خواص نعناع
نکات درمانی نعناع
نعناع" width="1100" height="688" srcset="https://rezim.ir/wp-content/uploads/2023/01/Properties-of-mint2.jpg 1100w, https://rezim.ir/wp-content/uploads/2023/01/Properties-of-mint2-300x188.jpg 300w, https://rezim.ir/wp-content/uploads/2023/01/Properties-of-mint2-1024x640.jpg 1024w, https://rezim.ir/wp-content/uploads/2023/01/Properties-of-mint2-768x480.jpg 768w, https://rezim.ir/wp-content/uploads/2023/01/Properties-of-mint2-600x375.jpg 600w" sizes="(max-width: 1100px) 100vw, 1100px" />
از نعناع به عنوان ضد نفخ ضد عفونی کننده ضد اسپاسم، محرک و معرق تقویت کننده معده و ضد سرفه بهره برده میشود در صنایع آدامس سازی خمیر دندان و فرآورده های غذایی و عطر سازی مصرف میشود؛ نعناع دارای اثرات ضد اسپاسم، ضد نفخ و ضد میکروبی بوده و در درمان ناراحتیهای گوارشی و به عنوان آرامبخش استفاده می.شود نعناع به عنوان ضد تفخ ضد درد و تسهیل کننده هضم و برطرف کننده سردی مصرف سنتی داشته و از عرق حاصل از تقطیر سرشاخه های گلدار آن برای موارد فوق بهره برده می شود.
در طب سنتی از نعناع به عنوان ضد نفخ مسکن و برطرف کننده سوء هاضمه استفاده میشود؛ به علت افزایش ترشح صفرا در مواردی که انسدادی در مسیر صفراوی وجود دارد با احتیاط مصرف گردد؛ به علت اثر شل کنندگی دریچه تحتانی مری در افرادی که برگشت اسید معده به مری دارند با احتیاط مصرف گردد؛ موارد نادر پس از تماس با پوست اطراف بینی نوزادان منجر به حساسیت تنفسی ،گشته لذا در این موضع نباید مصرف گردد اسانس نعناع را نباید به مقدار زیاد به کودکان و نوزادان خوراند زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر گذاشته و ممکن است خطرناک باشد.
اگر اسانس نعناع به مقدار زیاد مصرف شود فشار خون را بالا برده و سبب حالت تهوع، استفراغ و درد معده میشود و حرکات دودی معده را از بین می برد؛ نعناع اگر زیاد مصرف شود، سیستم گوارشی را تحریک می کند.
تاریخچه نعناع
گیاهی علفی ،پایا دارای ساقه خزنده پوشیده از ،کرک گلها به رنگ بنفش یا صورتی که به صورت انتهایی یا چرخهای در کناره برگها قرار میگیرد از این جنس شش گونه گیاه علفی چند ساله در ایران وجود دارد نعناع گیاهی پایا است که از طریق ریشه تکثیر می یابد؛ این گیاه که برگهایی بیضوی تا کشیده و باریک دارد بویی بسیار معطر؛ طعمی تند و خنک کننده دارد ساقههایی بر دو نوع خزنده و زیرزمینی دارد که از نوع اول آن در محل گره،ها دسته ای از ریشههای تابجا به درون زمین نفوذ کرده و از سمت مقابل آن یک شاخه قائم.
برگدار و کوچک خارج میشود که در خاتمه منجر به پیدایش پایههای جداگانه در فواصل مختلف ساقه خزنده در محل پیدایش ریشههای تابجا میگردد؛ برگهای آن ،متقابل ،بیضوی توک ،تیز دندانه دار کمی پوشیده از کرک به طول چهار تا هفت سانتیمتر و به عرض دو تا سه سانتیمتر است ابعاد ذکر شده در شاخههای گلدار همیشه کمتر از شاخههای عقیم میباشد؛ ساقه این گیاه چهار گوش و به رنگ قرمز مایل به بنقش یا مایل به ارغوانی است؛ در محل هر یک از گره های آن دو برگ متقابل دیده میشود گلهای گیاه در ماههای مرداد و شهریور ظاهر میگردند رنگ گلی روشن یا کم و بیش ارغوانی مایل به بنقش دارند و به تعداد زیاد نیز در مجاورت یکدیگر به نحوی مجتمع میشوند که مجموعا در قسمت انتهایی ساقه ها به صورت سنبله هائی با شکل ظاهری بیضوی توک تیز جلوه میکنند؛ این گیاه یک دورگه طبیعی از دو گونه Mentha viridis و Mentha aquatica میباشد؛ نعناع دارای فرمها و واریتههای متعددی است که از جمله Menthe poivree noire که گل های آن به رنگ قرمز قهوه ای است و فرم Menthe poivree blanche که گلهایی سفید رنگ دارد.
تعنا یا نعناع گیاهی از رده دو لپه ایهای پیوسته گلبرگ است که سر دسته تیره نعناعیان و جزو سبزیهای خوراکی است؛ این گیاه دارای تمام اسانس ها و خواص پونه است ولی برگهای آن کرک کمتری دارند و بریدگیهای کنار برگهای آن بیشتر از پونه و اسانس آن ملایم تر است؛ نعناع ،قرمز گونه ای از نعناع است که در لبه رودخانه ها و در جریان آبهای ملایم و کم عمق میروید و چون برگهایش قرمز رنگ است به این نام خوانده میشود
نیاز اکولوژیکی نعناع
نعناع را در اکثر نقاط میتوان کشت کرد؛ اما مناطق خیلی سرد برای کشت این گیاه مناسب نمی باشد. مواد و عناصر غذایی فراوان و آب کافی برای رویش نعناع ضروری است؛ گیاه در دو تا سه درجه سانتیگراد شروع به جوانه زنی میکند؛ درجه حرارت مطلوب برای رویش نعناع ده درجه سانتیگراد است؛ درجه حرارت مناسب به منظور تسریع در رشد و نمو گیاه و افزایش در تولید اسانس ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است؛ نعناع گیاهی شب کوتاه است و کشت آن در شرایط بلند روز از نظر تابش نور سبب افزایش محصول نعناع شده و در سنتز اسانس آن نیز تاثیر مثبت دارد.
از این رو همواره توصیه میشود که این گیاه در دامنه جنوبی تپه ها کشت شود نعناع دارای ریشههای سطحی است که قادر به جذب رطوبت از اعماق زمین نمی باشد لذا آبیاری مناسب در طول رویش گیاه ضروری است؛ گیاهان از سه تا چهار هفته پس از رویش تا قبل از گلدهی به مقادیر مناسبی آب نیاز دارد و باید تحت آبیاری منظم قرار گیرد؛ رطوبت خاک باید در طول رویش معادل ۸۰ درصد ،باشد مواد و عناصر غذایی مناسب در خاک برای کشت نعناع ضروری بوده و سبب افزایش عملکرد میشوند؛ خاک مناسب برای کشت نعناع خاک لوم شنی حاوی مقدار زیادی مواد و ترکیبات هوموسی است pH خاک برای نعناع پنج تا هشت مناسب است.
آماده سازی خاک نعناع
اگر نعناع با غلات به تناوب کشت شده باشد؛ در فصل پائیز پس از برداشت غلات دو تا سه تن در هکتار کود پوسیده حیوانی به زمین اضافه کرده و شخم عمیقی به عمق ۲۵ تا ۲۰ سانتیمتر زده میشود پس از شخم کودهای شیمیایی مورد نیاز را به خاک پاشیده و به کمک دیسک به عمق خاک فرستند؛ افزودن کودهای شیمیایی به شرایط خاک بستگی دارد و در سال اول قبل از کشت ۵۰ تا ۹۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر؛ ۶۰ تا ۹۰ کیلوگرم در هکتار کودهای نیتروژنه باید به زمین اضافه شود؛ هر سال افزودن ۹۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه به زمینهای زیر کشت نعناع توصیه میشود؛ از سال دوم رویش هر ساله در فصل پائیز افزودن ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر؛ ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به خاک سبب افزایش عملکرد و بهبود کیفیت مواد موثره نعناع میشود.
جمع آوری سنگها و قلوه سنگهای درشت سبب تسهیل در توسعه ریشه و افزایش عملکرد میشود؛ اوایل بهار پس از شکستن سلهها و خرد کردن کلوخه ها با دیسک زمین را برای کشت نعناع تسطیح کرد در فصل بهار باید از کاربرد وسایلی که سبب کاهش رطوبت خاک می گردند جلوگیری نمود؛ اگر عمل کشت در فصل پائیز انجام گیرد پس از برداشت محصول سال قبل در فصل تابستان شهریور (کودهای حیوانی مورد نیاز را به خاک افزوده و سپس زمین را شخم می زنند، بعد از افزودن کودهای شیمیایی زمین را تسطیح و بستر را برای کاشت نعناع آماده می کنند.
تاریخ و فواصل کاشت نعناع
نعناع بذر تولید نمی کند و تکثیر آن رویشی و توسط ریشه ،رست گرفتن قلمه ساقه و یا جدا کردن پاجوش از گیاه مادری انجام می گیرد؛ کشت و تکثیر نعناع از طریق اندامهای زیرزمینی را میتوانید در پائیز یا در بهار انجام دهید؛ خاک در فصل پائیز از رطوبت کافی برخوردار است و احتیاجی به آبیاری نیست اوایل پاییز (مهر ماه زمان مناسبی برای کشت نعناع می،باشد. نعناع پس از گذراندن دوره سرمای اوایل بهار از رشد سریعی برخوردار میشود؛ مناسب ترین زمان برای کشت بهاره اواسط بهار اواخر اردیبهشت اوایل خرداد میباشد اواخر بهار (خرداد) زمان مناسبی برای تکثیر نعناع از طریق قلمه های ساقه است؛ اواخر بهار (خرداد) نیز زمان مناسبی برای جدا کردن پاجوشها از پایه های مادری و انتقال آنها به زمین مورد نظر است.
کاشت نعناع
تکثیر از طریق ریشه رست این روش مناسب ترین روش برای تکثیر نعناع است؛ پس از بارندگی سبک پایه های مادری دو تا سه ساله را از زمین خارج می کنند پایه های انتخابی باید عاری از هرگونه عوامل بیماریزای قارچی باکتریایی و علفهای هرز باشد؛ ریشه گیاهانی که برای تکثیر نعناع استفاده می شوند باید دارای مشخصات زیر باشد:
الف ریشه ها سالم و عاری از هرگونه علف هرز باشند.
ب ریشه رستهایی که جهت تکثیر نعناع از پایه مادری جدا میشوند باید حداقل ۷۰ درصد آن سفید و ۳۰ درصد بقیه سبز رنگ باشد که هنگام کاشت این قسمت سبز رنگ خارج از خاک می ماند.
ج رطوبت ریشه رستها از ۸۰ درصد کمتر نباشد؛ برای تهیه ریشه رستهای سفید رنگ که برای تکثیر مناسبند؛ یک تا یک و نیم ماه قبل از خارج کردن پایه های مادری روی ریشه رستها را با لایه ای به ضخامت چهار تا پنج سانتیمتر از خاک می پوشانند؛ در این مدت رنگ ریشه رستهای سبز به سفید تغییر می یابد و برای تکثیر آماده می گردند پس از دومین برداشت اندامهای هوایی ریشه رستها کیفیت مطلوب تری می یابند ریشه دستها را میتوان با دست در سطح (کم و یا توسط ماشین برداشت سیب زمینی در سطوح وسیع جمع آوری نمود؛ در تکثیر توسط ریشه ،رست فاصله ردیفها از یکدیگر ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر و عمق مطلوب برای کاشت ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر میباشد؛ پس از کاشت به منظور ایجاد و تراکم در خاک انجام غلتک مناسبی توصیه می شود؛ اگر زمین خشک باشد باید زمین را آبیاری کرد؛ برای هر هکتار زمین به ۱.۴ تا ۱۶ تن ریشه رست نیاز است؛ در اواخر بهار (خرداد) از شاخه های جوان و سبز پایه ،مادری دو تا سه قلمه که حداقل دو جفت برگ داشته باشند جدا میکنند؛ سپس آنها را در خزانه هوای آزاد که بستر آن از خاک ترمی پوشیده و در سایه قرار دارد؛ میکارند با آبیاری مرتب قلمه ها پس از دو تا سه هفته دارای ریشه میشود؛ سپس آنها را به زمین اصلی منتقل می نمایند تکثیر به روش قلمه های ساقه روش چندان مناسبی نیست و تنها در سطوح کوچک کشت مورد استفاده قرار میگیرد؛ در این روش فاصله ردیفها از یکدیگر بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر مناسب می باشد؛ فصل بهار (خرداد پس از آبیاری گیاهان از پایه های مادری پاجوش هایی که ارتفاع آنها بین هشت تا ده سانتیمتر است؛ جدا انتقال پاجوشها به زمین مورد نظر با دست یا به وسیله ماشین نشاء کار انجام میگیرد؛ برای هر هکتار زمین به ۱۱۲ تا ۱۳۴ هزار پاجوش نیاز است پاجوشها در ردیف هایی به فاصله ۶۰ سانتیمتر کشت میشوند؛ فاصله دو بوته در طول ردیف ها ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر مناسب است.
داشت نعناع
مراحلی که نعناع باید حتما تحت آبیاری قرار گیرد عبارت از پس از رویش گیاه وقتی که ارتفاع متوسط آنها به هشت تا ده سانتیمتر رسید؛ پس از تشکیل شاخههای جدید در مرحله جوانه زنی پس از اولین برداشت محصول؛ پس از رویش مجدد گیاهان بعد از اولین برداشت هنگامی که ارتفاع متوسط آن به هشت تا ده سانتیمتر میرسد؛ مقدار آبیاری بستگی به شرایط آب و هوا و نوع خاک دارد؛ هر مرحله آبیاری نباید از ۴۰ تا ۶۰ میلی متر کمتر باشد؛ مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علفهای هرز باید همواره انجام گیرد اوایل بهار زمان مناسبی برای مبارزه مکانیکی با علفهای هرز و برگردان کردن خاک بین ردیفها جهت تهویه ریشه میباشد؛ برای مبارزه شیمیایی با علفهای هرز در کشت پائیز در فصل بهار قبل از رویش گیاه و در کشت ،بهاره پس از کشت نعناع می توانید از علفکش مرکازین به میزان سه و نیم تا چهار کیلوگرم در هکتار بهره ببرید در سال دوم و سوم رویش اوایل بهار قبل از رویش مجدد گیاهان کاربرد علفکشهای مرکازین به میزان چهار تا پنج کیلوگرم در هکتار و آرزین به میزان سه تا چهار کیلوگرم در هکتار توصیه می شود، پس از اولین برداشت میتوان از هر دو علفکش ذکر شده به مقدار دو تا سه کیلوگرم در هکتار بهره برد برای مبارزه با بیماری قارچی زنگ نعناع ۲۵ از ضد قارچ کرزونیت به میزان هشت تا ته کیلوگرم استفاده کرد ممکن است پس از استفاده از ضد قارچ شاخههای نعناع خشک شوند این امر خطرناک نیست و مجدد شاخههای جدید تشکیل خواهد شد اگر پس از رویش شاخههای جدید مجدد از قارچکش استفاده شود برای گیاه خطرناک است در طول رویش گیاهان آفات ممکن است خسارات زیادی به بار آورند؛ از این رو در فصل بهار میتوانید از آفتکش و قارچکشهای مناسب به شکل مخلوط به صورت محلول پاشی استفاده کرد در سالهای دوم و سوم رویش نعناع در فصل پائیز کولتیواتوری به عمق ۱۴ تا ۱۶ سانتیمتر در فاصله بین ردیف ها زده می شود؛ سپس مواد و عناصر مورد نیاز گیاه را که ذکر شد؛ را به خاک میافزایند و خاک بین ردیفها را صاف کرده سپس غلتک مناسبی زده می شود.
برداشت نعناع
در سال دو تا سه بار محصول را میتوان برداشت کرد؛ روش و زمان برداشت بستگی به نحوه استفاده از اندامهای جمع آوری شده دارد؛ در صورتی که نعناع در سطوح وسیعی زیر کشت رفته باشد؛ برداشت اندامهای مورد نظر توسط ماشین انجام می گیرد؛ در این صورت گیاهان از فاصله چهار تا پنج سانتیمتری از سطح زمین بریده میشوند؛ سپس برای مدتی بر روی زمین می،ماند تا حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد رطوبت آن تبخیر شود؛ در صورتی که گیاهان در پائیز برداشت شوند؛ خشک کردن آنها بر روی زمین امکانپذیر نیست و باید مستقیم به کارخانه برای استخراج اسانس منتقل شوند؛ زمان مناسب برای اولین برداشت آخر خرداد تا ۲۵ ،تیر دومین مرحله ۱۰ مرداد تا ۱۵ مهر سومین و آخرین مرحله برداشت تا ۱۵ آذر می باشد؛ عملکرد سالانه تازه گیاه ۱۲ تا ۲۰ تن در هکتار می باشد که از آن ۳۰ تا ۶۰ کیلوگرم اسانس استحصال میشود در اولین برداشت مقدار محصول ۸ تا ۱۴ تن در هکتار وزن تازه است که میزان اسانس دو تا چهار کیلوگرم به ازای هر تن محصول تازه میباشد در دومین برداشت بازده پیکر رویشی و اسانس آن بسیار کمتر از مرحله اول میباشد و عملکرد وزن تازه گیاه چهار تا هشت تن در هکتار میباشد که به ازای هر تن یک تا دو کیلوگرم اسانس استحصال میشود؛ اگر نعناع را به منظور استفاده از پیکر رویشی آن و به عنوان استفاده سبزی یا ادویه کشت کنید، می توانید سه تا چهار بار در سال محصول را برداشت کرد؛ اولین برداشت قبل از گلدهی انجام گرفته و دو و نیم تا سه تن در هکتار وزن خشک گیاه حاصل میشود؛ اگر هدف از کاشت گیاه فقط استفاده از برگها باشد برداشت آنها تنها با دست امکان پذیر بوده؛ برای این منظور قبل از گلدهی صبح زود برگها را با دست جمع آوری کرده سپس خشک میکنند؛ عملکرد برگ خشک ۱.۲ تا ۱۸ تن در هکتار می باشد.
مواد موثره نعناع
روغن فرار ،رزین صمغ تاتن و فلاوونوئید برگ تازه نعناع دارای تانن و اسانس است؛ و عمده ترین ماده در اسانس مانتول میباشد که از آن به عنوان خوش طعم کننده و تقویت کننده معده استفاده می شود.
این مطلب حرف نداشت🙏🏻
دستخوش
این مطلب حرف نداشت😉😉🙂
مطلب به درد بخوری بود😊😍😍
میتونیم توی سایت شما مطلب بنویسیم؟👌🏻👌🏻😍
مطلب به درد بخوری بود👍🏻👍🏻🥰