دلیل سیاتیک (درد و التهاب عصب سیاتیک) و کمر درد در افراد مختلف متفاوت است. دلیل این درد در برخی از موارد التهاب است و حتی ممکن است دیسک هم فشاری وارد نکند. گاهی اوقات برای درمان این مشکل داروهای ضد التهابی تجویز می‌شوند. اغلب اولین درمان برای سیاتیک، فیزیوتراپی است، اما رژیم غذایی نیز مورد مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. تغذیه‌ی شما می‌تواند در کاهش التهاب در بدنتان نقش داشته باشد. اگر احساس می‌کنید که کمردردتان ناشی از التهاب است، غذاهایی هستند که می‌توانند به بهبود شما کمک کنند.
سیاتیک چیست؟
سیاتیک به دردی گفته می‌شود که در طول عصب سیاتیک، که از پشت لگن تا پشت ران امتداد دارد، بروز پیدا می‌کند. این عصب، طولانی‌ترین و بزرگ‌ترین عصب بدن است.
وقتی که عصب سیاتیک ملتهب شود یا تحت فشار قرار گیرد، درد بروز پیدا خواهد کرد؛ آزردگی حاصله باعث ابتلا به درد تیز و سوزش‌داری خواهد شد که تا یکی از پاها امتداد پیدا می‌کند. این درد ممکن است مداوم یا متناوب باشد. این درد در بیشتر موارد با نشستن یا ایستادن طولانی مدت یا خم شدن و چرخیدن بدتر خواهد شد.
بهترین رژیم غذایی ضد التهابی برای سیاتیک
التهاب در بدن یک واکنش طبیعی در زمان بهبود است، اما وقتی مزمن شود مشکلاتی ایجاد خواهد کرد؛ سلول‌های سالم آسیب خواهند دید و مرحله‌ی پیش‌التهابی شروع خواهد شد. علاوه بر سایر مداخلات، رژیم‌های غذایی خاصی هم وجود دارند که می‌توانند بدن را به سمت مقابله با التهاب پیش برده و درد عصب سیاتیک را تسکین بخشند.
توت‌ها
بلوبری، توت‌فرنگی، تمشک و شاه‌توت سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که می‌توانند با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و التهاب را کاهش دهند. همچنین توت‌ها حاوی ویتامین C نیز هستند که ماده‌ای ضروری برای سنتز کلاژن و بهبود زخم است. کلاژن پروتئینی است که به حفظ ساختار و استقامت دیسک‌های ستون فقرات کمک می‌کند. می‌توانید روزانه یک فنجان انواع توت یخ‌زده مصرف کنید یا این میوه‌ها را با ماست، غلات صبحانه یا کیک‌هایی که می‌پزید ترکیب کنید.
آجیل و دانه‌ها
آجیل و دانه‌ها، مانند: بادام، گردو، بذر کتان، چیا و شاهدانه، منابعی سرشار از اسید چرب امگا 3 و همچنین ویتامین E، روی (زینک) و سلنیوم هستند. این مواد مغذی می‌توانند از آسیب‌دیدگی و التهاب عصب‌ها جلوگیری کنند. همچنین مغزها و دانه‌ها چربی‌های سالم و پروتئین نیز دارند که باعث می‌شود سیر بمانید و انرژی شما تأمین شود. روزانه به عنوان میان‌وعده یک مشت آجیل یا دانه مصرف کنید یا آن‌ها را به سالاد، سوپ جو دوسر یا اسموتی‌ها اضافه کنید.
آناناس
آناناس حاوی بروملین است، که آنزیمی با خواص ضد التهابی می‌باشد. بروملین اثرات ضد التهابی بسیاری دارد، از جمله: کاهش تورم در سینوزیت، گلو درد و آرتریت. همچنین استفاده از آنزیم‌های موجود در آناناس برای درمان آرتریت روماتوئید (RA) و تسریع روند ترمیم بافت نیز موفقیت‌آمیز بوده است.
منیزیم
تحقیقات نشان داده که مکمل منیزیم در بسیاری از اختلالات عصبی به بهبود کارکرد کمک می‌کند. تحقیق دیگری نشان داده که رژیم غذایی سرشار از منیزیم به بهبود عملکرد عصبی کمک کرده و ترمیم عصب را در آسیب عصب سیاتیک بهبود می‌بخشد. برای افزودن این ماده‌ی مغذی به رژیم غذایی خود، لوبیای سیاه پخته، لوبیا عروس (لیما)، لوبیا چیتی، نخودچی، توفو، بادام، بادام هندی، بذر کتان، اسفناج، بامیه، تمر هندی و … مصرف کنید.
آب کافی
آب در همه‌ی فرآیندهایی که در بدن ما انجام می‌شود، از جمله فرآیند بهبود، نقش مهمی دارد. سعی کنید روزانه حداقل 2.5 تا 3 لیتر (حدود 10-12 لیوان) آب بنوشید. می‌توانید به جای آب معمولی با اضافه کردن چند تکه زنجبیل، جعفری، تکه‌های لیمو و … از آب سم‌زدا (دتوکس واتر) استفاده کنید.
فیبر
سیاتیک با رژیم غذایی که باعث یبوست شود نیز بدتر خواهد شد. یبوست معمولاً در اثر کمبود فیبر در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. به منظور جلوگیری از بروز این مشکل، سعی کنید غذاهای حاوی فیبر، مانند: ارزن، بقولات، پوسته‌ی پسیلیوم (اسفرزه)، میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید.
برخی از سبزیجات منبع غنی فیبر و ترکیبات ضد التهابی هستند:
کرفس
کرفس حاوی فلاونوئید آپیژنین است. علاوه بر این، کرفس فیبر بالا و کالری، چربی و کلسترول کمی دارد؛ منبعی غنی از فولات، پتاسیم، ویتامین‌های گروه B، ویتامین C و ویتامین A است.
جعفری
جعفری حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئید است که در میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، دانه‌ها و گیاهان به وفور یافت می‌شود. فلاونوئیدها مزایای زیادی دارند و یکی از آن‌ها مقابله با التهاب است. آپیژنین یکی از فلاونوئیدهای موجود در جعفری است و نشان داده شده که در لوپوس و آرتریت باعث کاهش التهاب می‌شود.
بروکلی
بروکلی جزء سبزیجات خانواده‌ی کلم است. کلم بروکلی گونه‌ای نزدیک به کلم بروکسل، گل کلم و کلم‌پیچ است. سولفورافان، ماده‌ی اصلی موجود در بروکلی، دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی است. همچنین کلم بروکلی کالری کمی دارد و سرشار از ویتامین‌های ضروری، مواد معدنی و فیبر است.
سبزیجات
سبزیجات برگ‌دار سرشار از منیزیم هستند. نشان داده شده که رژیم غذایی سرشار از منیزیم به ترمیم عصب سیاتیک کمک کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. سبزیجات دارای برگ تیره، مانند: بیبی اسفناج، کولارد سبز، کلم کیل یا چغندر سوئیسی مصرف کنید که بیشترین میزان منیزیم را دارند.
ادویه‌جات
بسیاری از ادویه‌ها حاوی آنتی‌اکسیدان هستند که باعث کاهش واکنش‌های التهابی بدن انسان می‌شود. رزماری، میخک، زنجبیل و زردچوبه می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.
- زردچوبه حاوی ماده‌ی فعالی به نام کورکومین است که خاصیت ضد التهابی دارد و با کاهش میزان برخی آنزیم‌های التهاب‌زا، درد عصب سیاتیک و التهاب را بهبود می‌بخشد.
- اگر مبتلا به سیاتیک هستید، افزودن زنجبیل به رژیم غذایی‌تان می‌تواند اثر ضد التهابی داشته باشد. این ادویه حاوی منگنز و ویتامین B3 است که فرآیندهای ضد التهابی را تسریع می‌کنند. این ماده‌ی بسیار مغذی را به چای، ترشی، ادویه‌ی کاری خود اضافه کنید یا به صورت خام با عسل ترکیب کنید و با آن نوشیدنی درست کنید.
چای
چای سبز، سیاه، اولانگ (اولونگ) و سفید ترکیبات گیاهی دارند که دارای خواص ضد التهابی می‌باشند. اگرچه طعم این چای‌ها باهم تفاوت دارد، اما همه‌ی آن‌ها از یک گیاه به دست می‌آیند. چای سبز و سفید بالاترین میزان پلی‌فنول را دارند. دمنوش‌های گیاهی از گیاهان دیگر تهیه می‌شوند و میزان آنتی‌اکسیدان آن‌ها متفاوت است.
پیاز
پیاز به دلیل داشتن مقدار زیاد کوئرستین (نوعی آنتی‌اکسیدان قوی)، که مزایای بسیاری از جمله محافظت از قلب و عروق و اثرات ضد التهابی دارد، یکی از قدرتمندترین مواد غذایی برای مقابله با سیاتیک است. مصرف پیاز در رژیم غذایی روزانه می‌تواند درد عصب سیاتیک را نیز کاهش دهد. می‌توانید از آن در سالاد، سوپ و ادویه‌ی کاری خود استفاده کنید.
ماهی‌های روغنی
ماهی‌های روغنی مانند: سالمون، ماهی تن، ماکارل و ساردین سرشار از اسید چرب امگا 3 هستند که خاصیت ضد التهابی دارد. اسید چرب امگا 3 از آسیب دیدن عصب‌ها جلوگیری کرده و جریان خون را افزایش می‌دهد. حداقل هفته‌ای دو وعده ماهی‌های روغنی مصرف کنید.
انگور
آنتوسیانین رنگ‌دانه‌ای گیاهی است که رنگ آبی و قرمز برخی از میوه‌ها و سبزیجات، مانند انگور، ناشی از وجود آن است. آنتوسیانین‌ها دو کارکرد مختلف دارند و هر دو آن‌ها باعث کاهش سلول‌های التهاب‌زا و افزایش مولکول‌های ضد التهابی می‌شوند.
دانه‌ی سویا
جنیستئین ماده‌ی اصلی موجود در دانه‌ی سویا است و خاصیت ضد التهابی دارد. نشان داده شده که جنیستئین تولید مولکول‌های التهاب‌زا در بدن را مهار می‌کند. اگرچه درباره‌ی این ماده نظرات مختلفی وجود دارد، اما نشان داده شده که با تأثیر بر واکنش‌های التهابی برای آرتریت روماتوئید (RA)، دیابت، اختلالات متابولیک، بیماری‌های نورو دژنراتیو (تخریب‌کننده عصب) و کولیت مزمن مفید است.
غذاهای سرشار از ویتامین B مصرف کنید
ویتامین‌های گروه B برای ساختار و عملکرد بدن ضروری هستند، چون باعث تنظیم سیستم عصبی بدن می‌شوند. کمبود ویتامین B باعث می‌شود که ناقل‌ها به درستی کار نکنند و در نتیجه روند بهبود عصب سیاتیک مختل شود. در زیر به برخی از ویتامین‌های ضروری گروه B که باید مصرف کنید اشاره شده است که عبارت‌اند از:
- ویتامین B6: ویتامین B6 که با نام پیریدوکسین نیز شناخته می‌شود، به متابولیسم ناقل‌های عصبی بدن انسان کمک می‌کند. غذاهای سرشار از این ماده‌ی مغذی عبارت‌اند از: گوشت، ماهی، موز و بنشن.
- ویتامین B12: ویتامین B12 در حفظ سلامت میلین (Myelin) یا ماده‌ی چربی که دورتادور بافت‌های عصبی را پوشانده تا ارتباط ناقل‌های عصبی سرعت پیدا کند، نقش مهمی دارد. غذاهای سرشار از این ماده مغذی عبارت‌اند از: مرغ و تخم‌مرغ محلی، ماهی‌های روغنی و لبنیات محلی.
- فولات: این ویتامین ضروری در تولید ناقل‌های عصبی نقش مهمی دارد. سبزیجات منابع غنی از فولات هستند و بهترین گزینه‌ها عبارت‌اند از: مارچوبه، بروکلی، کلم بوک‌چوی، کاهو رومانی (رسمی) و گل کلم.
غذاهای ممنوعه برای افرادی که درد سیاتیک دارند
در این‌جا به برخی از غذاهایی که باید در صورت ابتلا به سیاتیک از مصرف آن‌ها خودداری کنید و برخی از غذاهایی که به روند بهبودی کمک می‌کنند اشاره شده است.
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده به منظور افزایش ماندگاری یا بهتر شدن طعم تغییر یافته‌اند. این غذاها معمولاً سدیم، قند و چربی اشباع زیادی دارند که می‌توانند باعث افزایش التهاب شده و درد سیاتیک را تشدید کنند. مثال‌هایی از غذاهای فرآوری شده عبارت‌اند از: کنسروها، غذاهای منجمد و تنقلاتی مانند چیپس و کراکر. اجتناب از مصرف این مواد غذایی می‌تواند التهاب را کاهش داده و درد عصب سیاتیک را بهبود بخشد.
گوشت قرمز
گوشت قرمز چربی اشباع زیادی دارد که می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن شود. این التهاب می‌تواند عصب سیاتیک را آزرده و درد ایجاد کند. اگر مبتلا به سیاتیک هستید بهتر است که مصرف گوشت قرمز را قطع یا محدود کنید. به جای آن، از پروتئین بدون چربی مانند: مرغ یا ماهی استفاده کنید که چربی اشباع کمی دارند و التهاب را کاهش می‌دهند.
لبنیات
لبنیات، مانند: پنیر، شیر و ماست می‌توانند در برخی از افراد التهاب را تشدید کنند. این التهاب باعث بدتر شدن درد سیاتیک شده و کنترل آن را دشوار می‌کند. اگر به لبنیات حساسیت دارید، می‌توانید از مصرف آن‌ها اجتناب کرده و از جایگزین‌هایی مثل شیر بادام و ماست سویا استفاده کنید.
غذاهای سرخ‌شده
غذاهای سرخ‌شده مانند: سیب‌زمینی سرخ‌شده، مرغ سوخاری و پیاز برشته چربی اشباع و چربی ترانس زیادی دارند که می‌توانند باعث افزایش التهاب، آزردگی عصب سیاتیک و تشدید درد سیاتیک شوند. اگر سیاتیک دارید غذاهای سرخ‌شده مصرف نکنید. به جای آن، از غذاهای پخته یا کبابی که چربی کمتری دارند و التهاب را کاهش می‌دهند استفاده کنید.
غذاهای شیرین
قند یکی از موادی است که در تشدید التهاب بسیار مؤثر است. خوراکی‌های شیرین مانند: آبنبات، نوشابه و شیرینی‌جات می‌توانند باعث بالا رفتن قند خون شده و ترشح سیتوکین‌های التهاب‌زا را افزایش دهند. قند می‌تواند وزن را افزایش دهد که این مشکل باعث افزایش فشار بر ستون فقرات و عصب‌ها خواهد شد. افراد مبتلا به سیاتیک باید از مصرف غذاهای شیرین اجتناب کرده و به جای آن میوه مصرف کنند که شیرینی آن طبیعی است و می‌تواند با التهاب مقابله کند.
روغن گیاهی تصفیه‌شده
همه‌ی روغن‌ها مضر نیستند. شما باید از مصرف روغن‌هایی که به صورت شیمیایی استخراج شده‌اند اجتناب کنید. این مورد معمولاً شامل روغن سویا، روغن دانه‌ی گلرنگ، روغن آفتاب‌گردان و روغن کانولا است. همچنین باید از مصرف سیب‌زمینی سرخ‌شده، چیپس یا سایر غذاهایی که با این روغن‌ها سرخ شده نیز خودداری کنید.
الکل
الکل ماده‌ای مدر (دیورتیک) است و این باعث می‌شود که بدن دهیدراته شده و آب از دست بدهد و التهاب تشدید شود. این التهاب می‌تواند عصب سیاتیک را تحریک کرده و درد سیاتیک را تشدید کند. اگر سیاتیک دارید، بهتر است که الکل ننوشید. به جای آن آب یا دمنوش گیاهی مصرف کنید که باعث کاهش التهاب و هیدراته شدن بدن می‌شوند.
سایر روش‌های طبیعی برای کاهش درد سیاتیک
در زیر برای افراد مبتلا به سیاتیک روش‌هایی طبیعی برای تسکین درد ارائه شده است:
ماساژدرمانی
ماساژ می‌تواند با کمک به عضلات و قسمت‌هایی از ستون فقرات مانند پایین کمر و پا که درگیر درد سیاتیک شده‌اند، باعث بهبود شود. دستکاری قسمت‌های سطحی و عمیق عضلات و بافت همبند، می‌تواند روند بهبودی را تسریع بخشد. با کمک روش‌های متنوع، این کار با افزایش رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها و دیسک‌های درگیر، جریان خون را افزایش خواهد داد.
یوگا و حرکات کششی
در افراد مبتلا به سیاتیک، حرکات ناگهانی بعد از نشستن یا ایستادن طولانی باعث تشدید درد خواهد شد. چندین ساعت پشت میز نشستن باعث می‌شود که ستون فقرات کوتاه شده یا جمع شود. ایستادن طولانی مدت نیز باعث وارد شدن فشار بر ستون فقرات می‌شود. یوگا و حرکات کششی کمک می‌کنند تا پوسچر مناسبی داشته باشید و درد و التهاب کاهش پیدا کند. پوسچر مناسب و درست می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به این مشکل داشته باشد. یوگا گزینه‌ی ایمن و مؤثری برای تسکین درد عصب سیاتیک است.
درمان‌های طبیعی موضعی ضد التهابی
این درمان‌ها تأثیر درمانی طولانی مدت و ماندگاری ندارند و روی عصب سیاتیک نیز تأثیری نمی‌گذارند. معمولاً این درمان‌ها به عنوان مکمل درمان‌ها و داروهای دیگر به کار می‌روند. اغلب می‌توان این درمان‌های طبیعی را بدون نسخه تهیه کرد. اکثر آن‌ها ترکیباتی مانند: گیاهان دارویی، روغن، منتول، کپسایسین و کافور دارند.
استفاده از یخ و گرما
استفاده از یخ یا گرما برای ناحیه‌ی درگیر، آزردگی را تسکین داده و می‌تواند درمان مؤثری باشد. این روش می‌تواند درد سیاتیک را موقتاً تا حدودی بهبود بخشد. اگرچه ممکن است درد به طور موقت تسکین یابد، اما التهاب داخل بدن بهبود نخواهد یافت؛ چون یخ و گرما فقط به صورت سطحی اثر می‌گذارند. عصب سیاتیک در داخل باسن و پا قرار دارد. به طور متناوب و بنا به ترجیح خود از یخ و گرما حدود 15 دقیقه استفاده کنید.
فیزیوتراپی و ورزش
اگرچه در صورت ابتلا به کمر درد مزمن ورزش و تحرک بیشتر کار دشواری است، اما باید این کار را انجام دهید تا توانایی حرکت شما حفظ شود. با وجود این‌که دراز کشیدن تنها کاری است که می‌خواهید انجام دهید، اما باعث خواهد شد که دردتان بیشتر ادامه پیدا کند. فیزیوتراپی و ورزش باعث افزایش گردش خون در عصب و دیسک درگیر خواهد شد. این روش می‌تواند به بدن کمک کند تا از شر مواد شیمیایی ایجاد کننده درد و التهاب نیز نجات پیدا کند.
داشتن زندگی پویا
بسیاری از درمان‌های سیاتیک نیازمند تحرک و فعالیت فیزیکی هستند. ابتدا این کار را با رفتن به پیاده‌روی مختصر بعد از نشستن یا دراز کشیدن، شروع کنید. هدفی برای خودتان تعیین کنید تا هر بار تعداد گام‌هایتان را افزایش دهید. همچنین در خانه و محل کار نیز به پوسچر خود توجه داشته باشید.
نتیجه‌گیری
قطعاً تغذیه جنبه‌ی مهمی برای کنترل درد سیاتیک است. ورزش، حرکات کششی و فیزیوتراپی نیز نقش مهمی در یک برنامه‌ی درمانی جامع دارند. اما با افزودن مواد غذایی مفید و مغذی به رژیم غذایی خود می‌توانید به کاهش التهاب، تسکین درد و حفظ سلامت عمومی بدن کمک کنید. همواره توجه داشته باشید که برای انتخاب بهترین درمان حتماً از پزشکتان کمک بگیرید.
سلب مسئولیت
این مطلب تبلیغاتی است و محتوای آن توسط رضیم تأیید و یا رد نمی‌شود.
