خواص سیر (0 تا 100 نکات درمانی و تغذیه ای)

خواص سیر

نکات درمانی سیر

در طب سنتی هند اعتقاد بر این است که مصرف سیر سبب افزایش گرمای بدن و بهبود جریان خون شده و در درمان مشکلات گوارشی موثر است؛ پلینی بقراط دیوسکورید و جالینوس از پزشکان تاریخی معتقد بودند سیر در درمان بیماریهای ناشی از انگل ها مشکلات تنفسی گوارش ضعیف و کمبود انرژی بدن موثر است و در چین استفاده از سیر از سال ۵۱۰ پیش از میلاد آغاز شده است پاستور در سال ۱۸۵۸ خواص ضد باکتریایی سیر را کشف نمود و از آن برای ضد عفونی استفاده میکرد؛ در جنگ جهانی اول و دوم بر روی زخم سربازان برای جلوگیری از عفونت سیر قرار میدادند و سیر از گسترش عفونت جلوگیری می کرد؛ در سال ۱۹۲۴ دانشمندان متوجه شدند که با مصرف سیر به علت داشتن محتوی بالای ویتامین ث می تواند از بروز بیماری اسکوربوت جلوگیری کند؛ مهمترین یافته در مورد سیر در سال ۱۹۴۲ توسط دانشمندان آمریکایی کشف شد و مشخص گردید که آلیسین موجود در سیر مهمترین تضمین کننده خاصیت دارویی این گیاه ارزشمند است؛ مهمترین خاصیت آلیسین از بین بردن باکتریهای مضر و افزایش مقاومت بدن در مقابل باکتریها است مزیت دیگر این ماده خاصیت ترکیب پذیری بالا این ماده است که به عنوان نمون هنگامی که با تیامین (ویتامین (B) ترکیب میشود به آلیتامین تبدیل میشود که از تیامین قوی تر بوده و خاصیت بیشتری نیز دارد، سیر از بروز سرطان پیشگیری میکند .

سیر به علت داشتن گوگرد سبب بالا رفتن سطح گلوتاتیون در خون شده و افزایش این ماده در سلولهای بدن سبب افزایش سطح آنتی اکسیدانی در تمام سلولهای بدن میشود و از بروز سرطان پیشگیری می کند؛ سیر از رشد سلولهای سرطانی بدن در مراحل اولیه پیشگیری می،کند مصرف سیر سبب افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن شده و پادزهری قوی در برابر سلولهای سرطانی میباشد؛ در چین مردم روزانه حداقل شش حبه سیر مصرف میکنند و یکی از دلایل پایین بودن میزان سرطان معده در چین مصرف سیر است سیر به دلیل داشتن موادی با خاصیت آنتی بیوتیکی سبب پاک سازی خون میشود؛ آلیسین موجود در سیر به طور طبیعی آنزیمهای آنتی اکسیدان و گلوتاتیون پراکسیداز را در خون افزایش می دهد.

این عمل می تواند عوارض تیکوتین را در بدن کاهش داده و با مهار پراکسیداسیون لیپیدها از بیماری و فرسودگی کبد پیشگیری کند؛ مطالعات نشان داده است که سیر میتواند فشارخون بالا را یک تا پنج درصد کاهش دهد شاید این مقدار کم باشد اما سبب کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی بروز احتمال سکته مغزی و کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی بروز بیماریهای قلبی می شود؛ بالاترین خواص سیر در حالت خام و خرد شده بروز میکند؛ مصرف یک حبه سیر در روز سبب تقویت سلامتی بدن و مصرف کردن دو تا سه حبه سیر در روز از سرماخوردگی پیشگیری میکند؛ با مصرف سیر میتوانید از بروز لخته شدن خون یا ترومبوز در عروق قلبی پیشگیری کنید سیر با تولید اکسید نیتریک در خون سبب گشاد شدن عروق خونی در بدن شده و لخته های خونی در رگها را کاهش می دهد؛ خواص ضد باکتریایی سیر برای درمان سرفه و ناراحتیهای گلو بسیار مفید است؛ سیر شدت عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را کاهش دهد؛ سیر برای تنظیم سطح قند خون با افزایش ترشح انسولین در بیماران دیابتی در نظر گرفته شده است.

مصرف سیر به منظور پیشگیری از سرطان معده و روده بزرگ توصیه شده است مطالعات نشان داده است مصرف سیر کلسترول بالای خون را مهار کرده و از بروز بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری میکند؛ سیر از بروز سرماخوردگی پیشگیری کرده و در درمان آن بسیار مفید است؛ به شکل سنتی از سیر برای درمان گرفتگی صدا و درمان سرقه نیز استفاده میشود سیر در کاهش سطح هموسیستئین خون موثر بوده و در درمان علایم دیابت و برخی از عوارض آن موثر است سیر برای درمان عفونت به خصوص مشکلات قفسه سینه، اختلالات گوارشی و عفونتهای قارچی مانند برفک استفاده میشود سیر میتواند به عنوان مواد ضد عفونی کننده به دلیل داشتن خاصیت باکتریو استاتیک و اثر باکتری کشی استفاده شود؛ سیر جذب تیامین در بدن را افزایش داده و از بروز بیماری بربری پیشگیری می در بدن تنفس ناشی از تبدیل ماده سولفوری آلیین و تبدیل آن به آلیسین در بدن است؛ سیر یک منبع غنی از سلنیوم است که خاصیت ضد باکتریایی قوی داشته و از تشکیل لختههای خون در رگها پیشگیری میکند؛ در تحقیقات آزمایشگاهی آلیسین و ترکیبات وابسته به آن آنزیم HMG-COA ردوکتاز را مهار میکند این آنزیم در ساخت کلسترول در کبد نقش دارد لذا چندین آزمایش پزشکی نشان داده که سیر باعث کاهش چربی خون میشود؛ سیر از گرفتگی عروق جلوگیری میکند فعالیت آنتی اکسیدان و تاثیر در کاهش (LDL) خون هم در انسان و هم در آزمایشگاه مشاهده شده است در بیمارانی که دچار گرفتگی عروق میباشند باعث کاهش تشکیل کلسترول استر در سلولهای آئورت میشود.

امروزه گیاه سیر در قالب مشتقات گوناگون و به شکل انواع قرص ها و روغن ها ارائه و مصرف میشود؛ مصرف سیر مجاری تنفس و خون را پاک میکند و با این کار از شدت و زحمت تنگی نفس می کاهد؛ مالیدن سیر بر روی گل مژه و جوش پلک چشم باعث بر طرف شدن آنها میشود مصرف سیر سبب کاهش فشار و چربی خون میگردد از این رو در بیماریهای قلبی عروقی مفید میباشد؛ در طب سنتی ایران از سیر به عنوان ،مدر قاعده آور ضد نفخ ضد التهاب استفاده میکردند و مصرف آن را در درمان تنگی نفس و سرفه مزمن مقید میدانسته اند؛ پوست بدن را خوش رنگ و گونه ها را سرخ و رودهها را از عفونتها پاک می کند به خصوص در کودکان و با این خاصیت از انسان در مقابل بیماری حصبه و دیفتری محافظت میکند؛ سنگ کلیه را از بین میبرد و کرمهای نازک شکم کودکان را نابود می سازد؛ فلج و رعشه را معالجه می کند و در مورد مالاریا و بی خوابی مفید است برای درمان میخچه و زگیل باید سیر را نرم کنید و به صورت پماد روی میخچه و زگیل بگذارید هر چند وقت آن را تکرار کنید تا به کلی میخچه و زگیل از بین برود مصرف سیر سبب افزایش ترشح اسید معده و افزایش حرکات دودی رودهها شده که این امر سبب بهبود عملکرد سیستم دفاعی بدن و کاهش احتمال بروز سرطان در بدن میشود؛ سیر به علت غنی بودن از ویتامین ث و عنصر سلنیوم به عنوان یکی از غذاهای پیشگیری کننده سرطان شناخته میشود.

در کشور ژاپن محققان دریافته اند که سیر حاوی ماده ای به نام اسکودینین میباشد که در بالا بردن نیروی طبیعی بدن و بهبود سوخت و ساز بدن نقشی موثر دارد؛ سیر معده را ضد عفونی می،کند ولی نباید آن را زیاد مصرف کرد؛ سیر رسوبات خون را حل می کند، به همین علت مصرف سیر به کسانی که درد مفصل یا روماتیسم دارند توصیه میشود میتوانید وقتی حشره ای شما را گزید فوری محل نیش زدگی را با سیر بمالید تا سوزش و درد آن تسکین پیدا کند اگر یک بسته سیر را در انبار غلات آویزان کنید و یا روی آن پخش کنید باعث فرار موشها خواهد شد؛ بهترین راه برای برطرف کردن بوی سیر خوردن سبزی و کاهو ،است زیرا کلروفیل موجود در این سبزیها بوی سیر را دفع میکند سیر سبب ایجاد بوی بد در دهان و بدبو شدن عرق بدن شده و با مصرف شیر پس از مصرف سیر می توان از بوی بد آن پیشگیری کرد همچنین مصرف ،قارچ ریحان و جعفری تازه می تواند بوی سیر را کاهش داده ولی بهترین راه استفاده از شیر می باشد.

نکات تغذیه ای سیر

در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان یک ادویه و سبزی تازه تهیه و مصرف میشود و در تمام آشپزخانه های مدیترانه شرق و بخش وسیعی آسیا استفاده میشود؛ سیر به طور گسترده ای در سراسر جهان برای عطر و طعم تند آن به عنوان ادویه و یا چاشنی استفاده می شود؛ از سیر در تهیه انواع نانها استفاده میشود که از نانهای معروف میتوان به تان ،سیرتان تست ،سیر بروچتا، کروستینی و کاناپه اشاره داشت.

از سیر در تهیه انواع غذاهای ،گوشتی سسها سوپ ها سالادها و غذاهای محتوی سیب زمینی می توان استفاده کرد؛ سیر یکی از ویژگیهای بارز بسیاری از غذاهای مدیترانه و شرق آسیا است؛ سس مایونز با طعم سیر و در تهیه پیتزا و نان سیر در ایتالیا مصرف میشود همچنین از سیر در غذاهای اسپانیایی بهره میبرند در مکزیک برای تهیه سس سالسا و کریول از سیر استفاده کنند و در آشپزی ترکیه و هند از سیر برای تهیه انواع غذاهای گوشتی و سس بهره می برند؛ در لهستان برای تهیه خیارشور محلی از حبههای سیر در مقادیر زیادی استفاده میشود در آفریقا برای جلوگیری از حمله تمساح ها به قایق های ماهیگیری از سیر بهره می برند؛ یکی از بهترین راههای مصرف سیر خرد کردن آن و با افزودن چند حبه سیر به روغن زیتون و استفاده از این ترکیب در سالادها میباشد؛ برای اضافه کردن سیر به غذاها بهتر است سیر را در ده دقیقه انتهایی پخت غذا اضافه کنید تا از خواص سودمند سیر بهره ببرید.

سیر را نباید زیاد سرخ کرد چون در صورت تغییر رنگ آن به قهوه ای طعمی تلخ پیدا میکند؛ سیر را به شکل تازه خوری یخ زده خشک شده و یا به شکل ترشی مصرف میکنند؛ پودر سیر به جای سیر تازه استفاده شود که هر یک هشتم یک قاشق چایخوری پودر سیر برابر با یک حبه سیر میباشد؛ سیر را میتوان در دمای بالای ۱۸ درجه سانتیگراد به شکل خشک شده نگهداری کرد اما اگر میخواهید سیر را برای مدت طولانی ذخیره کنید بهتر است سیر را در دمای صفر درجه سانتیگراد و در محلی خشک با رطوبت کم نگهداری نمایید؛ همچنین میتوانید سیر را در سرکه در یخچال به مدت طولانی نگهداری نمایید؛ در کشور چین از عصاره چسبنده حبههای سیر برای مرمت ظروف شیشه ای و چینی با قدمت زیاد استفاده شود.

نکات احتیاطی سیر

بنابر تحقیقات زیاده روی در مصرف سیر سبب بروز سردرد و ضعف بینایی میشود برای جلوگیری از این مضرات چند راه پیشنهاد شده است:

اگر در مصرف سیر مراعات ،سن مزاج و فصل نشود مخصوصا به حالت خام در مصرف آن زیاده روی شود برای دستگاه تنفس و بیماری بواسیر مضر است؛ بیمارانی که از داروهای ضد انعقادی استفاده میکنند باید در مصرف سیر احتیاط ،کنند از این رو افرادی که جراحی میکنند باید هفت تا ده روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند چرا که سیر زمان خونریزی را طولانی تر میکند؛ زیاده روی در مصرف سیر باعث سرگیجه کاهش فشارخون آلرژی و در موارد تادر منجر به خونریزی میشود، مصرف پماد غلیظ سیر ممکن است موجب تحریکات جلدی و حتی سوختگیهای خفیف شود؛ روزانه مصرف نصف یا یک حبه سیر خام توصیه میشود؛ سیر سبب رقیق تر شدن خون میشود و به همین دلیل به افرادی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین کلاپیدوگرل و آسپرین مصرف میکنند توصیه میشود سیر را کمتر مصرف کنند و یا با پزشک خود قبل از مصرف مشورت کنند؛ به افراد مبتلا به ایدز توصیه میشود از مصرف سیر بپرهیزند.

چون سیر سبب کاهش اثر دارو شده و مهار کنندگی پروتئاز خون را کاهش سیر در بعضی از افراد سبب بروز آلرژی شده که از علایم آن میتوان به روده تحریک پذیر اسهال زخمهای دهان و گلو حالت تهوع و اشکال در تنفس اشاره داشت؛ اغلب افرادی که به سیر حساس اند به گیاهانی مانند ،پیاز تره ،فرنگی ،موسیر، زنجبیل و موز نیز آلرژی داشته و بهتر است قبل از مصرف سیر با پزشک خود مشورت نمایند؛ سیر و مکملهای محتوی سیر سبب رقیق شدن خون میشوند که به زنان باردار به خصوص در دوران بارداری و پس از زایمان و افرادی که اعمال جراحی انجام داده اند توصیه میشود از مصرف سیر در مقادیر بالا پرهیز کنند؛ چون ممکن است دچار خونریزی ،شوند گزارشات متعددی از سوختگی با سیر منتشر شده است که توصیه میشود کودکان خردسال در مصرف سیر دقت نمایند؛ یکی از راههای سنتی تشخیص حساسیت به سیر مالش نصف یک حبه سیر به پوست دست است که در صورت بروز تورم و قرمزی تا متعارف امکان بروز حساسیت وجود دارد.

تاریخچه سیر

گیاهی زراعی است که منشا اولیه آن استپهای آسیای مرکزی و جنوبی بوده و پس از انتقال به اروپا کشت آن در سراسر مدیترانه رواج یافته است انسان خواص درمانی این گیاه را پنج قرن قبل از میلاد مسیح شناخته بود؛ اولین بار تمدن سومری ها در بین النهرین منطقه ای در رود دجله و فرات از سیر استفاده غذایی و دارویی می کردند؛ جدیدا پاپیروسی با قدمت ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد در مصر به دست آمده که در آن برای درمان بیش از ۲۳ بیماری از جمله مقاومت پایین بدن بیماریهای قلبی و تومورها مصرف سیر توصیه شده است؛ به دستور خئوپس یکی از فرعونهای سلسله چهارم مصر باستان نقش یک حبه سیر بر روی بلندترین هرم (جیزه) حکاکی شده است که این امر نشان دهنده اهمیت سیر در مصر باستان میباشد؛ یک لوح نوشته درباره خواص درمانی و دارویی سیر به دست آمده است که نشان دهنده آن است که کارگران ساخت اهرام هر صبح پیش از آغاز کار روزانه یک حبه سیر مصرف می کردند تا در برابر بیماری محافظت شده سبب تقویت روحیه و نیروی آنها برای ساختن اهرام شود، یونانیان برعکس مصریان هر شخصی که بوی سیر میداد از معابد خود بیرون میراندند اما پهلوانان رومی قبل از آغاز مسابقات المپیک سیر را به مدت طولانی مصرف میکردند؛.

یونانیان و رومیان سیر را ماده ای با خواص نوش دارو میدانستند و در چین که مصرف سرانه سیر است شیوع سرطان کم بوده است در جنگ جهانی دوم به علت استفاده ارتش روسیه از سیر برای درمان عفونتها در میادین ،جنگی به سیر لقب پنی سیلین روسی داده بودند؛ در جنگ جهانی دوم از سیر برای پیشگیری از گانگرن استفاده می کردند؛ نام انگلیسی از کلمات GAR به معنی (نیزه و LAC به معنی (گیاه گرفته شده است و اشاره ای به شکل برگ گیاه سیر دارد؛ قسمت مورد استفاده سیر پیاز آن است که گاهی از برگهای آن استفاده میشود نوع خودروی سیر در نواحی شمالی دریای مدیترانه پراکنش دارد؛ این گیاه در نواحی مختلف ایران به خصوص در شمال کشور به طور گسترده پرورش می یابد؛ منشاء و دامنه انتشار اصلی سیر کشورهای مدیترانه اروپای جنوبی ایتالیا) و ،اسپانیا خاورمیانه و آسیای جنوبی است؛ طبق آمار رسمی سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (فائو) چین با تولید سالیانه بیش از ۱۲ میلیون تن سیر تازه ۷۷ درصد تولید جهانی را در اختیار دارد و هند کره جنوبی ،روسیه ،آمریکا ،مصر، اسپانیا و سایر کشورها در ردههای بعدی تولید سیر می باشند.

گیاه شناسی سیر

سیر با نام علمی Allium sativum L گیاهی از تیره Liliaceae است؛ سیر از سبزیهایی است که تاریخی کهن دارد؛ بولب یا پیاز آن که قسمت متورم و زیر زمینی گیاه را تشکیل میدهد مرکب از چهار تا هشت قطعه متورم محصور در غشاهای نازک و ظریف به رنگ خاکستری متمایل به سفید است و برگهایی باریک به رنگ سفید مایل به قرمز دارد.

نیازهای اکولوژیکی سیر

سیر در خاکهای حاصلخیز و زهکشی شده به خوبی رشد میکند سیر را باید در خاک قوی و غنی از مواد آلی کشت کرده این گیاه را میتوان در انواع خاک از لمونی سنگین تا شنی سبک کشت کرد اما بر روی خاک لوم شنی سست که از مواد آلی غنی باشد بهترین رشد را دارد؛ اسیدیته (pH) خاک بین ۸/ ۶ تا ۷/۲ ایده آل است کاشت سیر باید در آب و هوای معتدل نیمه گرمسیری و تیمه سردسیری و روزهای کوتاه و دمای پایین در پاییز و یا اوایل زمستان انجام گیرد.

آماده سازی خاک سیر

برای تهیه بستر کشت باید ابتدا زمین را متناسب با نوع آن با استفاده از شخم دیسک و ماله کاملا ترم و مسطح کرد و در مناطق خشک نسبت به نوع آبیاری که پشته بندی یا کرت بندی است آن را آماده نمود؛ در زمینهای شنی و سست عرض جوی و پشته ها را مساوی و در حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر انتخاب میکنند اگر زمین لومی یا لوم سنگین باشد؛ پشته را عریض تر انتخاب کرده طوری که بتوان روی پشته دو یا سه ردیف سیر کاری کرد سه تا چهار ماه قبل از کاشت کود حیوانی را با خاک مخلوط می کنند، اگر کود پوسیده باشد میتوان آن را در هنگام کاشت با خاک مخلوط کرد کودهای شیمیایی را قبل از کاشت به زمین میدهند مقدار کود فسفر بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار است کود نیتروژنه را میتوان به صورت کود سرک در هنگام رشد گیاه به آن داد؛ فاصله خطوط کاشت بین ۲۵ تا ۷۵ سانتیمتر فاصله بوته ها روی خطوط حدود ۱۲ سانتی متر و عمق کاشت در زمینهایی با بافت سبک تا پنج سانتیمتر است عمق کاشت در اراضی سفت و رسی از دو و نیم تا سه سانتیمتر تجاوز نمی کند.

کاشت سیر

سیر از گیاهانی است که فقط از طریق غیر جنسی زیاد می.شود سیرچه ها را نباید قبل از کاشت جدا کرد؛ در غیر این صورت کاهش عملکرد را در پی خواهد داشت کشت سیر در سطوح کوچک و اغلب به صورت کرتی انجام می گیرد؛ بدین منظور در پاییز زمین را شخم سطحی زده و کود دامی پوسیده را با خاک مخلوط میکنند؛ سپس زمین را به ابعاد مختلف کرت بندی کرده و به صورت جوی و پشته در می آورند؛ عمق جویها که به عنوان زهکشی طبیعی عمل میکند حدود ۳۰ سانتیمتر است؛ در زمینهای سنگین سیرچه ها را تنها با فشار کمی در داخل خاک به شکل سطحی می کارند؛ مقدار بذر را با توجه به ضایعات کاشت ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار در نظر می گیرند.

داشت سیر

دفع علفهای هرز و سله شکنی در طول دوره رویش گیاه بین دو تا سه بار انجام میگیرد به علت آن که ریشه سیر سطحی است باید هنگام وجین و سله شکنی دقت فراوان نمود تا به ریشهها صدمه ای وارد نیاید از آفات سیر میتوان مگس سیر ۲۹ را نام برد لارو این مگس در مزارع سیر و پیاز زندگی کرده و از ساقه برگ به خصوص سیرچه ها تغذیه میکند؛ زمستان گذرانی این مگس در درون خاک است و در آن جا به صورت شفیره زمستان را گذرانده و پس از مساعد شدن هوا پرواز میکند؛ این مگس بر روی گیاه سیر تخمگذرانی کرده و سپس با ایجاد دالان هایی خود را به مرکز سیر میرساند و از داخل آن تغذیه میکند بر اثر حمله این آفت رنگ برگ از حالت سبزی به زردی تغییر می کند برای مبارزه با آن بوته های آلوده را جمع آوری کرده و آنها را می سوزانند؛ رعایت تناوب زراعی در دفع این آفت بسیار موثر است؛ از آفات دیگر زنگ سیر می باشد که مولد آن قارچی با نام Puccinia allii که فعالیت آن در ماههای گرم و مرطوب تابستان شدید بوده و اسپور آن زمستان را روی میزبان سپری میکنند برای مبارزه با آن باید در صورت امکان از سیرچههایی که قبلا به این بیماری مبتلا نشده اند برای کاشت استفاده نمود و یا این که در صورت گسترش بیماری با سموم قارچکش ماتب و یا زینب به فاصله هر سه هفته یک بار سمپاشی گردد.

برداشت سیر

موقع برداشت سیر از اواخر بهار تا اواسط تابستان بسته به تاریخ کاشت تفاوت میکند زرد شدن برگهای سیر نشانه رسیدن محصول است یعنی زمانی که برگها زرد شدند باید پیاز سیر را از خاک درآورده و اگر سطح کاشت وسیع باشد با تیغه هایی مخصوص که به وسیله تراکتور کشیده میشود و از زیر پیاز در عمق ده تا پانزده سانتی متری سطح خاک عبور می کند خاک را نرم و سست کرده و یک نفر کارگر با سرعت پیازها را از خاک خارج کرده و کنار خط کاشت روی زمین میگذارد و اگر سطح کاشت کوچک باشد و عمل برداشت محصول با بیل و یا وسایل مشابه آنها انجام میگیرد؛ پس از کندن ،پیازها آنها را برای مدت چند روز در مزرعه روی زمین در مقابل آفتاب قرار میدهند تا کاملا خشک شود سپس با چاقو قسمتهای هوایی و ریشه ها را از سیر جدا می کنند؛ به منظور نگهداری سیر قسمتهای انتهایی را به یکدیگر بافته و به صورت ریسه در می آورد و در ستون منزل آویزان میکنند.

مواد موثره سیر

در هر یک صد گرم از سیر تازه و خام ۱۴۹ کیلو کالری انرژی وجود دارد و در سیر کربوهیدرات ،قند ،فیبر ،چربی ،پروتئین ویتامین A ،تیامین، ریبوفلاوین ،نیاسین اسید پانتوتنیک ویتامین B۶ ،فولات ویتامین ث کلسیم ،آهن ،منیزیم ،فسفر، پتاسیم، سدیم، روی، منگنز و سلنیوم می باشد.