خاکهایی با بافت شنی هوموسی تا pH شش کاهش مییابد و اگر pH پائین تر از شش باشد، باید به خاک، آهک افزوده شود.
در های بالای ۴ چغندر لبویی حساسیت نشان داده و میتواند سبب کمبود منگنز شود در این خاکها کمبود سبب پوسیدگی جوانههای مرکزی گیاه میشود چغندر لبویی نسبت به آب و هوا زیاد حساس نیست؛ اما در هوای ملایم و خنک رشد خوبی دارد؛ هوای گرم سبب میشود که رنگ ریشه چغندر که باید قرمز شود به سفیدی گرایش یابد یا از قند آن کاسته شود؛ برای کشت چغندر لبویی؛ اگر کود دامی پوسیده موجود باشد استفاده از آن توصیه میگردد؛ مقدار کود شیمیایی با توجه به نوع خاک و مقدار عناصر موجود در خاک ۱۲۰ کیلوگرم نیتروژن در دو مرحله ۱۲۰ کیلوگرم اکسید فسفر و ۲۴۰ کیلوگرم اکسید پتاس در هر هکتار است؛ فاصله خطوط کشت ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر و فاصله دو بوته در ابتدای کشت چهار تا پنج سانتیمتر اما پس از تنک کردن فاصله بوته ها این میزان ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود؛ عمق کاشت یک تا دو سانتیمتر در نظر گرفته می شود.
کاشت چغندر
در برخی مناطق چغندر راه به شیوه نشاءکاری کشت می کنند؛ اما کشت مستقیم بذر متداول تر میباشد؛ کشت چغندر لبویی به صورت دست ،پاش ردیفی و یا به صورت نشتی انجام شود؛ در کشت ردیفی یا نشتی فاصله خطوط کشت ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر و فاصله دو بوته در ابتدای کشت چهار تا پنج سانتیمتر در نظر گرفته میشود که با تنک کردن فاصله بوته ها به ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر میرسد؛ در خاکهای شنی بذور عمیق تر و در خاکهای سنگین؛ سطحی تر کشت میشوند؛ با کاشت هر بذر بیش از دو گیاه رشد می کند؛ که باید بوته های اضافی تنک ،شوند میزان مصرف بذر پنج تا هشت کیلوگرم در هکتار است؛ در صورت دستیاش بودن ده تا دوازده کیلوگرم بذر برای هر هکتار مورد نیاز است؛ در مناطق سردسیری به محض بر طرف شدن سرما کشت انجام می شود؛ و در مناطق گرمسیری در اوایل پاییز یا اواخر پاییز کشت انجام میشود؛ در مناطق سردسیر اولین تاریخ کشت سه تا چهار هفته قبل از آخرین یخبندان بهاره است و آخرین تاریخ کشت میتواند شش تا هشت هفته قبل از اولین یخبندان پاییزه انجام پذیرد.
داشت چغندر
از کاشت بذور بین دو تا چهار گیاه سبز میشود که برای تولید چغندرهای بزرگ باید یک گیاه را حفظ کرده و بقیه را تنک کرد بوته ها را به فواصل ده سانتی متر از یکدیگر تنک میکنند؛ دفع علفهای هرز در کشتهای ردیفی با کولتیواتور و یا با ادوات دستی باغبانی صورت می گیرد؛ از آفات این گیاه می توان Caradrina را در اوایل رشد نام برد که با انواع سموم حشره کش مانند مالاتیون باراتین و دیازینون قابل کنترل است؛ از حشراتی که می توانند به گیاه آسیب برسانند شب پره زمستانی آگروتیس)، کک چغندر، سرخرطومی ،چغندر کفشدوزک ،چغندر مگس چغندر شته و کرم ریشه و نماتد چغندر اشاره داشت از بیماریهای چغندر میتوان از بیماری سفیدک سطحی ،چغندر سفیدک داخلی ،چغندر لکه گرد برگ چغندر بیماری زنگ چغندر و بیماری پوسیدگی ریشه چغندر اشاره داشت که برای مبارزه با آنها میتوان از انواع قارچ کشهای انتخابی بهره برد.
برداشت چغندر
وقتی که ریشه چغندر به اندازه کافی رشد کرد و قطر آن به پنج تا شش سانتیمتر رسید زمانی مناسب برای برداشت محصول میباشد؛ اگر قطر ریشه بیش از این مقدار باشد؛ چوبی (خشبی و سخت شده و از کیفیت محصول نهایی میشود؛ می توانید به کمک گاو آهن به خارج نمودن چغندر از زمین اقدام کنید.
مرسی👌🏻
خیلی پست خوبی بود ممنونم ازتون😉😉🙂
بی نظیر هستید 👏🏻 😍
چقدر ساده و خوب توضیح دادین😉😊
دمتون گرم😊
چطوری میتونیم از آخرین مطالبتون باخبر بشیم👏🏻
عالی